Page 27 - borsaaktuel-67-Toplu

OCAK-ŞUBAT 27

Badem Üretimi (2022 / 2023) Ceviz Üretimi (2022 / 2023) 2023 yılı
verilerine göre,
Ülke Küresel Üretim (%) Üretim (Bin Ton) Ülke Küresel Üretim (%) Üretim (Bin Ton)
ülkemiz badem
ABD 79 1.160.000 Çin 53 1.400.000 üretiminde
Avustralya 7 109.000 ABD 26 682.203 beşinci, ceviz
AB 7 105.000 Şili 7 192.000 üretiminde
Çin 4 52.000 AB 6 163.000 altıncı sırada yer

Türkiye 2 22.500 Ukrayna 3 85.000 alıyor.
Şili 0,78 11.400 Türkiye 3 67.000
Kaynak: ABD Tarım Bakanlığı
TÜRKİYE ÜRETİMİ çerli olmak kaydıyla badem ithalatının gümrük ver-
gisi oranı yüzde 2’den yüzde 15’e, ek mali yüküm-
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, lülük tutarı ürünün kabuklu olanları için ton başına
2021/22 sezonunda ülkemizin bademde ürününde 452 dolardan 580 dolara, kabuksuz olanları için 818
yeterlilik oran yüzde 82,2 ceviz ürününde ise oranı dolardan 942 dolara çıkardı.
yüzde 84,6, olarak gerçekleşti.
Benzer şekilde, cevizde de ithalat gümrük vergisi
Son 3 yıllık verilere bakıldığında, bu iki stratejik oranı yüzde 4’ten yüzde 15’e, ek mali yükümlülük
ürünün yeterlilik oranı yıldan yıla yükseliş göster- tutarı da kabuklu ceviz için ton başına 307 dolar-
mesine rağmen, henüz net ihracatçı olma hedefin- dan 416 dolara, kabuksuz ceviz için de 573 dolardan
den çok uzak. 1.099 dolara yükseltildi.
İthalat gümrük vergisi oranları artırılarak yapılan bu
SEKTÖRÜN BEKLENTİLERİ
düzenleme, yerel üreticinin korunmasına yönelik bir
Üreticiler, badem ve ceviz ithal fiyatının tarla mali- adım.
yetlerinin altında olduğunu belirterek, bu durumun Aynı şekilde, ülkemizin badem ve cevizdeki açığı
sektörün önündeki en büyük engellerden biri oldu-
nedeniyle, Tarım ve Orman Bakanlığının sağlamış
ğunu ifade ediyorlar. Bu sebeple ithal üründe güm- olduğu sertifikalı fidan ve diğer hibe destekleri ya-
rük vergilerinin yükseltilerek iç piyasadaki üreticinin nında, bozuk orman arazilerinin ve hazine arazile-
korunması gerektiğini dile getiriyorlar. Ayrıca teşvik rinin tahsisi ile yeni ceviz bahçelerinin kurulması
ve desteklerin artırılması halinde çiftçinin bu sektöre teşvik ediyor.
yöneleceğini, yeni yatırımların artacağını ve ithalattan
dolayı oluşan cari açığın kapanacağını savunuyorlar. Bakanlık tarafından; ceviz ve badem bahçe tesisine
hem sertifikalı fidan kullanım desteği kapsamın-

ÜLKEMİZDEKİ YASAL DÜZENLEMELER VE DESTEKLER da fidan bedelinin %75’ini karşılanarak (bademde
%55), hem özel ağaçlandırma projeleri kapsamın-
Ticaret Bakanlığı, sektör temsilcileri ve üreticilerin da yatırım bedelinin %25’ini hibe ederek, hem de
sesine kulak vererek, 1 Kasım 2023 tarihinden ge- bahçe tesisi kurmayı teşvik etmek amacıyla %95’lere
Badem ve
ceviz üretimi
Üretim Arz Kullanım İhracat Kişi Başına Yeterlilik
Ürün Piyasa Yılı İthalat (Ton)
(Ton) (Ton) (Ton) Tüketim (Kg) Derecesi (%) kendine yeterlilik
2021/’22 178 000 253 596 78 800 40 993 2,5 82,2 açısından
Badem 2020/’21 159 187 233 635 77 313 42 826 2,2 81,9 halen istenilen
2019/’20 150 000 205 828 58 528 18 562 2,2 78,7 seviyede değil.
2021/’22 325 000 409 726 92 526 34 889 4,3 84,6 Son yıllardaki
Ceviz 2020/’21 286 706 379 920 100 095 33 747 4,0 80,8 badem ve ceviz
2019/’20 225 000 310 125 90 525 8 180 3,5 72,7 ithalatı devam
Kaynak: Agrimetre ediyor…