Page 8 - 12. ISTIB HABER GAZETE SAYI 12

08SYF8_MASTER 10.03.2023 07:57 Page 1

İSTİB Haber

İSTANBUL TİCARET BORSASI GAZETESİ G I D A & G Ü N D E M & H A B E R www.istib.org.tr

Zeytinyağında

küresel başarı

mümkün mü?

Türk zeytinyağının küresel tüketiciler tarafından tercih edilmesini sağlamak
mümkün mü? Zeytinyağında çok çalışıp az kazanma sarmalını kırabilecek miyiz?

w İSMAİL ŞEN Ümmühan Tibet, zeytinyağının kalitesinin etkileşimi de gelişecek, bu sayede tarih çalışmaların kaderini belirliyor. Çiftçiye varlığımız” şeklinde
başarı için ön şart olduğunu belirtiyor: boyunca barışın, kardeşliğin sembolü olan fidan, gübre ve benzeri desteklerden konuşan Berberoğlu,
ürkiye zeytin açısından “Zeytinyağının kalitesi, yetiştirildiği zeytin ağacı da misyonunu yerine itibaren, uluslararası tanıtım desteğine “Son on beş yılda ağaç
dünyanın en avantajlı bölgenin iklim koşulları, zeytinin çeşidi, getirmiş olacaktır” diyor… kadar her noktada devletin dâhil olması varlığımız neredeyse iki
ülkelerinden biri… Sürekli zirai bakım tedbirleri, hasat zamanı, hasat Herkese Düşen başarı için çok önemli. Çiftçinin sadece kat arttı. 90 milyondan
T artan bir zeytin ağacı şekli, hasattan sonra zeytinin bekleme Görevler Var… üretim maliyetlerinde değil eğitim olarak 177 milyona ulaştık.
varlığımız, küresel markalarla yarışacak süresi, zeytin sıkım tesisinin çalışma da desteklenmesi, sanayicinin yatırım Ancak dünyadaki en
düzeyde zeytinyağı üreten, hem butik koşulları, depolama ve ambalaj İstanbul Ticaret hevesi için uzun vadeli destekler önemli rakibimiz
hem de sanayi tesislerimiz var. Her yıl materyaline kadar birçok kriterden Borsası Meclis Başkanı ve açıklanması, uluslararası ticaret İspanya’nın 330 milyon
onlarca uluslararası yarışmada derece etkilenmektedir.” Ümmühan Tibet, bu Ahsaf Zeytin ve anlaşmalarında Türk üreticisinin zeytin ağacı var. Yani öncelikle
alan zeytinyağları üreten bu kriterlerin yerine getirilmesiyle elde Zeytinyağı’nın Yönetim faydasına davranılması, yurtdışı tanıtım ağaçlarımızın sayısı artmalı. Bu süreçte
üreticilerimize rağmen, küresel pazarlarda edilecek yüksek katma değerli Kurulu Başkanı Ahmet faaliyetlerine doğrudan destek verilmesi; ağaç varlığımız gençleşecektir de. Öte
bir Türk zeytinyağı algısından uzağız. zeytinyağlarıyla uluslararası pazarda yer Bülent Kasap ise her biri diğerinden önemli adımlar ve yandan delice zeytin ağaçlarının
Peki, bu algıyı nasıl oluşturabiliriz? almanın, küçük aile işletmelerinin ağırlıklı böylesine büyük bir hepsi devletimizin yapacakları… Coğrafi aşılanması da bu süreci destekler” diyor.
Uluslararası pazarlarda ve küresel olduğu Türk zeytinyağı sektörü için tek hedef için bütün işarette ise ancak denetim Üretici desteklerinin artırılmasının
tüketicide bir Türk zeytinyağı talebi çıkış yolu olduğunu belirtiyor ve ekliyor: paydaşlara görev mekanizmalarının güçlendirilmesiyle önemine dikkat çeken Osman Berberoğlu,
oluşturmak mümkün mü? İtalya ve “Çünkü üretim maliyetimiz yüksek ve düştüğünü belirtiyor. uluslararası pazarda rekabet avantajı “Özellikle girdi maliyetlerinin sürekli
İspanya gibi ülkelerin dökme yağlarımızı maalesef fiyat-kalite dengesini sağlayan Öncelikle üreticilerimizin, geleneksel sağlayabiliriz. İç piyasadaki açık ve arttığı günümüzde çok önemli. AB
alıp, paketleyerek satmalarıyla bizden çok marka sayımız da son derece kısıtlı. Bu kafa yapısından kurtulmaları gerektiğini etiketsiz ürünlerin satışının engellenmesi ülkelerinde zeytinyağına kilo başına 1,25
kazanmaları bir gün sona erecek mi? sarmaldan çıkabilmek için kamusal belirten Ahmet Bülent Kasap, “Üretim ise bir başka önemli sorun. Bunu önlemek Euro destek verilirken bizdeki destek 80
Neden biz zeytinyağımızı kendimiz alandan başlayarak hem ticari alandaki yeri seçiminden toprak analizine kadar de devletin görevlerinden biri…” kuruş. Sofralık zeytine 50 kuruş,
şişeleyip satamıyoruz? Kısaca, risklerin giderilmesi ve hem de ince eleyip sık dokumalılar. Tabii ki En Büyük Sorun Dökme zeytinyağına ise 2,5 TL düzeyinde destek
zeytinyağında çok çalışıp az kazanma bürokratımızdan, üreticimizden üretim, bakım ve hasat süreçlerinde de İhracat… sağlanması gerekiyor. Ayrıca verilecek
kısır döngüsünü kırabilecek miyiz? sanayicimize kadar bakış açısının kaliteye günün gereklerine uygun olarak bilimsel desteklerin hasat dönemi başlangıcı olan
Bu soruları Türkiye’nin önemli zeytin odaklanması gerekmektedir.” yöntemlerden sapmadan çalışılmalı… Selme Zeytin ve Eylül – Ekim aylarında açıklanması da arz
ve zeytinyağı üreticisi, tüccarı ve Özel Türler ve Gastronomi Uygun periyodlarda bakım, doğru Zeytinyağları’ndan, – talep dengesi açısından önemli. Rakip
uzmanlarına sorduk. Sonuçta aldığımız Zenginliğimiz… gübreleme, zamanında ve eksiksiz sektörün duayen ismi ülkelerin tamamında zeytin ve zeytinyağı
cevaplar hem tüm bu soruların cevabının budama, ürünü hem nitelik hem de Selim Kantarcı ise destekleri her aşamada oldukça yüksek
net bir evet olduğunu hem de bu sürecin Ümmühan Tibet, nicelik açısından çok etkiliyor. Hasat Türkiye’nin bu seviyededir. Bizde o seviyelere
çok zor olduğunu gösteriyor. Üreticiden zeytinyağında tercihi süreci de darbe ve ezilmelere maruz konudaki en önemli ulaşılamazsa bile ihracat desteklerinin en
sanayiciye, uzmanından devlet belirleyen faktörlerden bırakılmadan tamamlanmalı” diyor. sorununun dökme yağ az iki kat artırılması gerekir. Organik
kademesine kadar herkese düşen zorlu birinin de zeytin türleri Zeytini zeytinyağına dönüştürecek ihracatı olduğunu zeytin ve zeytinyağı ihracatında hem
görevler var. En önemlisi de Türk olduğunu belirterek, sanayicilerin ilk yapması gerekenin ise belirtiyor ve ekliyor: kutulu hem organik desteğin birlikte
zeytinyağının uluslararası pazarlarda yok olmak üzere olan zeytinleri doğru şartlarda sıkım tesisine “Bizden dökme yağ alan İtalya gibi verilmesi organik ihracatımızın artmasını
katma değerli olarak değerlendirilmesi, Türkiye’ye has zeytin ulaştırmak olduğunu belirten Kasap, ülkeler yağlarımızı şişeleyip ihraç ederek sağlar. Son olarak AB’nin Türk
güçlü bir marka olması, küresel tüketici türlerine dikkat çekiyor: şunları söylüyor: daha fazla kazanıyorlar. Dünyanın en zeytinyağına uyguladığı vergi ve
tarafından tercih edilmesi için çok uzun ve “Artan kaliteli üretim “Zeytinin toplandıktan sonra uzun güzel zeytinyağı zeytinleri İtalya’nın kotaların kaldırılması için hepimiz
zorlu bir süreç gerekiyor. anlayışı ile birlikte Ayvalık, Memecik, süre bekletilmesi yağ kalitesini olumsuz Toskana ve Türkiye’nin Ayvalık, Edremit çalışmalıyız. Gümrük Birliği Anlaşması
Gemlik gibi tanınmış, yaygın etkiler. Bu nedenle tesise hızla gelmeli ve ve Burhaniye bölgesinde üretiliyor. çerçevesinde yapılan uygulamalar
Önce Kaliteli Üretim…
çeşitlerimizin yanı sıra bölgeleri ile uyum hemen sıkıma alınmalı. Üretim süreçleri Dolayısıyla bizim kalite açısından bir 1990’ların şartlarında bile makul değilken
Uluslararası pazarlarda başarı için sağlamış, Karadeniz’de Butko, Antalya’da ise kusursuz yürütülmeli. Yıkanması, sorunumuz yok. Son zamanlarda şişe günümüzde sektörün elini kolunu
öncelikle kaliteli bir ürün gerekiyor. İyi Tavşan Yüreği, Beylik, Hatay’da Saurani, hamur haline gelmesi, ışık ve havadan ihracatımız da artıyor ama yeterli bağlamaktadır” diyor.
zeytinyağı için ise önce iyi zeytin Halhalı, Kilis’te Kilis Yağlık, Bodrum’da izolasyonu, bekletilmesi, hep dikkatli ve seviyede değil. Hükümet zaman zaman iç Uzun ve Zorlu Bir Yol…
üretilmeli. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Dilmit, İzmir’de Çekişte gibi kaybolmak özenli bir biçimde gerçekleştirilmeli. piyasadaki fiyatları regüle etmek için
Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi ve üzere olan çeşitlerimize yöneldiğimizde, Ambalajlanma dâhil her adımda bilimsel dökme zeytinyağı ihracatına kısıtlama Konunun uzmanları ne yapılırsa nasıl
Zeytinyağı Kalite Uzmanı Yük. Müh. her tüketicinin seveceği yeni lezzetlerle yöntemlerin harfiyen uygulanmasının getiriyor. Bu kısıtlama ve yasakları daha sonuçlar alınacağını sıralarken olumlu
buluşturmak bizim çıkış noktamız yanında uluslararası pazarlarda yer uzun vadeli ve uluslararası pazarlarda bakış açısını hep koruyorlar. Yolumuz
olabilir.” bulabilmesi ve tercih edilmesi için dünya Türk zeytinyağının katma değerini uzun ve zorlu, ancak bu yolun sonunda
Dünyanın en önemli gastronomi tüketicisinin hassasiyetlerine uygun artırmak için de uygulamak doğru başarı mümkün… Hepsinin vurguladığı
zenginliğine sahip mutfaklardan biri davranılmalı. Karbon ayak izine ve geri olacaktır.” en önemli noktaları şöyle özetlemek
olmamızın da avantaj olduğunu belirten dönüştürülebilir ambalaja önem verilmeli. Nitelik de Nicelik de mümkün: Üretici olarak da sanayici
Ümmühan Tibet, “Türk mutfağının, her Tüm bunlardan sonra uluslararası tanıtım Artmalı… olarak da ısrarla ve sabırla doğru olanı
damak zevkine hitap eden geniş bir yatırımı da Türk zeytinyağının bilinirliği yapmalı, başarıya ulaşacağımız yoldan
skaladaki kaliteli Türk zeytinyağları ile için zorunlu bir adım…” İstanbul Ticaret Borsası Zeytin ve ayrılmamalıyız. Günlük küçük kazançlar
birlikte tanıtılması, hem ulusal Kalite zincirini tamamlayanın ve en Zeytinyağı Komitesi ve Meclis Üyesi uğruna, büyük bir geleceği feda
ve hem de uluslararası pazarda önemli halkalarından birinin ise devlet Osman Berberoğlu ise “Türk etmemeliyiz. Neredeyse bir asır boyunca
ülkemizin hak ettiği başarıyı olduğuna dikkat çeken Ahmet Bülent zeytinyağının uluslararası pazarlarda yapılan çalışmaların ödülünü alan ülkeleri
sağlayacaktır. Bu yaklaşım ile Kasap, devlete düşenleri ise şöyle başarılı olması için bir taraftan üretimi örnek almalı, yılmamalıyız. Devlet
zeytinden başka geliri olmayan özetliyor: artırırken, diğer zeytinyağımızın kalitesini destekleri popülizmden uzak, hedefe ve
çok sayıdaki küçük çiftçimizin “Devletin yapacakları zeytin üretimi, yükseltmeliyiz” diyor. kaliteyi artırmaya yönelik olmalı.
bölgesindeki refahı artarken, zeytinyağı üretimi ve tanıtımına kadar “Üretim miktarımızdan başlamak Zeytinyağında çok çalışıp az kazanma
oleturizm ve ekoturizm yolu ile kültürel tüm aşamaları kapsıyor ve bir anlamda bu gerekirse ilk ele almamız gereken ağaç sarmalını ancak böyle kırabiliriz…

DEPREMİN ÇALIŞMA HAYATINA ETKİLERİ

Ülkemizde 06.02.2023 davasının açılması imkânı kapsamındaki illerde işverenlerin, kısa sahipliği oluşmayanlar ile işyerinin 3 Fesih Yasağı: Olağanüstü hâl
tarihinde 10 ilimizi etkileyen bulunmaktadır. çalışma ödeneği için İŞKUR'a kapanması veya kapatılması sebebiyle ilan edilen illerde,
merkez üssü Kahramanmaraş Bu çalışmamızda depremin yapacakları başvurularda, olağanüstü iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik Kararname'nin yayım tarihi olan
olarak belirlenen büyük bir çalışma hayatına ilişkin etkileri hâl ilan edilen bölgeden Çalışma ve ödeneği hak sahibi olamayanlar ile 22.02.2023 tarihinden olağanüstü hâl
deprem felaketi meydana özetle açıklanmıştır. Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca herhangi bir sosyal güvenlik süresince, 4857 Sayılı İş Kanunu'nun
gelmiştir. Bu deprem sonucunda ve Sosyal Güvenlik belirlenecek il ve ilçelerde bulunan iş kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak 25'inci maddesinin birinci fıkrasının (II)
binlerce vatandaşımızı Bakanlığı’nca Kahramanmaraş yerleri ve deprem sebebiyle yıkık, acil kaydıyla ve varsa daha önce numaralı bendinde ve diğer
kaybetmenin yanında binlerce Av. Dr. Cuma merkezli yaşanan depremlerin yıkılacak, ağır veya orta hasarlı başlatılabilecek durumda olan hak kanunların ilgili hükümlerinde yer
ev ve işyeri yıkılmıştır. Arif Demir ardından Olağanüstü hal olduğunu belgeleyen iş yerleri için sahipliklerinden kalan süreler alan ahlak ve iyi niyet kurallarına
Müslüman Türk milleti bu (OHAL) kapsamında çalışma uygunluk tespitinin tamamlanması tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uymayan hâller ve benzeri sebepler,
yaralarını sarmak için birlik ve ve sosyal güvenlik alanında alınan beklenmeyecektir. Kısa çalışma ödeneği uygulanan dönemde veya işsiz kalınan belirli süreli iş veya hizmet
beraberlik içerisinde tüm imkanlarını tedbirler 22 Şubat 2023 tarihli 32112 üç aya kadar sürecek. Gerekirse bu süre süre kadar, olağanüstü hâl süresini sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, iş
seferber etmiştir. Öncelikle vefat eden sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Cumhurbaşkanı kararı ile geçmemek üzere, günlük 133,44 TL yerinin herhangi bir sebeple kapanması
kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yaralı ile Resmi Gazete’de yayımlanıştır. uzatılabilecek. Çalışanın kısa çalışma nakdi ücret desteği sağlanacaktır. ve faaliyetin sona ermesi, ilgili
olan vatandaşlarımıza da acil şifalar Bakanlık, doğal afet bölgesinde ödeneğinden yararlanabilmesi için son Bu kapsamda nakdi ücret mevzuata göre yapılan her türlü
diliyoruz. alınan önlemler kapsamında, OHAL 120 gün işsiz olmaması ve son 3 yıl desteğinden yararlananlar, 5510 Sayılı hizmet alımları ile yapım
Deprem sonucunda ölüm veya süresince bölgesel kriz gerekçesiyle kısa içinde en az 600 prim gününün Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık işlerinde işin sona ermesi hâlleri
yaralanmalar meydana gelmesi çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği bulunması gerekmektedir. Sigortası Kanunu'na göre genel sağlık dışında her türlü iş veya hizmet
nedeniyle sorumluların sağlayacaktır. sigortalısı olmamaları veya sözleşmesinin işveren tarafından
cezalandırılması için ceza hukuku 2 Nakdi Ücret Desteği: sayılmamaları durumunda da feshedilmesi yasaklanmıştır. Bu yasağa
boyutu vardır. İşyerlerin yıkılması veya 1 Kısa Çalışma Ödeneği: 32112 Olağanüstü hal ilan edilen Kanun'un 60'ıncı maddesinin birinci aykırı olarak iş sözleşmesinin işveren
zarar görmesi çalışma hayatını sayılı Cumhurbaşkanlığı illerde, 06.02.2023 tarihi itibarıyla iş fıkrasının (g) bendine göre genel sağlık tarafından feshedilmesi hâlinde, iş
etkilemiştir. Aynı şekilde maddi ve Kararnamesi’ne göre; 8.02.2023 sözleşmesi bulunan işçilerden, işvereni sigortası sayılacak ve primler İşsizlik sözleşmesi feshedilen her bir işçi için
manevi zararın tazmini için de tazminat tarihinde ilan edilen OHAL tarafından; kısa çalışma ödeneği hak Sigortası Fonu'ndan karşılanacaktır. idari para cezası öngörülmüştür.