Page 51 - borsaaktuel-61-k

OCAK-ŞUBAT 49

GRAFİK 1: DÜNYA HUBUBAT DENGESİ

Kaynak: USDA (ABD Tarım Bakanlığı)

Küresel piyasalar pandeminin etkisi ile arz ve talep bubat ve yağlı tohumlar rekoltesinde önceki sezona
dengesinde çok ciddi ölçüde bozulmalar yaşarken, göre artışlar görülmüştür.
2022 yılı başları bu bozulmaların düzelme eğilimine
girdiği yıl olmuştur. Ancak yıl içinde ortaya çıkan HUBUBAT PİYASALARI
askeri çatışmalar, yaptırımlar, ekonomi politikaları, Dünya buğday üretimi önceki sezonun 2 milyon ton
ABD-Çin-Tayvan arası gerginlik gibi çok sayıda se- üzerinde ve 781 milyon ton seviyelerinde gerçekleş-
beplerle bu süreç olumsuza dönmüştür.
miştir. Özellikle Rusya taraftaki tarihi verim artışları,
Şubat ayı itibarı ile Rusya-Ukrayna arasında çatış- Kanada ve Türkiye’nin üretimlerinde önceki sezona
malar başlamıştır. Yaşanan savaş ortamının etkisi ile göre gerçekleşen artışlar bu tabloda etkili olmuştur.
Karadeniz hattı ticarete kapanmış, Ukrayna ile Rus- Ticaret hacmindeki artış sebebiyle ana ihracatçı ülkelerin
ya, temmuz ayındaki Tahıl Koridoru Anlaşmasına stokları daralmış, buğday kapanış stokları da bir miktar
kadar piyasadan büyük oranda çekilmiştir.
gerilemiştir. Rusya’da 91 milyon tonluk rekor üretim
Covid sürecinin etkisi, iklim riskleri, gıda tedarik gerçekleşirken Ukrayna’nın üretimi 33 milyon ton sevi-
zincirindeki bozulmalar, enerji krizi, petrol fiyatla- yesinden 20,5 milyon ton seviyesine gerilemiştir. Güney
rındaki artışlar, nakliye sorunları dünya ülkelerini yarımkürede buğday hasadı hala devam etmektedir. Türkiye’nin
uzun süredir tanışmadıkları enflasyon oranları ile Arpa üretimi olumlu hava koşullarının etkisinde
başbaşa bırakmıştır. üretimindeki
özellikle Rusya, Türkiye ve Kanada’da artan verim
En gelişmiş ülkeler dahil artan enflasyon oranları dev- sayesinde önceki sezona göre %3 oranında artmıştır. artış sebebiyle
letleri radikal önlemler almak zorunda bırakmıştır. Türkiye’nin üretimindeki artış sebebiyle arpa talebi arpa talebi
Bunlardan biri faiz artışlarının yeniden ana gündem azalmış ve küresel ticaret hacmi bir miktar daralır- azalmış ve
olmasıdır. Bu çerçevede enflasyon ile mücadelede baş- ken stoklar önceki sezonla aynı seviyede kalmıştır. küresel ticaret
ta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere diğer ülke Dünya mısır üretimi önceki sezonki rekor seviyeye hacmi bir miktar
merkez bankalarının ekonomiye sert müdahaleleri göre %5 oranında azalışla 1,2 milyar tonun bir mik- daralırken
küresel ekonomide resesyon beklentisini artırmıştır.
tar altına gerilemiştir. Buna sebep olarak Avrupa’da stoklar önceki
2022 yılında hububat hasadı önceki yıla nazaran ve ABD’de kurak ve aşırı sıcak iklim koşullarına ek sezonla aynı
daha olumlu geçmekle birlikte ekonomik ve siyasi olarak Ukrayna’daki çatışma ortamının verimi olum-
çalkantıların etkisi altında bir yıl yaşanmıştır. Tarım suz etkilemesini gösterebiliriz. Üretim yine de uzun seviyede
ürünlerinde hasat genel olarak verimli geçmiş, hu- yıllar ortalamasının üzerinde gerçekleşmiştir. Kuzey kalmıştır.