Page 59 - Sayı-45 Mayıs Haziran 2020

İSTANBul’uN SEMTlERİ

İstanbul’un en çok imparatorluk kokusu alı- ları İsrail’e, İspanya’ya, sofya’ya selanik’e, Ezan, Çan, Hazan
nan yeri neresidir diye sorsalar, tereddütsüz Rusya’ya, aBd’ye sıçrar. Böylesine tarihi bir Fener’de sıradan bir günde yaşanan şudur:
Fener- Balat cevabı verenlerin sayısı tahmin referansa rağmen Fener- Balat, eğlenceli- Patrikhanenin papazları mesailerini bitirmiş
edilenden fazla olur. Çünkü burada renk dir, ağır ruhani bir hava yoktur, neş’e vardır eve dönerken, beş dakika mesafedeki Mus-
yoktur, renkler vardır. Üstelik hem maddi burada. Büyük bir kumpanya faytonunun tafa İsmet dergahı Camisi’nden çıkan sakallı
hem manevidir bu renkler, koyudur fakat devri alem yapan atlarından biri Fener ise bir Hacı, çarşaflı hanımıyla buluşmuş, evle-
mat değil parlaktır. Bu iki semt alabildiği- diğeri Balat’tır. rine alış veriş yapmak üzere çarşıya doğru
ne akdeniz’dir; Batı değil, doğu’dur, Kuzey Bu semtlerle ilgili bir yazı okuduğunuz- yavaş adımlarla ilerlemektedir. az ötede
değil, Güney’dir. Burada ne İskandinav so- da istisnaların dışında her kalem erbabı, çocuklar bisiklete biner, bir kedi yavrusu
ğukluğu ne alman disiplini vardır. semtin Fener’i yazarken farkında olmadan Balat’a kaldırımda mırıl mırıl uyumaktadır, helvacı
caddelerinde dolaşırken kaldırım taşları, seğirtmiştir. aynı şekilde Balat’ı yazan kişi yokuşu tırmanıyordur, bir evde restorasyon
camekanlar, çatılar, mabetler, yokuşlar, de Fener’i anlatıyordur da haberi yoktur. yapılıyordur. Böyledir semtin ahvali. Bu,
düzler bu dünya şehrinin tapularıdır. Kadim Böyle olmakla birlikte bu iki semt birbirin- osmanlı- Bizans sentezidir.
kitapların bilgeliği ile çizgi romanların cıvıl- den farklıdır.
daklığı birbirinin raconunu bozmadan yürür Ezan, Çan, Hazan burada birbirini ihlal et-
sokaklarda. Her taşın ayrı bir hikayesi, her “yok yok semti” de denilebilir buraya. Üç meden yaşar. Buranın kendine özgü, ken-
evin ayrı bir türküsü, her mabedin ayrı bir dine ait mabedi var, tekkesi var, denize kıyısı diyle mutlu bir hali, seferad Müziği tadın-
ilahisi vardır. var, iskelesi var; hepsisinin ötesinde insan da bir ahengi vardır. dini şahsiyetlerin de,
envanteri de oldukça zenginse daha ne arar- sarhoşun da, işleri kesat giden terzinin ve
BalaT’ı yazan, FEnER’İ anlaTıR sınız ki, bir semt için. Tarihin gözleri de sizi mahalle muhtarlarının yüzünde de bir semt
her yapıdan kolluyorsa, daha ne istersiniz? neş’esi okunur. Çünkü ayrıcalıklı bir muhitte
Caddelerinde seferad Müziği çalınır, Tek- ikamet ettiklerini dillendirmese de bilirler.
kelerinde Mesnevi-i Şerif okunur. Buradaki Fakat böylesi eşsiz bir dünyanın, üç-beş
kaynaşma ve bir kenti oluşturma gayreti oto tamircisi tarafından gizlenmesi ise tam
tüm şehirlere örnek olacak niteliktedir. ay- bir alafranga tavırdır. İstanbul’u bilmeyen Bu sEMTİn adı KEndİndEn GElİyoR
rıca semtin tarih akustiği güçlüdür. Fener’de birisi, bu dükkanların tarihi bir mahallenin yani gemileri karşılamak için dikilen fener-
veya Balat’ta biri ıslak elini çırpsa, damla- saçakları olduğunu kavrayamaz. den geliyor. Burası İlber ortaylı’ının deyimi

Mayıs-Haziran 2020 57