Page 32 - Sayı-52 Temmuz Ağustos 2021

30
30 ARAŞTIRMA SEBAHATTİN ÖZKURT

TOHUM BİYOÇEŞİTLİLİĞİ:

GIDA ÜRETİMİMİZİN HAYAT SİGORTASI

8.000 nüfuslu bir kasabadır) ana gıda ve gelir kay-
nağı, çoğunlukla kadınlar tarafından yönetilen aile
çiftçiliği ile gerçekleştirilen üretimlerdir..
Bu alan, And Dağlarının yüksek rakımlarına adap-
te edilmiş geleneksel mahsulleri nedeniyle bir ta-
rımsal çeşitlilik mikro merkezidir. Yakın zamanda
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
tarafından “Küresel Olarak Önemli Tarımsal Miras
Sistemi”(Globally Important Agricultural Heritage
Systems) olarak belirlenmiştir.
Atalarımızı besleyen binlerce bitki türü ve çeşidi çok- Doğal kaynakların geniş mevcudiyetine rağmen,
tan yok oldu ve her geçen gün daha fazlasını kaybe- bu bölgedeki 45 yerli topluluk, iklim değişikliği ve
diyoruz. Çeşitlilik, gıdalarımızın hayat sigortasıdır.
©FAO/Luis Tato arazi bozulması ile mücadele ederken yerli mahsul-
lerin mevcudiyetini bozmaktadır. Cotacachi Çiftçi
İnsanlar, günlük kalorilerinin çoğu için şaşırtıcı ve Yerli Örgütleri Birliği (Unión de Organizaciones
derecede düşük sayıda bitkiye güvenirler. Esasında Campesinas e Indígenas de Cotacachi) aracılığıyla,
gıda için binlerce meyve ve sebze türü yetiştirile- fayda paylaşımı projesi, yerel ürün çeşitliliği kaybını
bilmekte ise de, küresel olarak üretilen gıda 200 ele almak ve iklim değişikliğine uyum sağlayan çeşit-
çeşitin altındadır. Fakat iklim değişikliği, istilacı leri belirlemek için bu topluluklarla birlikte çalışıyor.
türler, kirlilik, şehirlerin genişlemesi veya arazinin
aşırı kullanımı bu türlerin zayıflamasına, üretim ye- Bölgede, yerel olarak uyarlanmış tohumlara erişimi
teneklerinin azalmasına veya gelecekte hayatta kal- kolaylaştırmak için iki biyo-bilgi merkezi kuruldu.
mamalarına neden olacak. Çiftçiler tohum üreticisi olarak eğitilmeye başlandı.
Proje, 1500’den fazla çiftçiye fayda sağlarken, yerli ve
Geçmişte atalarımızı besleyen binlerce bitki türü ve daha iyi adapte edilmiş bitki türlerini hane halkı tüke-
çeşidi çoktan yok oldu ve her geçen gün daha da timi ve ticari faaliyetler için yeniden ortaya çıkarıyor.
fazlasını kaybettiğimiz bilinen bir gerçek. Çeşitlilik,
gıdalarımızın hayat sigortasıdır. Gıda sistemlerimizi TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALAR
bu tarz tehditlere karşı güçlü ve dirençli tutan şey
biyoçeşitliliktir. Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli, 2020
yılında gelecek nesillerin sağlıklı gıdaya erişimi için
Dünyanın dört bir yanındaki yerel topluluklar, ta- başlatılan “Atadan Toruna Tohum Seferberliği”ni
rımsal biyoçeşitliliğin başlıca koruyucularıdır. Be- duyurmuştu.
lirtilen bölgede yaşayan topluluklar, farklı mahsul
çeşitleri ve onları nasıl yetiştirecekleri konusunda Bu şekilde ülkemiz tohumculuğunda eğitim, yeni
yoğun ve geleneksel bilgilere sahiptirler. Fakat bu çeşit, tescil, sertifikasyon ile fide ve fidan alanlarında
topluluklar, zamanla iklim değişikliğine veya tahrip ihtisas merkezleri kurularak, seferberlik kapsamında
edilmiş kaynaklara maruz kalarak günden güne sa- eğitim, test ve sertifikasyon, analiz ve fidan ihtisas
vunmasız kalıyorlar. eğitimi olmak üzere 4 ayaklı bir strateji izlenecek.
Tescil ve sertifikasyon merkezlerinde morfolojik,
EKVADOR’DA YEREL MAHSUL ÇEŞİTLERİNİN moleküler test laboratuvarı, tohum teşhis, analiz
KORUNMASI ve görüntüleme sistemleri, Karacabey fidan ve fide
Ekvador’un And Dağları’ndaki Cotacachi bölge- merkezinde meyvecilik üst merkezi ile Ata Meyvele-
sinde (Cotacachi, Ekvador’un Imbabura şehrinde ri Gen Bahçesi kurularak ülkemiz tohumculuğuna