Page 43 - borsaaktüel-54k

KASIM-ARALIK 41

CUMHURİYET DÖNEMİ 9 TEMMUZ 1924: BORSA KOMİSYONU KURULDU
1924: İTO “ZAHİRE BORSASI AÇILMALI” DİYOR İstanbul Sanayi ve Ticaret Odası, gerekli hazırlıkla-

ra başlayarak, 9 Temmuz 1924’de Oda bünyesinde
Büyük Millet Meclisi ve İstanbul Mebusları Heyeti
bir Ticaret ve Zahire Borsası Komisyonu kurdu.
Başkanı Fethi Bey, 17 Ocak 1924 tarihinde İstan- Komisyon Ticaret Odası Reisi İbrahim Paşazade
bul Ticaret ve Sanayi Odası’na bir mektup yazarak, Hüseyin Bey’in riyaseti altında Aziz, Ziya, Asım
savaş sonrasında ekonomisi gerileyen İstanbul’un Nuri ve Umumi Katip Mehmet Vehbi beylerden
iktisadi meselelerinin tetkik edilip çözüm yollarının
oluşuyordu. İstanbul Ticaret Odası, Milli Türk Ti-
gösterilmesini istedi. Bu mektupla istenilen raporu caret Birliği ve İstanbul’un önemli zahire tüccarları-
hazırlamak üzere Ticaret ve Sanayi Odası toplana- nın katkıları ve işbirliğiyle yazılan Ticaret ve Zahire
rak, 27 Ocak 1924 tarihinde istenilen çalışmayı
yapmak üzere uzmanlardan oluşan bir araştırma Borsası Talimatnamesi 1924 Ekim ayı ortalarında
komisyonu kurdu. Komisyon’un iki önemli öneri- tamamlanıp, matbu nüshaları incelenmek üzere Ti-
sinden biri İstanbul’a bir liman inşaası, diğeri ise bir caret Vekaleti’ne gönderildi.
zahire borsası açılmasıydı.
19 EKİM 1924: BORSA TALİMATNAMESİ BAKANLAR
18 OCAK 1924: İKİ VEKİLDEN BORSA KURULMASI KURULU’NDA
TEKLİFİ İstanbul Sanayi ve Ticaret Odası tarafından hazır-

Denizli mebusları Yusuf ve Necip Ali Beyler, tüccar- lanıp Ticaret Vekaleti tarafından uygun bulunan
ların isteğine daha fazla duyarsız kalmadan Büyük borsa talimatnamesi 19 Ekim 1924’de Vekiller
Millet Meclisi Başkanlığına 18 Ocak 1924 tarihli Heyeti’ne (Bakanlar Kurulu) yollandı. Aynı gün,
Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal başkanlığında
bir dilekçe vererek, “Gerekli tetkikler yapılarak, uy-
gun bulunduğu takdirde Sirkeci’de yeni inşa edilen toplanan Vekiller Heyeti, Ticaret Odası tarafın-
Büyük Vakıf Han’ın altında her nevi hububat ve dan İstanbul’da açılacak Ticaret ve Zahire Borsası
mahsulat borsası teşkil edildiği edilmesini” önerdi- Talimatnamesi’ni üzerinde bazı değişiklik ve ilave-
ler. Milletvekilleri böylee tüccarların birleştirileceği ler yaparak kabul etti. Böylece, İstanbul Ticaret ve
ve alım-satım işlemlerinin de düzenli şekilde ger- Zahire Borsası 19 Ekim 1924 tarihli Vekiller Heyeti
çekleşeceğini, bunun da çifttçi ve tüccarın çıkarla- kararnamesiyle resmen kuruldu.
rına hizmet edeceğinin altını çiziyordu. Mebuslar,
takrirlerinin sonunda, İstanbul zahire borsasına
ilişkin tekliflerinin Meclis Başkanlığı tarafından
gereğinin yapılması için İktisat Vekaleti’ne havale
edilmesini teklif ediyorlardı.

23 OCAK 1924: TEKLİF MECLİS’TE GÖRÜŞÜLDÜ

Teklif, Büyük Millet Meclisi’nin 23 Ocak 1924 ta-
rihli toplantısında görüşülerek olumlu karşılandı.
Bunun üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi Re-
isi sıfatıyla Mustafa Kemal Paşa, 24 Ocak 1924’de Zahire
Başvekalete (Başbakanlık) bir yazı göndererek ko- Borsası’nın
nunun tetkik edilmesini istedi.
kurulması
Başvekil İsmet İnönü, 26 Ocak 1924’de konuyu,
Kararname anlamına
gereğinin yapılması ricasıyla İktisat Vekaleti’ne, bu- İstanbul’da küşadına lüzum görülen zahire borsası için Ticaret ve Sanayi Odası ile Ticaret Bir-
liği tarafından tanzim kılınıp bit-tetkik (tetkik ile) muvafık olduğu bahisle kabulü Ticaret Vekaleti gelen 19 Ekim
rası da Ticaret Vekaleti’ne yolladı. Ticaret Vekaleti Celilesinin 19 Teşrinievvel 1340/19 Ekim 1924 tarihli ve Ticaret Müdüriyet-i Umumiyesi 48620
numaralı tezkiresiyle teklif olunan bervech-i bâlâ (yukarıda gösterilen) talimatname Vekiller He-
yetinin 19/10/1340 (1924) tarihli içtimaında kabul edilmiştir. 1924 tarihli
de, Temmuz başında zaten bir zahire borsası kurul- Türkiye Reis-i Cumhuru Gazi Mustafa Kemal (imza)
Başvekil ve Hariciye Vekili İsmet (imza) • Müdafaa-i Milliye Vekili (imza) • Adliye Vekili (imza) kararname, Gazi
masını hükümete raporuyla öneren İstanbul Ticaret • Dahiliye Vekili (imza) • Maliye Vekili (imza) • Maarif Vekil (imza) • Nafia Vekili (imza) • Ziraat
Vekili (imza) • Ticaret Vekili (imza) • Sıhhıye ve Muavenet-i İctimaiyye Vekili (imza) • Mübadele
Odası’na bir yazı yazarak, ticaret ve zahire borsası için İmar ve İskan Vekili (imza) Mustafa Kemal
bir talimatname taslağı hazırlanması talimatı verdi. imzası taşıyordu.