Page 7 - 08. İSTİB Haber Kasım 2022 Sayı 8

07Syf 7_MASTER 14.11.2022 14:27 Page 1

ARAŞTIRMA
KASIM 2022 7

Anadolu’daki çiftçi kadınlara

uluslararası yatırım desteği

w SEBAHATTİN ÖZKURT
Girişimci Kadınlar Tapaneli Kadın Kooperatifi, Adana İli Feke İlçesi Tapan yöresinde
irişimci Kadınlar Tapaneli girişimci kadınlarca kuruldu. Kooperatif, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile
Kadın Kooperatifi, 2017
yılında Anadolu Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından “Tamamı Kadınlardan Oluşan Kooperatif”
Gtopraklarında aile bütçesine (All Women-Run Cooperative) programı kapsamında destekleniyor.
katkı yapmak için çabalayan üç azimli Kooperatif
girişimci “Anadolu kadını” tarafından Başkanı
kuruldu. Kooperatif, ürünlerin sadece Hilal Köz
üretim ve ticaretini yapmakla kalmıyor
aynı zamanda lavanta çayı, yağı, balı,
marmelattı, kolonyası ve buketi gibi bazı
ürünleri de kooperatif bünyesinde
pazarlıyor.
Adana’nın Tapan yöresindeki Hilal
Köz ve Emine Karakoca, iki girişimci
Anadolu kadını... Ekonomik durumu
sınırlı olan diğer 20 kadınla birlikte,
mahsulü zamanında hasat etmek için
çalışıyorlar. Fakat bu kadınlar ne
mevsimlik ne de ücretsiz işçi olarak
tarladalar. istiyoruz”. Yılmaz, “İnsanlar lavanta
Girişimci Kadınlar Tapaneli Kadın vadisini ve kadın liderliğindeki bu
Kooperatifini kuran bu iki azimli kadının kooperatifin bu toprakların kaderini nasıl
sayesinde, Tapan yöresinde lavanta değiştirdiğini görmek için köyümüze
üretilip işleniyor, pazarlanıyor ve diğer geliyor. Şu anda ciddi bir turizm
şehirlerden gelen misafirler ağırlanıyor. potansiyeli oluşmuş durumda. Bundan
Kooperatifin faaliyete geçmesinin sonra bunu bir kültür olarak
ardından Adanalı kadın çiftçiler, daha yaygınlaştırmayı düşünüyoruz.” diye
fazla kadını destekleyebileceğini fark sözlerine devam ediyor.
ettiler. Kooperatifin hızla büyümesiyle ilk Kırsal Kalkınmaya Destek Olmak
aylarda sadece üç olan üye sayısı 20’ye FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık
yükselirken, yoğun sezonda 40’a kadar Programı Kapsamında, bu yeni girişim
kadına istihdam sağlanabiliyor. Türkiye, Tacikistan ve Özbekistan’ın
Kooperatif Başkanı Hilal Köz, kırsal alanlarında gelir getirici fırsatlar
çalışmaları hakkında şunları söylüyor: yağ olarak kullanılıyor”. öğrendim. 13 yaşından beri tarlada Kalkınma Fonu (IFAD) desteğiyle için çalışacak. Türkiye’de Tarım ve
“Kooperatifin başkanı benim. 200 dönüm Hilal Köz, dünyanın dört bir yanında ücretsiz çalıştım. Ancak şu anda bu lavanta üreten bir çiftçi. Komşularının Orman Bakanlığı ile ortaklaşa yürütülen
arazi üzerinde, 15’i kendi topraklarında kadınların her gün karşılaştıkları kooperatif sayesinde ailemin geçimini daha önce lavanta işine başladıklarını ve proje, en az üç ildeki ilçelerde kurulacak
lavanta bahçesi olan toplamda 40 üyemiz engellere değinerek, “İlk başta tabii ki sağlayabiliyorum, kendi ayaklarımın kendisinin de bunu gördükten sonra birimler ile desteklenecek.
var. Biz ilk olarak Genç Çiftçi çevremizden pek destek alamadık. üzerinde durmanın önemini fark ettim.” proje kapsamında destek almak için Proje ayrıca, tarımsal gıda sistemleri
Projesi’nden faydalanarak bu işe Kooperatif kurmak istediğimizde Kooperatif üyesi Pınar Özsoy da, başvuruda bulunduğunu belirten Arı, ve kırsal alanlardaki çiftçi kadınlarının iyi
başladık. Büyükşehir Belediyesi desteği karşımıza başarısız örnekler çıkardılar. kadınların birlik olmasıyla köyde boş “Lavantalar yetişmeye başlayınca kırsal uygulamalarını paylaşmak için üç
ile üretimi artırdık. Şu an 20 dönümle Bu kooperatiflerde kadın olmadığını duran arazileri ekonomiye ve kırsal turizm için gerekli olan altyapıyı ülkenin de yararlanıcılarını bir araya
köyümüzde başladığımız lavanta söyledim. Tarımsal kalkınma ve kadın turizme açtıklarını belirterek, “4 yıl önce hazırlayacağız. Lavantaların çiçeklerini getirecek.
bahçeleri 200 dönüme kadar çıktı. odaklı bir kooperatif olarak kalmamızda 5 dönüm araziye ektik lavantayı. Bu yıl 4. yaş olarak satıp aile bütçesine katkıda
Lavanta olunca köydeki kadınlar ile hep ısrar ettim.” diye sözlerine devam ediyor. senesi, her yerden misafirlerimiz geliyor. bulunacağım” diyor. Kaynak:
bir araya gelmemiz gerekiyordu. Bizde, Kooperatifin üyesi olan Emine Geçen yıl ilgi yoğundu, şimdi ziyaretçiler Adana ili Feke İlçesi Dönemin
https://www.fao.org/fao-
köyümüzde üretilen ürünleri bir araya Koca’nın hayatı, Girişimci Kadınlar için bir mekân hazırladık. Lavantanın Kaymakamı Sayın Vahit Yılmaz, gelecek stories/article/en/c/1608878/
getirip kooperatifleşmeye karar verdik. 7 Tapaneli Kadın Kooperatifi ile balını, kesesini, sabununu, yağını sezon için lavanta fidanı dikerken, https://adana.tarimorman.gov.tr/Haber/873/K
kadın başladık, 20 kadın olduk. Tüm tanışmasıyla değişti. Emine Koca, üretiyoruz. Burada hem misafirlerimizi “Buradaki amacımız sadece gelir elde adinlar-Anadoluyu-Lavanta-Vadisine-
kadınlar bir araya gelince köyümüz kooperatifin lavanta üretimi, paketleme ağırlıyoruz, hem evde ürettiğimiz yöresel etmek değil. Sürdürülebilir kalkınmaya Donusturuyor
https://www.haberturk.com/adana-
lavanta bahçelerine dönüştü. İki çeşit ve pazarlama konusundaki eğitimleri ürünleri satıyoruz. Köyümüze bir gelir her açıdan bir yol oluşturmayı haberleri/88355248-kadinlar-birlik-oldu-simdi-o-
lavanta ekiyoruz. Intermedya ve alan Koca şunları söylüyor: oldu.” diyor. hedefliyoruz. Bu topraklarda doğaya ve koy-kirsal-turizmin-gozdesiadananin-feke-
Adılsofolya. Intermedya fotoğraf çekimi “Kooperatifteki diğer kadınlarla Kooperatif üyesi Bediye Arı, 5 birbirimize saygı duyarak ilcesinde-3-yil-once
için, Andılsofolya cinsi ilaç sanayisinde ortaklaşa üretmeyi ve para kazanmayı dekarlık tarlasına Uluslararası Tarımsal gelişebileceğimiz bir ortam yaratmak

KıSA VADEli tArım – GıDA GörÜnÜm rAporu (Sonbahar 2022)

Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline rağmen

AB tarım piyasaları istikrarını koruyor

Avrupa eopolitik istikrarsızlığa ek AB’DE ÜrEtim yıl için gübre varlığı. yüksek seviyesine ulaştı ve yıllık inekler için sadece ısı stresine neden
Komisyonu J olarak AB; mısır, soya fasulyesi 2021-2022 Gübre endüstrileri, amonyak ve %14,6 arttı. Bu gelişmenin itici olmakla kalmadı, aynı zamanda çim
tarafından 5 ve ayçiçeği gibi yaz Ürün değişim diğer azot ürünlerini üretmek için güçleri, yağlı tohumların ve özellikle mevcudiyetinin ve kalitesinin
mahsullerini önemli ölçüde
doğal gaza ihtiyaç duyduğundan, gaz
bitkisel yağların yükselen fiyatları ve
düşmesine de neden oldu. Bununla
Ekim 2022'de etkileyen tarihin en sıcak yazlarından Zeytinyağı -25 % fiyatları çok yüksek olduğunda belirli mahsullerin ayrılmış arazilerde başa çıkmak için çiftçiler, ya kış ayları
yayınlanan birini yaşadı. üretimi azaltıyor veya durduruyor. yetiştirilmesine izin veren geçici için depolanması planlanan yemlerini
rapor, bir dizi Meteorolojik koşullar da hayvan Tahıl -7,8 Azalan üretim ve gübre kullanımı, istisnaydı. Bu önemli genişleme, kullanarak ya da sürülerinde
tarım-gıda üreticilerini zorladı. Hayvanlar Mısır -23,7 2023'te mahsul üretimini ve gübre hasatta %7,5'lik bir artışa yol açarak küçültmeye giderek daha yem
sıcaklıktan rahatsız oldu ve daha az üretim sürecinin yan ürünlerini kuraklığın verim üzerindeki etkisini mevcudiyetini ayarladılar. Sonuç
sektörü için en yem yiyen hayvanların verimi azaldı. Sığır Eti -0,6 kullanan içecek ve et işleme azalttı. olarak, yıllık AB süt toplama
son trendlere ve Açıkça görülen zorlu koşullara sektörlerini etkileyebilir. Özel ürünler miktarının %0,5 oranında azalması
beklentilere rağmen, AB tarım sektörü güçlü bir Kanatlı Eti -0,9 Ekilebilir ürünler bekleniyor. 2023'ün başlangıcı, gıda
ilişkin ayrıntılı duruş sergiliyor. AB'de gıda Yağlı Tohumlar 7,5 AB zeytinyağı üretiminin enflasyonu nedeniyle potansiyel
bulunabilirliği risk altında değil. Toplam AB tahıl üretiminin, geçen 2022/23'te Yunanistan hariç olarak düşük tüketici talebinin yanı
bir genel bakış Ayrıca, AB'nin hububat ihracatının, yıla göre %7,8 daha az olan 270,9 neredeyse tüm AB üreticisi ülkelerde sıra daha yüksek girdi maliyetleri ve
sundu. Rapora geçen sezonun %6,5 üzerinde, beş gözüyle bakmamak gerekiyor. milyon tona ulaşacağı tahmin gözlenen bir düşüşle %25 oranında daha düşük yem bulunabilirliği ile
göre AB yıllık ortalamanın ise %20,9 üzerinde AB tarafından kurulan Dayanışma ediliyor. En keskin düşüş, yıllık %23,7 azalması bekleniyor. Nitekim karşı karşıya kalan süt çiftçileri için
tarımsal olan 51 milyon tona ulaşması Şeritleri, Mayıs 2022'den bu yana ile 55,5 milyon ton olan mısıra ait. Bu çiçeklenme dönemindeki sıcaklık, zorlu olabilir.
bekleniyor. Raporda AB’nin küresel Ukrayna'dan tren, kamyon veya gemi düşüş temel olarak yaz kuraklığından zeytinlerin büyüme aşamasındaki su
üretiminde gıda güvenliğine katkıda bulunmak kaynaklanmaktadır. Yumuşak eksikliği ile birleştiğinde, zeytin Et ürünleri
Ukrayna'daki için üzerine düşeni yapmaya devam ile tahıl (tahıl ve yağlı tohum) buğday üretimi, tahmini 127 milyon üretimini ve öğütme aşamasında Rekor enerji ve girdi
ihracatına önemli katkılarda bulundu.
savaş yüzünden edeceği belirtilirken ayrıca şu anki Emtia fiyatları bu yaz düşerken, ton ile yalnızca %2,4'lük bir düşüş gözlenen yağ kalitesini olumsuz maliyetlerinden en çok etkilenenler
AB genelinde jeopolitik durumun, gelecek üretim maliyetleri ve tüketici fiyatları yaşayacak. AB yumuşak buğday yönde etkilemiştir. Bir dereceye arasında canlı hayvan üreticileri yer
öngörüleri açısından önemli bir tarihi rekor seviyelerde seyretti. ihracatının yıllık %23 artışla 36 milyon kadar, düşük üretim, başlangıç alıyor. Sığır eti, domuz eti ve kanatlı
enerji belirsizliğe yol açması bekleniyor. tona ulaşması beklenirken tahıl stoklarıyla ve muhtemelen artan eti fiyatlarının yüksek olmasına
fiyatlarının, Ukrayna'nın Karadeniz üzerinden Bunun nedeni, örneğin elektrik, ticareti artmaya devam ediyor. ithalatla karşılanabilir. Özellikle artan rağmen, bu zor koşullar bu üç
işleme, paketleme, nakliye, soğutma
girdi tahıl ihracatının yeniden başlamasına ve ısıtma gibi lojistik tedarik Protein mahsullerinin beklenen fiyatlar nedeniyle taze meyve sektörde üretimi sınırlandırmaktadır.
maliyetlerinin yol açan Tahıl Koridoru için zincirinin yüksek fiyatları oldu.Artan yüksek verimi sayesinde, AB tüketiminde genel bir düşüş 2022'de AB sığır eti üretimi %0,6,
anlaşmanın Temmuz ayında üretiminin %1,4 artarak 4,32 milyona gözlemleniyor. 2022/23 AB taze elma AB domuz eti üretimi %5 ve AB
artmasından yaşam maliyeti, tüketicinin gıda
dolayı gıda imzalanması, buğday ve yağlı tohum hizmetine (restoran veya yemek ulaşacağı tahmin ediliyor. ve portakal tüketiminin kişi başına 12 kanatlı eti üretimi %0,9 azalacak.
kg'a kadar düşmesi bekleniyor.
Yüksek fiyatlar, 2022'de AB ihracatını
fiyatlarında keskin bir düşüşe yol açtı.
Yağlı tohumlarla ilgili olarak,
servisi) yönelik talebini azaltabilir ve
enflasyonu Bu da uluslararası piyasalarda bir özel markaların daha fazla perakende AB'de bu mahsullerin altındaki alan, Süt ve süt ürünleri sığır eti, domuz eti ve kümes
etkilenmeye miktar rahatlama sağladı, ancak bu alışverişiyle sonuçlanabilir. 2022/23 pazarlama yılında 12,2 hayvanları için sırasıyla %1, %17 ve
devam ediyor. anlaşmanın yenileneceğine kesin Bir başka endişe ise önümüzdeki milyon hektarla tüm zamanların en Bu yazın sıcak ve kuru havası %2,2'lik düşüşlerle olumsuz etkiliyor.