Page 25 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

25
EYLÜL-EKİM 25
EYLÜL-EKİM

Kredi Kayıt Bürosu tarafından hazırlanan Türkiye’de Tarımsal Görünüm Saha Araştırması’na göre, son üç yılda sözleşmeli tarım yapan çiftçi
sayısı yüzde 20 civarında kalmış. Öte yandan sözleşmeli tarım yapan çiftçilerin sistemden memnuniyet oranları ise her yıl azalmış. Bu tablo-
lar hem sözleşmeli tarım yapan çiftçi sayısının artırılması gerektiğini, hem de sistemde halledilmesi gereken sorunların varlığını gösteriyor.

üretici ihracatçı birlikleri ve üniversiteler gibi pay- hususun altını da çizmekte fayda var: Birinci husus,
daşlarla toplantılar gerçekleştiriliyor. tarımsal destekler alan bazlı değil, ürün bazlı olmalı,
yani İSTİB Başkanı Ali Kopuz’un ifadesi ile “tarımsal
Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde
oluşturulması planlanan Tarımsal Üretimin Planlan- destekler tarlaya değil, çıkan mahsule verilmeli.” Bu
ması Kurulunun taslaktaki haliyle Bitkisel Üretim sayede kamunun kaynakları çok daha etkin kullanıla-
Genel Müdürlüğünden Toprak Mahsulleri Ofisine bilir ve alan bazlı desteklerin suistimal edilmesinin de
kadar 15 Bakanlık bürokratından müteşekkil bir büyük ölçüde önüne geçilebilir. Zira tarımsal destek-
yapı olduğu görülüyor. Kamuoyunun beklentisi, bu lerin dağılımına bakıldığında, alan bazlı verilen des-
kurula Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlı- tekler yüzde 35 ile en yüksek paya sahip. Alan bazlı
ğı ve Ticaret Bakanlığı gibi diğer Bakanlıkların ilgili desteklerin kendi içinde dağılımı ise 2023 yılı için
birimlerinin de dâhil edilmesi gerektiği yönünde. yüzde 72 gübre ve yüzde 28 mazot desteği olarak büt-
Zira taslakta “Kurul, arz güvencesinin temin edil- çelendirilmiş durumda. Bunu yüzde 22 ile hayvancı-
mesi, iklim değişikliğinin tarım üzerine etkilerinin lık destekleri, yüzde 12 ile kırsal kalkınma destekleri
değerlendirilerek verimliliğin artırılması, tarımsal ve yüzde 10 ile tarım sigortası destekleri takip ediyor.
üretimin uygun ekolojilerde geliştirilmesi için arz ve İkinci bir kritik konu ise Türkiye’nin hem tarım
talep miktarı, yeterlilik oranı dikkate alınarak tarım- arazilerinin, hem de büyükbaş ve küçükbaş canlı
sal üretim planlaması yapar.” ifadesine yer verilmiş. hayvan varlığı envanterinin güncellenmesi husu-
Planlamada iklim değişikliğinin göz önüne alınacağı su… Ölçemediğimiz şeyi yönetebilmenin çok zor
bir senaryoda, ilgili bakanlığın da masada olmasının olduğundan hareketle, doğru envanter çıkarmadan
katkısı olacaktır. Bunun yanı sıra mevcut taslakta, yapılan her planlama gerçekçi olmayacak, istenilen
ihtiyaç duyulması halinde Kurul toplantılarına ka- sonuçlardan sapmalara sebebiyet verecektir. Son yıl- “Tarımsal
tılmasında yarar görülen üniversiteler ve STK’lar larda yaşanan kuraklık ve depremle birlikte, tarım destekler alan
gibi kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin “oy hakkı yapılan arazilerin yeniden sınıflandırılması, arazile- bazlı değil, ürün
bulunmaksızın” toplantılara davet edilebileceği yer rin planlı kullanımı için en önemli meselelerden biri
alıyor. İlgili maddede ifade edilen paydaşların oy haline geldi. Tabi aynı konu canlı hayvan envanteri- bazlı olmalı, yani

kullanma haklarıyla asil üye olması, Kurulun anı- nin güncellenmesi için de geçerli. İSTİB Başkanı Ali
lan kurumların istişari katkısının ötesinde çok daha Son olarak, tüm bu adımların atılması ile stratejik Kopuz’un ifadesi
kapsamlı bir yapıya kavuşmasını sağlayacaktır.
tarım ürünlerinde iç pazarda yeterlilik sağlandık- ile ‘tarımsal
tan sonra, tarım ürünlerinin doğru kanallarla satı- destekler
TARIMSAL DESTEKLER ALANA DEĞİL ÇIKAN ÜRÜNE şını gerçekleştirmek, mevcut ihracat kanalları etkin
VERİLMELİ, ENVANTER ÇIKARILMALI… tarlaya değil,
kullanmak ve yeni ihracat kanalları açmak tarım
Bu noktada İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali ekosistemizi ve tarımsal potansiyelimizi destekleyici çıkan mahsule
Kopuz’un çok defalar gündeme getirmiş olduğu iki unsurlar olacaktır. verilmeli.’”