Başvuru Yapan:
Gerçek Kişi
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu gereğince istediğim bilgi veya belgeler aşağıda belirtilmiştir. Gereğini arz ederim.
T.C. Kimlik No (*)
:
Ad Soyad (*)
:
E-Posta (*)
:
Telefon (*)
:
Faks (*)
:
Geri Dönüş Tercihiniz
:
Adres (*)
:
İstenilen Bilgi / Belge (*)
:
(*) Zorunlu alanların doldurulması gerekmektedir.
Başvuru Yapan:
Tüzel Kişi
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu gereğince istediğim bilgi veya belgeler aşağıda belirtilmiştir. Gereğini arz ederim.
T.C. Kimlik No (*)
:
Ad Soyad (*)
:
E-Posta (*)
:
Telefon (*)
:
Faks (*)
:
Geri Dönüş Tercihiniz
:
Adres (*)
:
İstenilen Bilgi / Belge (*)
:
(*) Zorunlu alanların doldurulması gerekmektedir.
KIDEM TAZMİNATI
(11.04.2025 . 10:03:46) (Okuma: 118)
Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı, işçinin bir işyerinde çalıştığı süre boyunca elde ettiği haklarının bir sonucu olarak, iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda işverenden talep edebileceği bir tazminat türüdür. Türkiye’de eski 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir.
Günümüzde kullanılan 4857 sayılı İş Kanunu da eski İş Kanununa atfen kıdem tazminatını uygulanacağı belirtilmektedir. Kıdem tazminatı, işçinin işe giriş tarihinden itibaren her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarında hesaplanır. İşçinin, çalıştığı işyerinde en az bir yıl çalışmış olması şarttır.
Aksi halde kıdem tazminatı talep edilemez.
Emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı
Emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı almak için işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi gerekir. Bu, işçinin resmi olarak emeklilik talebinde bulunarak işten ayrılması anlamına gelir. İşçi, emeklilik başvurusunu gerçekleştirmeli ve bu süreç içerisinde emekli olduğu kabul edilmelidir. Emeklilik başvurusunun kabul edilmesi, kişinin emekli aylığı almaya hak kazanması adına önemlidir.
Yaş şartını sağlamaksızın emeklilik nedeniyle iş sözleşmesinin feshi
İşçiye kıdem tazminatına hak kazandıran durumlardan birisi de yaş şartını sağlamasa dahi işçinin emeklilik nedeniyle işyerinden ayrılmasıdır. Bunun için 08.09.1999 tarihinden önce ilk sigortalılığı bulunan işçiler için 15 yıl sigortalılık şartı ve 3600 prim gün sigortalık süresi olmak, 08.09.1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arasında ilk sigortalılığı olan işçiler için, sigortalılık süresi göz önünde bulundurulmaksızın 7000 prim ödeme gün sayısı veya 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi olmak gerekmektedir.
İşçinin belirtilen şartı sağlaması halinde SGK’dan kıdem tazminatı için çalışma günlerini gösterir bir yazı alması ve yazıyı işverene vererek emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini belirtmesi kıdem tazminatına hak kazanması açısından yeterlidir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her bir işyerinde geçirdiği kıdem süresine dayanarak hesaplanır ve her işten ayrıldığında söz konusu işyerinin işvereni tarafından ödenir.
Emeklilik nedeniyle fesih ve kıdem tazminatı talebinde hakkın kötüye kullanımı
Uygulamada bazı işçiler yaş hariç diğer şartları sağlayarak bir defa emeklilik nedeniyle işyerinden ayrılmasına rağmen diğer çalıştığı işyerlerinden de bir yıllık çalışmayı doldurmasının ardından emeklilik şartına hak kazandığını ileri sürerek kıdem tazminatı talep etmektedir. İşverenler ise bu durumu detaylıca incelemeden işçiye kıdem tazminatı ödemektedir.
Hatta bu konuda muhasebe veya hukuk birimlerinden de hatalı görüş alınabilmektedir. Bu konuya ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesi için Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin kapatılması sonrasında Başkan ve Üyelerinin Yargıtay 9.Hukuk Dairesinde görevlendirilmesi üzerine her iki Daire kararlarında uyuşmazlık konusu hususlar görüşülmüş ve uygulama açısından eksik hususların giderilmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda 1475 sayılı Kanun’un 14/5. bendi kapsamında yaş hariç emeklilik sebebiyle ayrılmalarda işçinin daha sonra başka bir işverene ait işyerinde çalışmaya başlaması, ayrılmadan önce diğer işyeri ile görüşme ve hatta sözleşme yapması hakkın kötüye kullanımı olarak değerlendirilmez.
Yaş hariç emeklilik kriterlerini haiz olan işçi bu yolla kıdem tazminatı alma hakkını sadece bir kez kullanabilir. İşçinin yeniden çalışması halinde yaş dahil emeklilik sebebiyle ayrılması halinde bir yıl çalışma şartı mevcutsa, son işverenin de kıdem tazminatı ödemesi gerekir.
İşverenler bu konuda ne yapabilir?
Öncelikle emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmek üzere talepte bulunan işçinin daha önceki işyerinden hangi sebeple yani hangi çıkış koduyla ayrıldığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Buna göre daha önceki çıkış kodu 14 ise “Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması” işçiye tekrar emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı ödenmesine gerek yoktur. Ancak işçi bu defa emekli olurken yaş şartını da doldurmuş yani fiilen emekli olabilecekse o zaman kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.
Bu konuda insan kaynakları veya ilgili birimlere gerekli bilgilendirmenin yapılarak emeklilik nedeniyle fesihlerde kıdem tazminatına hak kazanma konusunda gerekli prosedürün kurumsal olarak kontörlünün sağlanması gerekmektedir.