Page 65 - BORSAAKTUEL_60k

KASIM-ARALIK 63

Kışın en soğuk günlerde buz kuyuları buz ile dol- Amasya’dan
durulur. Buz olmadığı takdirde kar ile doldurmalı Şakir Efendi’nin
ve iyice basmalı sonra derakap [hemen] buzlu su ile tavuklara hangi
sulamalı. Bu buzlu su kar yahut buz yığınının bütün
deliklerini kapar ve yahut buza bir kütle şeklini ve- yemler verilmesi
rir. Bu suretle hava yığın arasına giremeyeceğinden sorusuna şu
buzun da erimesi tehir edilmiş [ertelenmiş] olur. cevap verilmişti:
Buzun üzerine saman konulur. Samanın üzerine de “Yulaf: Kızdırıcı
tahtalar ve tahtaların üzerine de ağır taşlar konulur. olup tavukları
Keza kuyunun dibindeki delikli tahta ile buz arasına
saman konulur ve buzun her tarafı da samanla örtü- yumurtlatmak
lür öyle ki buz yalnız samanla temasta bulunmalıdır. iktidarına
maliktir. Mısır:
Sıcak memleketlerde ve çiftliklerde buz kuyularının
faydalır çoktur. Bu kuyularda buz saklandığı gibi ya- Tavukları
rın et, tereyağı, süt ve sıcaklıktan çabuk bozulan sair semirtmek
şeyler dair saklanılır.” ve etlerini
iyileştirmek
TAVUKLARA HANGİ YEM İYİ GELİR?
için gayet iyi
19. yüzyılın sonu ve 20. Yüzyılın ilk çeyreğinde Türk ise de tavukları
ziraat ve hayvancılık dergilerinde en çok işlenen
konu, şüphesiz tavuk yetiştiriciliği ve yumurtacılık- Felahat’in 35. sayısındaki “İstişare-i Zirâiye” köşesi. yumurtlatmaz.”
tır. Daha fazla yumurta elde etmek için yapılması
gereken modern yöntemler de çeşitli yöntemlerle Haşlanmış ve parçalanmış olarak verildikte, tavuk-
okuyuculara aktarılırdı. ları sağlam ve dayanıklı kılar. Kan: Patates ve un ile
karışık olarak hamur halinde verildiğinde, çok iyidir.
Okuyucu köşesinde Amasya’dan Şakir Efendinin Böcekler: Gayet iyi ise de yumurtalara fena bir lezzet
sorusu üzerine “Tavuklara verilen yemlerin kıymet-i verirler. Hususiyle mayıs böcekleri (hanneton) yu-
nispetleri [yem kalitesi]” başlığında bir cevap yayınlar.
murtanın lezzetini bozarlar. Salyangoz: Çok iyidir.
“Tavuklara verilen her türlü yemler aynı kıymeti haiz Meyveler: Çok iyidirler. Yalnız ağaç çileği verilme-
değildir. Tavuklarınıza verdiğiniz yemlerin kıymet-i melidir. İnce kum: Hazım için elzemdir. Kalken,
nisbiyelerini [yem kalitesini] bilmeniz lazımdır” diye kemik ve midye kabukları: Yumurta kabuklarının
başlayan yazıda, hangi yemin neye yarayacağı şu şe- teşekkülünde yardım ederler. Isırgan otu tohumla-
kilde izah ediliyordu: rı: Kızdırıcı olup tavukları kışın yumurtlatır. Isırgan
“Buğday: Başlıca birim olup besleyici bir iktidara otunun parçalanmış yaprakları: Eğer gayet küçük
malik değildir. Yulaf: Kızdırıcı olup tavukları yu- küçük parçalanmış ise gayet iyi bir yemdir. Umu-
murtlatmak iktidarına maliktir. Kenevir tohumu miyetle beş altı aylık piliçlere verirler. Bu ot ördek
(chenevis) gayet kızdırıcı olup tavukları yumurtlatır, ve hindi yavrularını beslemek için pek elverişlidir.”
fakat tohum yeni hasat edilmiş ise tehlikelidir.
“BEYGİRİN İŞTİHASINI ARTIRMAK”
Karabuğday: Terkibinde kireç yoktur. Tavukların
yemlerine birkaç avuç atmak lazımdır. Muğla’dan Fatin Bey’in merak ettiği ise “beygirin işti-
hanın” nasıl artırılacağı konusudur. Bu konuyu “Bey-
Ayçiçeği, kolza ve keten tohumları: Kış için iyi ve yaz girin İştihasını Artırmak” başlığı ile ele alan “İstişare-i
için tehlikelidir. Ekmek: Çok iyidir ve mukavvidir Zirâiye” yazarı, beygirlerde ortaya çıkan rahatsızlıkla-
[güç vericidir]. Pirinç; az mugaddidir, et akn ile ka- rın ne anlama geldiğini şu şekilde anlatıyor:
rıştırmak lazımdır. Çavdar: Tavuklar için gayet fena-
dır. Arpa iyi bir gıda olup tavuklarda yağ hasıl eder. “Beygirin iştihasının kaçması eğer bir hasatlıktan ile-
Mısır: Tavukları semirtmek ve etlerini iyileştirmek ri gelmemiş ise, ol vakit hemen ağızını muayene etti-
için gayet iyi ise de, tavukları yumurtlatmaz. Patates: riniz. Beygirde iştahsızlık ya dişlerinden yahut mide
Tavuklara laba halinde verildikte, onları semirtir. Et: ve bağırsak bozuntusundan hasıl olur. Eğer beygir