Page 24 - Sayı-57 Mayıs - Haziran 2022

İSTANBUL’UN
22 İSKELELERİ FATİH YILMAZ
22

BOĞAZ’A AÇILAN KAPILAR: TARİHİ İSKELELER

İstanbulluların iki yaka arasında her gün kullandıkları bu
uğrak yerler Boğaziçi’nde yolcu ve yük taşımacılığı yapan

Şirket-i Hayriye’nin faaliyete geçmesiyle inşa edilmeye
başlandı. Boğaziçi’nin Rumeli kıyısında Beşiktaş, Ortaköy,

Kuruçeşme, Arnavutköy, Bebek, Rumelihisarı, Baltalimanı,
Emirgan, İstinye, Yeniköy, Tarabya, Büyükdere ve Sarıyer’de

Anadolu kıyısında ise Üsküdar, Kuzguncuk, Beylerbeyi,
Çengelköy, Kandilli, Anadoluhisarı, Kanlıca ve Beykoz’da

iskele ve bekleme yerleri bulunuyordu.

Karadeniz ile Marmara Denizi’ni birbirine bağlayan haliyle iskeleler bulunmuyordu. Daha meşakkat-
uluslararası su yolu İstanbul Boğazı tarih boyunca li olan bir yol olan kayıklar aracılığıyla gemideki
hep stratejik öneme sahip olmuştur. Yaşadığımız yolcular ve mallar karaya ulaştırılıyordu. Pek tabii
bu çağda da önemini korumakla beraber birtakım bunu o dönemin şartlarında bir güvenlik alameti
siyasi ve diplomatik tartışmaların merkezinde ken- olarak da görebiliriz.
19. yüzyılın dine yer bulmaya devam ediyor. Boğazın kendisi 19. yüzyılın sonlarına doğru özellikle Şirket-i Hay-
ortalarına kadar var onu var eden unsurların da önemi var. İskeleler riye idaresindeki gemilerin yanaşmasına uygun
Boğaziçi’nde şehri İstanbul’un bu taşınmaz kültür mirasları da bu iskeleler ve bu iskeleler üzerinde yolcuların özel-
gemilerin Boğazın güzelliğine güzellik katıyor. likle kötü havalarda beklemelerini kolaylaştıracak
yanaşmasına, İSKELELER ŞİRKET-İ HAYRİYE İLE İNŞA EDİLDİ yapıların inşasına ilişkin bir proje hazırlandı. Bu
yolcu ve bağlamda, Boğaziçi’nin Rumeli kıyısında Beşiktaş,
yük indirip İstanbulluların iki yaka arasında her gün kullan- Ortaköy, Kuruçeşme, Arnavutköy, Bebek, Rumeli-
bindirmesine dıklarını bu uğrak yerler Boğaziçi’nde yolcu ve yük hisarı, Baltalimanı, Emirgan, İstinye, Yeniköy, Ta-
rabya, Büyükdere ve Sarıyer’de Anadolu kıyısında
taşımacılığı yapan Şirket-i Hayriye’nin faaliyete
uygun bugünkü geçmesiyle inşa edilmeye başlandı. 19. yüzyılın or- ise Üsküdar, Kuzguncuk, Beylerbeyi, Çengelköy,
haliyle iskeleler talarına kadar Boğaziçi’nde gemilerin yanaşmasına, Kandilli, Anadoluhisarı, Kanlıca ve Beykoz’da iskele
bulunmuyordu. yolcu ve yük indirip bindirmesine uygun bugünkü ve bekleme yerlerinin inşası kararı alındı.