Page 60 - borsaaktuel-68-k

60
60 GÜNCEL

Şarap ürünleriyle AVRUPA’DA COĞRAFİ İŞARET KORUMASI
başlayan TESCİLLİ ÜRÜN SAYISI Fransa’dan esinlenen Avrupa Komisyonu, kapsamlı
süreç, tüm bir coğrafi koruma planının oluşturulmasını zorunlu

gıda ürünlerini Ülkemizde Türk Patent Enstitüsü tarafından 1.516 ürün kılan bir dizi kuralı 1992 yılında yürürlüğe koydu.
kapsayacak tescil edilmiş durumda. Başvurusu yapılmış 643 ürün “Tarım ve Gıda Ürünlerinin Menşe Adlandırmaları ve
için de süreç devam ediyor.
biçimde 6 Coğrafi İşaretle Korunması” tüzüğü ile planlanan dene-
Mayıs 1919’da, tim sistemi; tüketiciye ürünün menşei, üretim yöntemi
yasalaşmış oldu. ve kalitesi konusunda garanti sağlanmaya başlandı.
Bugün itibarıyla AB Komisyonu tarafından tescil-
lenmiş 3.588 gıda ve içecek ürünü bulunuyor.
Fransa’da 1925 yılında tescillenen ilk peynir olan Rok-
for ise, AB tarafından 1996 yılında tescillenmiştir.
Ülkemizin Avrupa komisyonunda tescilli 19 ürünü
APPELLATİON D’ORİGİNİNE CONTRÔLÉE (TESCİLLİ mevcut. 45 ürün için ise tescil süreci devam ediyor.
MENŞE ADI)

Fransız hükümeti, 1908 tarihli Loi Cazeneuve adı TARİHTEKİ İLK TÜKETİCİ KANUNU
verilen yasayla geleneksel üreticilere çok daha güçlü “Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa” ismiyle Sultan II. Bâ-
korumalar sağladı. Yasa, asgari standartları belirleye- yezid emriyle 1502 yılında yayınlanan ferman, tarihte
rek sahte şarap üretiminin engellenmesine yönelik yapılan ilk tüketici kanunu olma özelliği taşımaktadır.
taleplere yanıt vermeyi hedefliyordu. Belirli standart- Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa (Bursa Belediyesi Kanu-
ları sağlayan orijinal ürünler, “tescilli menşe adı” veya nu) ayrıca dünyanın ilk
kısaca AOC olarak bilinen etiketle tescil ediliyordu. standart kanunudur.

Birinci Dünya Savaşından sonra Fransız hükümeti, Bu kanunda; hayvan
ekonominin toparlanmasına yardımcı olmak için ge- ürünleri, türlü seb-
niş reformlar uygulamaya başladı. Sonuç olarak şarap ze-meyve, tuz, ekmek,
ürünleriyle başlayan süreç, tüm gıda ürünlerini kapsa- sanayi ürünleri, tekstil
yacak biçimde 6 Mayıs 1919’da, yasalaşmış oldu. ürünleri, tarım-tahıl
Appellation D’originine Contrôlée (Tescilli Menşe ürünleri, orman ürün-
Adı) her ne kadar 1908 yılında dayansa da, yasal dü- leri, deri ürünlerinin
zenlemeler ile ilk olarak 1919 yılında güncellenmiş satışları, konulacak
ve son olarak 1935’deki kanun hükmünde kararna- fiyatlar ve kaliteleri bir
me ile son halini almıştır. standarda bağlanmış;
bugünkü anlamda bo-
Bu yasa, bazı küçük revizyonlarla birlikte 1992’deki yama, ambalaj, kalite
Avrupa Konseyi’nin “Ürünlerinin Menşe Adlandır- gibi esaslarla narh ve
Avrupa maları ve Coğrafi İşaretlerin Korunması” tüzüğünün Kanunnâme-i ceza hükümlerine yer
Komisyonu, kabul edilmesine kadar, Fransa’da coğrafi işaret ko- İhtisab-ı Bursa (1502) verilmiştir.
oldukça kapsamlı ruması sağlamıştır.
bir coğrafi
koruma planının

oluşturulmasını
zorunlu kılan bir
dizi kuralı 1992
yılında yürürlüğe
koydu