Page 17 - Borsa Aktüel Eylül Ekim 2019

EKONOMİYE BAKIŞ

işlem emirlerinin de devreye girmesinden dolayı, sığ bir piyasada
sıçrayan dolar-Tl kuru, haftanın ilk işlemlerine yakın, sabah saat
9 civarında normalleşmişti. Saat 10’da reel Kesim güven endeksi
(rKge) verileri ve İmalat Sanayi Kapasite Kullanım oranı (KKo)
verileri açıklandı ve reel sektördeki üretim, istihdam ve ihracat
temposuna yönelik güçlü sinyalle, dolar-Tl kuru 23 Ağustos cuma
günkü seviyelerini buldu.
ne üzücüdür ki, artık en sade vatandaşımızın da böyle bir kur ha-
reketinin gerekçesini detaylı takip ettiği, sakin davrandığı, telaş
göstermediği bir konjonktürde, bir iktisatçı olarak beni üzen ve
şaşırtan iki eğilim yine kendini gösterdi. Birincisi, dolar-Tl kurun-
daki bu hareketin gerekçeleri net olarak ortadayken ve 1-2 saat
içerisinde kurlar normalleşmişken; bilemediniz bu konu haber ve
ekonomi medyasında en fazla pazartesi öğlene kadar işlenebilecek
iken, dün sabah, bu konunun yeniden, üstelik de yarım saatliğine hareketi doğal olarak ABD’nin ticaret ve kur savaşlarında elini za-
görülmüş dolar-Tl kur seviyesinin ilgili haberde üzerine bir kaç yıflatıyor.
kez basılarak tekrarlanması. yani, nedir derdimiz? Döviz kurları
üzerinden gereksiz bir tedirginlik yaratmak mı? Bu nedenle, Başkan Trump’ın geçtiğimiz yılın ekim ayından bu
yana süregelen ABD Merkez Bankası (feD) ile ilgili sosyal med-
İkinci eğilim ise, kimi muhalif ekonomistlerin söz konusu kur ha- ya paylaşımları ayda bazen 1, bazen 2, geçtiğimiz aralık ve ni-
reketini, aylardır ısrarla vurguladıkları, olumsuz, hatta karanlık se- san aylarında en fazla 4 adet iken, temmuz ve ağustos aylarında
naryo gerçekleşiyormuş kisvesiyle, allayıp, pullayıp öne çıkarmala- Trump’ın feD’e yönelik sosyal medya paylaşımları sayısı ayda 15
rı. Sadece o değil; sosyal medyada gördükleri bir tütün mamulleri adedi aştı. Trump feD Başkanı Powell üzerinde ‘yüklü’ bir faiz in-
fiyat artışı haberine de, yine doğru olup olmadığını hiç araştır- dirimi konusundaki baskıyı arttırmış durumda. uluslararası finans
madan, enflasyon konusundaki olumsuz senaryolarının adeta bir kurumları feD’in eylül ve ekim ayı toplantılarından 0,25 puanlık
kanıtı gibi atlamaları. Küresel Sistem hayli ağır sancılar içerisinde ardı ardına faiz indirimi kararı bekleseler de, Trump eylül toplantı-
bir yeniden yapılanma döneminden geçiyor. fransa’nın çağrısıyla sında ‘1 puanlık’ faiz indirimiyle, feD’in ABD’nin büyüme potansi-
toplanan g7 zirvesi’ndeki ülkelerin küresel meselelerle ilgili görüş- yelini hızla hayata geçirecek güçlü bir adım istiyor.
leri o kadar ayrışmış ki, bunu dünya kamuoyuna göstermemek için
zirve sonuç bildirgesi açıklamama kararı almışlar. Avrupa cephesinde de, gerek büyüme endişelerini bertaraf etmek,
gerekse de ticaret ve kur savaşında euronun değerini zayıf tut-
Avrupa Merkez Bankası yetkilileri, uzun soluklu bir ‘düşük faiz’ mak adına, para politikası konusunda atılması beklenen adımlarda
dönemine girileceğine dair sinyaller veriyorlar. Tüm bu küresel daha kararlı bir tavır gözleniyor. Bu tablo, Türkiye açısından, sade-
tablodan Türkiye için fırsatlar ve riskler boyutunda etkili okuma- ce mal ihracatındaki rekabetçiliğimiz açısından değil, aynı zaman-
lar, analizler yapacağımıza, birileri ‘yerel küçük hesaplar’ peşinde, da turizm, sağlık, eğitim, ulaştırma, lojistik, yazılım gibi hizmet
kendi olumsuz senaryolarını haklı çıkarmanın derdinde. ekonomiyi ihracatı alanındaki rekabetçiliğimiz açısından Tl’nin değerini çok
şahsi ikballerimize oyuncak etmeyelim. iyi yönetmemizi gerektirmekte.
Tl’nin 2018’de, önde gelen para birimleri karşısındaki değer kaybı
feD’e BASInç Ve Tl’nİn Değerİ
ekonomiye ‘enflasyonist’ etkiyle dönmüş olsa da, alınan tedbirlerle
Son bir kaç yazıdır detaylarını paylaştığımız küresel ticaret savaş- bu etkinin ‘eritildiği’ bir sürece girmemizin yanı sıra, döviz kurla-
ları ve bu savaşın uzantısı haline gelmiş olan kur savaşları, ABD rındaki artış Türkiye ekonomisi’ne mal ve hizmet ihracatında yeni
Doları’nın değerine yönelik tartışmaları da alevlendirmiş durumda. rekorlar olarak döndü. Sadece kaldıkları otellere ve restoranlara
Dünyanın önde gelen para birimlerine karşı ABD Doları’nın per- yaptıkları harcamalar değil, Türkiye’ye gelen turistlerin yaptıkları
formansını gösteren Dolar endeksi en son 2016 yılı sonunda 100 alışveriş de 2019’un 7 ayında yüzde 70 artmış. Bu nedenle, sonba-
puanın üzerini görmüştü. 2018 yılı başında 90 puanın dahi altı- harda daha da sertleşecek ‘kur savaşları’na yönelik projeksiyonları,
nı görmüş olan Dolar endeksi, bu tarihten bu yana ki en yüksek senaryoları iyi takip ederek, Tl’nin değerini küresel rekabetteki
değerinde seyrediyor. 98-100 puan seviyesindeki Dolar endeksi konumumuza göre iyi yönetmemiz gerekecek.

Eylül-Ekim 2019 15