Page 6 - 06. İSTİB Haber Eylül 2022 Sayı 6

05Syf 6_MASTER 9.09.2022 01:17 Page 1

6 PİYASA EYLÜL 2022

Eski Müsteşar Yardımcısı İsmail

kemaloğlu

Tarım piyasalarında

yaşanan gelişmeler

Uluslararası piyasalarda tahıl
koridorunun açılması yönündeki beklenti
ana gündem olarak yerini almıştır ve
fiyatların düşüşüne önemli katkı
vermiştir. Bugünlerde Ukrayna üzerinden
Tarım ürünleri tahıl yüklü gemilerin boğazları geçmesi
beklenmektedir. Her saat televizyonlarda
‘gemi göründü’ haberlerini izlemekteyiz.
Bu çerçevede Ukrayna tarım piyasasına
baktığımızda;
ihracatımız düştüğünü,
n Mısır ekilişlerinin %35 civarında
n Limanlarda ve iç depolarda 18
milyon ton civarında buğday, arpa, mısır
stoğunun bulunduğunu,
n Bu yıl 60 milyon ton tahıl üretiminin
beklendiğini ve 40 milyon ton ihracat
artıyor ihRacaTTa iThalaTTa yapılabileceğini, bu üretimin 18-19 milyon
tonunun buğday olduğunu,
n Tahıl koridorunun aktif işlemesi
ilk 5 ülke ilk 5 ülke halinde ayda 3-3,5 milyon ton tahıl ihraç
edilebileceğini,
Ülke ihracat Ülke ithalat n Halen nakliyelerde gemiler için
Irak 1.723 Rusya 2.861 sigorta sorununun devam ettiğini,
n Mısır stoklarının daha hassas olması
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından periyodik olarak almanya 817 Milyon dolar Brezilya 1.098 Milyon dolar sebebiyle mısır ihracatına öncelik
açıklanan dış ticaret verilerine göre; 2022 yılı ilk 6 aylık dönemde aBD 725 Ukrayna 1.070 verilebileceği,
n Tarım arazilerinin %25’inin savaş
tarım, gıda ve içecek sektörü 12,2 milyar dolar ihracata karşılık, Rusya 692 Malezya 563 sebebiyle Rusya’nın kontrolünde
10,4 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. italya 381 aBD 537 olduğunu, bu çerçevede gübre dahil
üretim maliyetlerindeki artış, çiftçinin
w İSMAİL KEMALOĞLU yaptığımız en önemli ürünler olan görülmektedir. Toplam ithalatın En çok ihracat Irak’a ürününü satamama endişesi, genç iş
buğday, soya fasulyesi ve ham %72,7’si bu 5 sektör tarafından gücünün göç veya askere alınması
lkemizin en önemli Ayçiçek yağı ise toplam ithalatın yapılmıştır. En çok ihracat yaptığımız ülkelere sebebiyle iş gücü sorunu, ekilişlerde savaş
tarım, gıda ve içecek %35,5’ini oluşturmaktadır. Tek başına Hayvan Yemi Sektörü, baktığımızda ise; Irak (1.723 milyon engeli gibi sebeplerle 2022 yılı kışlık
sektörü ihraç kalemleri En büyük ithal 2022 yılının ilk 6 ayında 3.191 milyon dolar), Almanya (817 milyon dolar), ekilişlerinin daha riskli olabileceği ve
Üile ithal kalemlerinin kalemimiz buğday dolar hacim ile toplam ithalatın ABD (725 milyon dolar), Rusya (692 çiftçilerin 2023 yılı baharlık ekilişleri
aynı ürün gruplarında olması dış %30,7’sini, yani neredeyse 3’te 1’ini, milyon dolar) ve İtalya (381 milyon bekleyeceği öngörülmektedir.
ticaret stratejisi açısından analiz İthalat ve ihracat yaptığımız Bitkisel Yağ Sektörü 3 milyar doları dolar) öne çıkmaktadır. Bu 5 ülkeye Rusya tarafta ise 90 milyon tonlara
gerektirir. Zira 2022 yılı ilk 6 aylık ülkelere baktığımızda ise; en büyük aşan ithalat ile toplam ithalatın yapılan ihracat, toplam ihracatımızın varan buğday üretimi ve 40 milyon tona
dönemde ihracatta öne çıkan ana ithal kalemimiz olan buğdayı ithal %17,9’unu oluşturmuştu. 2022 yılının %35,7’sini oluşturdu. Ülkelere göre ulaşacak ihracat beklentisi hakimdir.
ürünler; Un, Rafine Ayçiçek Yağı ve ettiğimiz ülkeler Rusya ve ilk yarısında da 1.984 milyon dolar en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak Uluslararası hububat ve yağlı tohum
için dondurulmuş tavuk eti, un,
Makarna olurken ithalatta öne çıkan Ukrayna’dır. Buğday ithalatının ile toplam ithalatın yine %19,1’ini domates salçası; Almanya için fındık piyasasında fiyatlar savaş öncesi duruma
ürünler ise Buğday, Ham Ayçiçek %90’lık kısmı bu iki ülkeden oluşturdu. 2022 yılının ilk 6 ayında, içi, ambalajlı fındık, kiraz; ABD için gelmekle birlikte Ukrayna’nın Odessa
Yağı ve Soya Fasulyesi olmuştur. yapılmıştır. Ayçiçek yağında ise yine önceki yılın aynı ayına göre ihracatını sakızlı jöleli şekerler, elma suyu ve limanının bombalanması veya tahıl
İhracatımız ithal ilk iki ülke olarak Rusya ve Ukrayna değer olarak en fazla arttıran soya fasulyesi oldu. koridoru işleyişinin aksama ihtimallerine
hammaddeye dayalı öne çıkmaktadır. Ayçiçek yağı sektörler Bitkisel Yağ Sektörü (311 karşılık zaman zaman iniş çıkışlı
ithalatının %97,4’ü bu iki ülkeden milyon dolar artış), Hayvan Yemi En fazla ithalat Rusya’dan hareketler görmekteyiz. Son birkaç
Ülkemiz, hammadde ithal ederek gerçekleştirilmiştir. Sektörel bazda Sektörü (218 milyon dolar artış), En fazla ithalat yaptığımız ülkeler; gündür buğday, arpa, mısır, soya fasulyesi
işleyip ihraç edebilen bir baktığımızda şeker ve şekerli Beyaz Et Sektörü (187 milyon dolar Rusya (2.861 milyon dolar), Brezilya dahil fiyatlarda düşüş görülmüştür.
konumdadır. Dahilde İşleme Rejimi mamuller, bitkisel yağlar, yaş meyve, artış), Un Sektörü (180 milyon dolar (1.098 milyon dolar), Ukrayna (1.070 Özellikle mısır ve ayçiçeği tohumunda
kapsamında hububat, bakliyat ve set kabuklu meyveler, balıkçılık ve su artış) ve Süt-Süt Ürünleri Sektörü milyon dolar), Malezya (563 milyon Ukrayna’nın uluslararası piyasalara ürün
yağlı tohum ithalatı yapılarak mamul ürünleri en fazla ihracat yapan (136 milyon dolar artış) oldu. dolar) ve ABD (537 milyon dolar) arzı fiyatların seyri için çok önemlidir.
işleyip mamul olarak ihracatını sektörler olarak öne çıkmaktadır. Aynı dönemde ihracatın gerilediği oldu. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, Zira Türkiye gibi GDO riski taşıyan
gerçekleştiriyoruz. Bu açıdan 5 sektör toplam ihracatın sektörler Sert Kabuklu Meyveler toplam ithalatın %58,9’unu ülkeler Karadeniz hattından mısır satın
Karadeniz ülkeleri bizim için lojistik yüzde 40,3’ü gerçekleştiriyor Sektörü (174 milyon dolar düşüş), oluşturdu. İthalatta öne çıkan ürünler almak istemektedir. Ukrayna’nın ihracat
ve fiyat olarak önemli avantaj Yaş Meyve Sektörü (25 milyon dolar Rusya için buğday, ham ayçiçeği yağı sorunları sebebiyle bazı ülkeler mısırda
oluşturmaktadır. Ancak uzun dönem İthalatta ise hayvan yemi, bitkisel düşüş), Kahve, Çay ve Baharat ve dane mısır; Brezilya için soya GDO şartlarını hafifletmeye çalışmaktadır.
analizinde tarım ve gıda ürünleri yağlar, kakao-çikolata, şeker ve Sektörü (2 milyon dolar düşüş) ve fasulyesi, kahve ve buğday; Ukrayna Dünya’da petrol fiyatlarının etkisine
ihracatımızın önemli kısmının ithal şekerli mamuller sektörü en çok Yumurtacılık Sektörü (1 milyon dolar için buğday, dane mısır ve ayçiçeği
hammaddeye dayalı olması kritiktir. ithalat yapan sektörler olarak düşüş) oldu. ve oldu. bağlı olarak etanol talebi de artmaktadır.
Zira ithalat yaptığımız ülkeler de Öte yandan Ukrayna’nın mısır üretiminde
hammadde yerine mamul ihraç yaşadığı %35 civarındaki daralmayı
edebilmek için arayıştadırlar. Rusya dünya mısır arzında Brezilya üretiminin
ve Ukrayna dahil ülkelerin un, yağ telafi etmesi beklenmektedir. Zira
ithalat çabaları devam etmektedir. Brezilya’da rekor mısır üretimi söz
İhracattaki ana ürünler olan un, yağ konusu olup, 115 milyon ton üretim
ve makarna toplam ihracatın konuşulmaktadır.
%13’ünü oluştururken ithalat Avrupa Birliği ülkelerindeki aşırı
sıcaklardan Romanya, Bulgaristan gibi
ülkeler de etkilenmekte, bu ülkelerin mısır
üretiminde düşüş beklenmektedir.
İstanbul Ticaret Borsası adına imtiyaz sahibi Ağustos ayının hububat ve yağlı tohum
Yönetim kurulu Başkanı fiyatları için sakin seyretmesini
ali kOPUz bekliyoruz. Bu arada Rusya’nın buğday
üretiminde kalite sorunu gündeme
gelmektedir. Çiftçiler öncelikle düşük
Genel Yayın
Koordinatörü kaliteli buğdaylarını ihraç etmek
Şule karadeniz istemektedir. Bu durum muhtemelen üst
grup buğday fiyatlarının daha yüksek
Genel Yayın Yönetmeni ve
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü seyretmesine sebep olacaktır.
ismail Şen Önümüzdeki aylarda mısır fiyatlarının
seyri de önemlidir. Arz ve talep dengesine
YaYIN kURUlU bağlı olarak uluslararası mısır fiyatlarında
İlhan Koyunseven, Hakkı İsmet Aral, Recep Salih yukarı yönlü hareket görülebilir.
Al, Alaattin Altuntaş, Ali Taş Gülen, Emre Acar,
Mehmet Beşir Kılıç, Ömer Tekinaslan, Zeki Aslan, Her ne kadar tahıl koridoru açılması,
Zülküf Kopuz, Taha Enes Şener rekolte beklentileri gibi sebeplerle
uluslararası tarım ürünleri fiyatları düşüş
eDiTÖR
Denizhan Dere eğiliminde seyrediyor olsa da Eylül ayı
sonrası için tablonun değişebileceğini
haBeR MeRkezi gözardı etmemek gerekir. Bizim
Ahmet Yirmibeşoğlu, Hakan Kopuz, Sebahattin analizimize göre piyasalar çok kırılgan bir
Özkurt, Şeyda Soykan, Tümer Topal
yapıda. Hep vurguladığımız gibi ana
Fotoğraf-Kenan Dumanlı üretici ve ihracatçı ülke sayısı sınırlı, buna
İSTİB HABER GAZETESİ’NDE YAYINLANAN karşılık alıcı ülke sayısı çok sayıda. Ülkeler
YAZARLARIN VE MAKALELERİN SORUMLULUĞU de geçtiğimiz yıllarda yaşanan gıda
YAZARLARINA AİTTİR. İSTANBUL TİCARET güvenliği meselesinden ders çıkaracaktır.
BORSASI’NIN GÖRÜŞLERİNİ İÇERMEZ. YAZI VE
HABERLER KAYNAK GÖSTERİLEREK KISMEN YA DA Stoklarını takviye edecek ve her ülke daha
TAMAMEN KULLANILABİLİR. temkinli stokla hasat sonrasını geçirmek
iSTaNBUl TicaReT BORSaSI / www.istib.org.tr isteyecektir. Karadeniz hattı ve Ukrayna
Hobyar Mah. Zahire Borsası Sokak No:3 34112 ile Rusya arasındaki savaşın seyrini de
Bahçekapı / Fatih / İstanbul / 0212 511 84 40
BASKI: İhlas Gazetecilik A.Ş. kestirmek zordur.