Page 20 - borsaaktuel-46-k

EKONOMİYE BAKIŞ

‘2. Faz’ın özü ‘istikrar’

Önümüzdeki sonbahardan itibaren, olası bir 2. dalga olması halinde, pek çok
sektör ve alanda ekonomik ve ticari faaliyetleri yeniden durdurmanın olası sosyo-

ekonomik sonuçları hiç bir ülke açısından yönetilebilir gözükmüyor. Bu nedenle,

dünyanın her yerinde ülkeler ‘maske’, ‘sosyal mesafe’ ve ‘temel hijyen kuralları’
ile, ‘Kovid-19’la yaşamayı ve bulaşıcılığını ‘bireysel tedbirler’le engellemeyi
benimsetmeyi sürdürecekler.

PROF. DR.
‘Kovid-19’ küresel virüs salgınıyla mücade- KEREM ALKİN Bu temel tablodan ve gerçeklerden hare-
lenin ilk fazı 5 milyar insan için hayli zor, ketle, küresel virüs salgınında 2. bir dalga
hayli fedakarlık dolu geçti. Dünya ekono- olsa da, ne ABD’nin, ne Hindistan’ın, ne
misi açısından 1. Faz’ın ‘sosyo-ekonomik’ İtalya’nın, ne Çin’in, kimsenin ekonomik ak-
sonuçları, etkileri 2. Dünya Savaşı, 1929 tiviteyi tümüyle durduracak bir ‘karantina’
Büyük Buhranı’nın sebep olduğu sosyo-eko- tedbiri alması mümkün değil. Formel çalışan
nomik tahribatla karşılaştırılmakta. Şu ana iş gücünde, ‘beyaz yakalı’ iş gücü tarafın-
analiz edilen makro tablo, küresel virüs sal- dan yürütülen iş süreçlerinde ‘dijitalleşme’
gınında ‘2. Dalga’ olması halinde dahi, ülke- katlanarak devam ederken, ‘mavi yakalı’ iş
lerin neredeyse tümünün 1. Faz’daki kadar gücü için her türlü sağlık tedbiri alınarak,
ekonomik aktiviteyi ve günlük hayatı aynı tarımda ve imalat sanayinde ‘üretim’in
ölçüde durdurmalarının neredeyse ‘imkan- ‘istikrar’lı bir şekilde devam etmesine özen
sız’ olduğuna işaret ediyor. EKONOMİYE BAKIŞ gösterilecek. Bu noktada, ülkelerin tümün-
de ‘günlük yevmiye’ ile çalışılan sektör ve
Dünya nüfusunun 15 yaş ve üstü ‘çalışabi-
lir nüfus’ olarak kabul edilen büyüklüğü 5,7 alanlarda, bir kez daha işleri durdurmanın
milyar insan. Bunun sadece 3,3 milyarlık bölümü küresel ölçekte mümkün olmadığının herkes farkında.
çalışma hayatına dahil durumda. Ve, ne yazık ki, 2020 sonunda Çünkü, ‘fiyat istikrarı’ ve ‘finansal istikrar’ı koruyabilmek adına,
küresel ölçekte işsizliğin 200 milyonu aşmasından endişe ediliyor. mal ve hizmet üretiminin aksamadan devam etmesinin sağlanması
3,3 milyar insanın 165 milyonu geçici işlerde çalışmakta. Çalışma ve firmaların ekonomik aktivitelerinden kazandıklarıyla, ciroların-
yaşındaki 15-24 yaş grubu, genç nüfus 1,2 milyar. Yüzde 36’sını dan elde edecekleri kaynakla ‘finansal yükümlülükleri’ni yerine ge-
oluşturan 429 milyon çalışıyor. Yüzde 42’sini oluşturan 509 milyon tirmeleri gerekecek. Önümüzdeki sonbahardan itibaren, olası bir
eğitimde. Ancak, yüzde 22’sini oluşturan 267 milyon gencin ne 2. dalga olması halinde, pek çok sektör ve alanda ekonomik ve
eğitim, ne de iş imkanı yok. 3,3 milyar istihdamın yüzde 53’ü bir ticari faaliyetleri yeniden durdurmanın olası sosyo-ekonomik so-
maaş ve ücrete bağlı, yüzde 11’i ise aile işinde çalışıyor ve yüzde nuçları hiç bir ülke açısından yönetilebilir gözükmüyor. Bu neden-
61’i informel çalışıyor. le, dünyanın her yerinde ülkeler ‘maske’, ‘sosyal mesafe’ ve ‘temel

18