Page 6 - 14. ISTIB Haber Mayıs 2023 Sayı 14
P. 6

10Syf 6_MASTER  6.05.2023  10:16  Page 1










                       6                                                                      PİYASA                                                                            MAYIS 2023


                        Uluslararası gıda fiyatları                                                                                                                Eski Müsteşar Yardımcısı  İsmail







                        düşmeye devam ediyor                                                                                                                      Yurtdışı piyasa
                                                                                                                                                                                Kemaloğlu





                                                                                                                                                                      gelişmeleri


                          Yaşanan olumsuzların, endişelerin                                                                       Peynir için uluslararası fiyat
                                                                                                                                kotasyonlarındaki düşüş, önde gelen  Nisan ayına girdiğimiz
                        azalması risklerin minimize edilmesi ve                                                                 ihracatçılarda stoklar da dahil olmak  bugünlerde ülkemizin de
                        güvenin artmasıyla aşırı yükselen gıda                                                                  üzere artan ihracat olanakları arasında  bulunduğu coğrafyanın yeni sezon
                                                                                                                                Asya'daki önde gelen ithalatçıların
                        fiyatlarında düşüş eğilimi devam ediyor.                                                                çoğunun daha yavaş alım yapmasıyla  hasadı da yaklaşmaktadır. 2 ay
                        FAO gıda endeksi raporuna göre de                                                                       desteklendi. Süt tozu fiyatları, özellikle  sonra hasat başlangıcı diyebiliriz.
                        Şubat 2023'e göre 2,8 puan (yüzde 2,1)                                                                  kısa vadeli teslimatlar için yavaşlayan  2022-23 hasat sezonu ilginç
                                                                                                                                                                  gelişmelere sahne oldu.
                                                                                                                                ithalat talebi ve Batı Avrupa'da
                        düşerek Mart 2023'te ortalama 126,9                                                                     mevsimsel olarak artan süt üretimi  Bugünlerde buğday, arpa, mısır
                        puan oldu ve bir yıl önce zirveye                                                                       nedeniyle art arda dokuz aydır düştü.  fiyatları önceki yıl fiyatlarına, hatta
                                                                                                                                Tereyağı fiyatları ise özellikle Kuzey ve  altına gerilemiştir. Ayçiçek tohumu
                        ulaşmasından bu yana art arda on ikinci
                                                                                                                                Güneydoğu Asya ülkelerinden       fiyatları önceki yılın %30, Ayçiçek
                        aylık düşüşe işaret ediyor.                                                                             Okyanusya'ya yönelik güçlü ithalat  yağı %25, Palm yağı ise %45’i
                                                                                                                                talebi nedeniyle arttı.           civarında daha aşağılarda
                          w İSMAİL KEMALOĞLU                                                                                      FAO Et Fiyat Endeksi, Mart ayında  oluşmuştur.
                                                                                                                                ortalama 113,0 puan, Şubat ayına göre  Tarım ürünlerinin genel fiyat
                                avaşlar, jeopolitik riskler, salgınlar,                                                         biraz artış (0,9 puan ve yüzde 0,8),
                                gıda tedarik zincirindeki                                                                       ancak bir yıl öncesine göre 6,3 puan  düşüşlerine karşılık bakliyat
                                bozulmalar, iklim riskleri derken                                                               (yüzde 5,3) düşüş. Mart ayında, sığır  ürünlerini önceki yıl ile mukayese
                          S bir yıl öncesine kadar dünya gıda                                                                   arzının önümüzdeki aylarda daha   ettiğimizde bakliyat grubunda fiyat
                        fiyatlarındaki aşırı artış ana gündem                                                                   düşük olmasının beklendiği Amerika  artışı görülmesi dikkate değerdir.
                        konularından biriydi. Ülkeler gıda güvenliği                                                            Birleşik Devletleri'ndeki artan iç  Cari nohut fiyatları önceki yılın
                        için gıda ürünlerinin ihracatını yasaklamak,                                                            fiyatların etkisiyle sığır eti fiyat teklifleri  %13, kuru fasulye %4, kırmızı
                        sınırlandırmak dahil her türlü önlemi                                                                   arttı. Domuz eti fiyatları, özellikle  mercimek %7, yeşil mercimek ise
                        almaktaydı. Hammadde fiyatları zirve                                                                    devam eden arz kısıtlamaları ve   %9 üzerindedir.
                        yaparken tarımsal girdinin ana                                                                          Paskalya öncesi artan talep nedeniyle  Genel anlamda üretimlerde
                        hammaddelerinden gübreye erişim sorunu                                                                  Avrupa'da yükselen fiyatlar nedeniyle  sorun görünmediğini çok kez
                        vardı ve enerji fiyatları aşırı derecede                                                                biraz arttı.                      vurguladık. Hatta geçtiğimiz sezon
                        yükselmişti.
                          Sözkonusu risklerin önemli ölçüde                                                                       Beyaz et fiyatları 9 aydır      buğday üretiminde dünya rekoru
                        minimize edildiği bir dönemden geçiyoruz.                                                               geriliyor                         söz konusudur. Ancak dikkat çeken
                        Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın Tahıl                                                                 Buna karşılık, birkaç büyük ihracatçı  faktör ticaret hacimlerindeki
                        Koridoru anlaşmalarının da etkisi ile gıda                                                              ülkede yaygın kuş gribi salgınlarının  artışlardır. Baktığımızda son 5 yıl
                        tedarik zincirini aksatmaması, Karadeniz  Federasyonu'ndaki güçlü rekabet  Endeksteki düşüş, yüksek dünya palm  ortasında yaşanan arz güçlüklerine  mukayesesinde;
                        ülkelerindeki üretimlerin dış pazarlara     de piyasalar üzerindeki aşağı  yağı fiyatlarını dengelemekten çok,  rağmen, kümes hayvanı eti fiyatları,  l Dünya buğday üretimi %8
                        ihraç edilebilmesi uluslararası              yönlü baskıyı sürdürdü.   düşük soya, kolza tohumu ve ayçiçek  küresel ithalat talebinin azalması  artarken, ticaret hacmi %21,
                        piyasaları rahatlattı.                                                 yağı kotasyonlarının net sonucuydu.   nedeniyle art arda dokuzuncu aydır  l Arpa üretimi %9 artarken,
                          Hala sözkonusu ülkelerde                      Dünya mısır              Uluslararası hurma yağı fiyatları art                            ticaret hacmi %19,
                        devreden önemli hububat, yağlı                fiyatları da             arda üç ay düştükten sonra Mart  düştü. Koyun eti fiyatları da Şubat  l Pirinç üretimi %2 artarken,
                        tohum stokları mevcuttur. Ayrıca              yüzde 4,6 düştü          ayında toparlandı. Bazı büyüyen  ayında kaydedilen yüksek fiyatlardan  ticaret hacmi %24,
                                                                                                                                aşağı yönlü bir düzenlemeyi yansıtarak
                        yeni hasat dönemi beklentisi de                 Mart ayında, Güney     bölgelerdeki olumsuz hava koşulları ve
                        olumludur. Alıcı ülkeler bu kapsamda       Amerika'daki hasatlardan gelen  seller nedeniyle Güneydoğu Asya'daki  ortalama olarak daha düşüktü.  l Soya fasulyesi üretimi %3
                                                                                                                                  FAO Şeker Fiyat Endeksi, Şubat
                        talep için acele etmemekte, panik       mevsimsel mevcudiyet, Brezilya'daki  düşük üretim seviyelerinin yanı sıra,                        artarken, ticaret hacmi %13
                        yapmamaktadır.                                                         Endonezya tarafından uygulanan   ayına göre 1,8 puan (yüzde 1,5) artışla  artmıştır. Çünkü hep söylediğimiz
                          Tüm bu gelişmeler son bir yıldır küresel  rekor üretim beklentileri ve Karadeniz                      Mart ayında ortalama 127,0 puan oldu  gibi; ana üreten ve ihraç eden
                        gıda fiyatlarında düşüş eğilimini devam  Tahıl Girişimi'nin uzatılması baskısı  geçici ihracat kısıtlamaları nedeniyle  ve art arda ikinci aylık artış oldu ve  ülkenin sınırlı, ithal eden ülkenin
                                                                                               sınırlı küresel ihraç edilebilir arzdan
                        ettirmektedir.                         altında. Diğer kaba taneler arasında,                            Ekim 2016'dan bu yana en yüksek   çok sayıda olduğu ve iklim riskleri,
                                                               dünya arpa ve sorgum fiyatları,  dolayı palm yağı fiyatları daha fazla  seviyesine ulaştı. Hindistan, Tayland ve
                          FAO Gıda Fiyat Endeksi               uluslararası mısır ve buğday    destek aldı.                     Çin'de düşen üretim beklentilerinin  göçler gibi sebeplerle daha çok
                        düşmeye devam ediyor                   piyasalarındaki zayıflığın etkisiyle  Bu arada, sırasıyla kolza tohumu ve  ardından 2022/23 sezonunda  ülkenin ithalatçı konuma geçtiği bir
                                                               sırasıyla yüzde 6,7 ve yüzde 5,7 düştü.   ayçiçek yağı fiyatları da düşmeye  Brezilya'da hasat edilmek üzere olan  dünya yaşıyoruz.
                          » FAO Gıda Fiyat Endeksi, Şubat 2023'e                                                                                                    Son günlerde hububat, yağlı
                        göre 2,8 puan (yüzde 2,1) düşerek Mart 2023'te  Uluslararası pirinç fiyatları,  devam etti.             şeker kamışı mahsullerindeki olumlu  tohum fiyatlarında ciddi düşüşler
                        ortalama 126,9 puan oldu ve bir yıl önce  Hindistan, Vietnam ve Tayland da  Süt ürünleri de düştü       görünüm dünya şeker fiyatları     görülmektedir. FAO Gıda Fiyat
                                                               dahil olmak üzere başlıca ihracatçı
                        zirveye ulaşmasından bu yana art arda on                                                                üzerindeki yukarı yönlü baskıyı
                        ikinci aylık düşüşe işaret ediyor. Mart  ülkelerde devam eden veya yaklaşan  FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi,  sınırladı. Uluslararası ham petrol  Endeksi düşüş seyrini
                                                               hasatların ağırlığıyla Mart ayında
                        2022'den bu yana geçen on iki ayda endeks                              Şubat ayına göre 1,1 puan (yüzde 0,8)  fiyatlarındaki düşüş ve Brezilya'da  göstermektedir.
                        32,8 puan (yüzde 20,5) kadar düştü. Mart  yüzde 3,2 azaldı.            düşüşle Mart ayında ortalama 130,3  şeker üretiminde şeker kamışının daha  Karadeniz bölgesindeki
                        ayında endeksteki düşüşte tahıl, bitkisel yağ  FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi,  puan ve bir önceki yılın aynı ayındaki  fazla kullanılmasını teşvik etmesi,  gelişmeler uluslararası fiyatlara yön
                        ve süt fiyatlarındaki düşüşler, şeker ve et  Şubat ayına göre 4,1 puan (yüzde 3,0)  seviyesinin 15,6 puan (yüzde 10,7)  Brezilya realinin ABD doları karşısında  verirken, Tahıl Koridoru
                        fiyatlarındaki artışlar belirleyici oldu.  düşüşle Mart ayında ortalama 131,8  altında yer aldı. Marttaki düşüşte  zayıflamasıyla birleştiğinde, dünya  antlaşmasının seyri de belirleyici
                          Bu ayki düşüş, tüm önemli tahılların  puan ve bir yıl önceki seviyesinin  peynir ve süt tozu fiyatlarındaki düşüş,  şeker fiyatlarındaki aylık artışın sınırlı  görünmektedir.
                        uluslararası fiyatlarındaki düşüşü yansıtıyor.  yüzde 47,7 kadar altında yer aldı.  tereyağındaki artış etkili olmuştur.   kalmasına katkıda bulundu.  Nihayetinde dünyanın en büyük
                        Uluslararası buğday fiyatları, bol küresel arz                                                                                            buğday üreticisi ülkesi ve ayçiçeği
                        ve ihracatçılar arasındaki güçlü rekabet                                                                                                  dahil hububat ve yağlı tohumlarda
                        nedeniyle yüzde 7,1 ile en çok düşen oldu.                                                                                                büyük pay sahibi ülkeler Karadeniz
                        Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından ihracat
                        yapmaya devam etmesine izin veren                                                                                                         havzasındadır. Rekor üretimlerle
                        Karadeniz Tahıl Girişimi'nin genişletilmesi de                                                                                            fiyatta rekabetçi olunurken,
                        düşüşe katkıda bulundu.                                                                                                                   devreden stoklar ve yeni sezon
                          Avustralya'nın üretimine ilişkin yüksek                                                                                                 beklentileri de olumlu havayı
                        tahminler ve bu ay Avrupa Birliği'nde iyileşen                                                                                            sürdürmektedir.
                        mahsul koşulları, küresel arz görünümünü                                                                                                    Buna karşılık özellikle Rusya
                        daha da güçlendirdi. Yüksek arzın rekabetçi                                                                                               tarafta fiyat düşüşlerine serzenişler
                        fiyatları desteklemeye devam ettiği Rusya                                                                                                 artarken, düşük fiyatlardan iç
                                                                                                                                                                  piyasaları zarar gören ülkelerin de
                                                                                                                                                                  tepki sesleri yükselmektedir.
                          İstanbul Ticaret Borsası adına imtiyaz sahibi
                                 Yönetim Kurulu Başkanı                                                                                                             Şikago ve Avrupa borsalarında
                                                                                                                                                                  önceki haftaki ani fiyat düşüşlerinin
                                  ALİ KOPUz                                                                                                                       ardından Rusya’nın buğday ve
                                                                                                                                                                  ayçiçeği tohumu/yağı ihracatına
                                       Genel Yayın                                                                                                                sınırlama getirebileceği açıklandı.
                                      Koordinatörü                                                                                                                  Rus hükümetinin buğday için
                                     Şule Karadeniz                                                                                                               ihraç fiyatlarının FOB 275 $/ton
                                                                                                                                                                  seviyesinin altına indirilmemesini
                                 Genel Yayın Yönetmeni ve                                                                                                         talep ettiği konuşulmaktadır.
                                 Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
                                      İsmail Şen                                                                                                                  Beklenti, Rus buğdayının ihraç
                                                                                                                                                                  fiyatlarının FOB 275-285 $/ton
                          YAYIN KURULU                                                                                                                            aralığında oluşmasıdır. Bu fiyat
                          İlhan Koyunseven, Hakkı İsmet Aral, Recep Salih Al,                                                                                     sınırlamasına uymayan
                          Alaattin Altuntaş, Ali Taş Gülen,Yavuz Hacıömeroğlu,                                                                                    ihracatçılara bitki sağlığı
                          Mehmet Beşir Kılıç, Ömer Tekinaslan, Zeki Aslan,                                                                                        sertifikası verilmeyerek bürokratik
                          Zülküf Kopuz, Taha Enes Şener
                                                                                                                                                                  bir önlem uygulanacağı
                          HABER MERKEzİ                                                                                                                           düşünülmektedir.
                          Ahmet Yirmibeşoğlu, Şeyda Soykan, Sebahattin                                                                                              Hububat başta olmak üzere
                          Özkurt, Hakan Kopuz, Yunus Emre Çillioğlu                                                                                               stratejik ürünlerde bulunduğumuz
                          Aleyna Satu Yurtseven
                                                                                                                                                                  coğrafyanın yeni sezon hasadı
                          Fotoğraf-Kenan Dumanlı                                                                                                                  yakın zamanda başlayacaktır.
                                                                                                                                                                  Piyasalar genel anlamda olumlu
                              İSTİB HABER GAZETESİ’NDE YAYINLANAN
                           YAZARLARIN VE MAKALELERİN SORUMLULUĞU                                                                                                  seyretmekte, yeni hasat
                             YAZARLARINA AİTTİR.  İSTANBUL TİCARET                                                                                                rekoltesinde sorun
                           BORSASI’NIN GÖRÜŞLERİNİ İÇERMEZ. YAZI VE                                                                                               görünmemektedir. Uluslararası
                          HABERLER KAYNAK GÖSTERİLEREK KISMEN YA DA
                                 TAMAMEN KULLANILABİLİR.                                                                                                          hammadde fiyatlarının seyrini
                                                                                                                                                                  önümüzdeki günlerde
                           İSTANBUL TİCARET BORSASI / www.istib.org.tr
                           Hobyar Mah. Zahire Borsası Sokak No:3 34112                                                                                            yaşanabilecek muhtemel gelişmeler
                           Bahçekapı / Fatih / İstanbul / 0212 511 84 40
                           BASKI: İhlas Gazetecilik A.Ş.                                                                                                          şekillendirecektir.
   1   2   3   4   5   6   7   8