Page 61 - Sayı-45 Mayıs Haziran 2020

İSTANBul’uN SEMTlERİ

Kentin bütün korunaksızlığına rağmen hala
kenarından köşesinden sızan görgü rayihası
acaba Fenerli Beyler’den mi gelir diyorsu-
nuz. Fenerli Beyler, Payitahtın en önemli
bürokratik sınıfını işgal eden adamlarmış.
Handiyse, osmanlı İmparatorluğu’nun dün-
yaya açılan penceresi. Babıali’nin bütün
tercüme işini yapan bu insanlar. İtalyanca,
Fransızca, latince’nin yanında İstanbul’daki
önemli hocalardan doğu dillerini öğrenecek
kadar da dil cambazlarıymış.

saBaTay sEVİ dE BuRadan GEÇMİŞ
Balat “Kurşun gibi ağır” bir kelime. ya ger-
çeği ne ola ki? Rivayetlere göre burası ismi-
ni Rumca “Palatiyon” kelimesinden almış.
Bu kelime saray anlamına geliyor. osmanlı, me yeri olmaya devam etmiş. 1492’de örneği yok iken neogotik olan bu kilise ta-
“Balat Kapusu” demiş buraya.
İspanya’dan, 1497’de Portekiz’den ve mamen demirdökümden yapılmış. Birbirine
Burası Musevilerin oturduğu yermiş. Bu- İtalya’dan Balat semtine gelen Museviler; bağlanan demir kısımlar ise Viyana’da bir
gün yanbolu sinogogu burada bulunuyor. Geruş, neve Şalom, Messina ve Montias döküm fabrikasında döktürülmüş. 1871’de
Balat’ta bulunan sinegoglardan en göz sinagogları’nı kurmuşlar. Museviler için yapılan kilisenin ismi santa stefanus. Bir ri-
alan ahşap işçiği taşıyanlardan biri. diğeri Balat bölgesinin her zaman tarihi bir önemi vayete göre de Babıali izin vermeyince ge-
ise ahrida, altı asırdır Balat’taki Musevilere olmuştur. cekondu mantığıyla bu yapı kondurulmuş.
hizmet veriyor. Bir önemli bilgi de meşhur ancak bu fiili duruma saray göz yummasa
sabatay sevi’nin burada verdiği vaazlarla PREFaBRİK KİlİsE yapmak mümkün olur muydu diye soruyo-
büyük taraftar topladığıdır. daha sonra se- ruz. Bazı kaynaklara göre padişah “İki ay
lanik ve diğer Rumeli şehirlerine yerleşmiş- Buranın en enteresan yapılarından biri de
ler taraftarları. Bulgar Kilisesi’dir. Kaynaklar göre Bulgarlar içinde yaparsanız izin veririm” demiş ve bu-
buraya bir kilise yapmak için çok büyük lobi nun üzerine bu yöntemle yapmışlar binayı.
Türkleşmiş ve doğululaşmış bir yer Balat.
İvaz Efendi Camii, Ferruh Kethüda Camii de faaliyetleri yapmışlar. Hatta yaklaşık ikibin Öte yandan Musevilerin kurduğu Balat or-
Müslüman mabetleri olarak kendini göste- kişi, 1860 yılında İstanbul’da yürüyüş bile ahayim Hastanesi de denize sıfır olara 109
riyor. yapmış. neticede dünyada bile prefabrik ev yıldır hizmet vermeyi sürdürüyor.

Fatih vakfiyesine göre Balat’a ilk yerleşti-
rilenler, Makedonya-Kastorio’dan getirilen
100 kadar fakir Musevi ailesidir. İstanbul
bundan sonra Museviler için bir yerleş-

Mayıs-Haziran 2020 59