Page 37 - borsaaktuel-72-web

37
KASIM-ARALIK 37
KASIM-ARALIK

eden bir perspektife sahiptir. Bu kavram, işçinin sağlığını ve d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi
güvenliğini etkileyen, işyeri dışından kaynaklanan riskleri de kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince
içermektedir. Yani, iş ilişkisinin sosyal niteliğinden yola çıkarak, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
devletin çalışma ilişkilerini işçinin yararına geliştirmek için tüm e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere
olanaklarını seferber etmesini gerektirir.
gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya
Mevzuatımıza bakıldığında, iş sağlığı ve güvenliği genellikle dar sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır….”
anlamda ele alınmakta ve düzenlenmektedir. Ancak bu dar yak- şeklinde tanımlanmıştır.
laşımın yetersiz olduğu düşüncesi, mevzuatın gelişmelere ayak
uyduramamasıyla doğrudan ilişkilidir. İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu incelendiğinde, iş sağlığı ve güvenliği konusunun artık Soruşturulması ve Tespiti
daha geniş bir perspektifle değerlendirildiği görülmektedir. 2016/21 Sayılı Genelge, Kısa Vadeli Sigortalar Servisi tarafın-
Yeni mevzuatın tüm maddelerinin yürürlüğe girmesiyle, iş dan gerçekleştirilecek iş ve işlemleri ayrıntılı bir şekilde açıkla-
sağlığı ve güvenliği alanındaki düzenlemelerin yeterliliği yeni- maktadır. Bu süreçte, ilk aşamada elde edilen bilgi ve belgeler
den gözden geçirilebilecektir. Bu durum, iş sağlığı ve güvenliği doğrultusunda, kısa vadeli sigorta servisi memuru, servis şefi
alanında daha etkili ve kapsayıcı önlemlerin geliştirilmesi için ve sosyal güvenlik merkez müdürü veya yardımcısı tarafından
bir fırsat sunmaktadır. Geniş anlamda iş sağlığı ve güvenliğinin olayın iş kazası olup olmadığı değerlendirilecektir.
sağlanması, hem işçiler hem de işverenler için sürdürülebilir bir Eğer iş kazası olmadığına dair bir karar alınırsa, bu karara itiraz
çalışma ortamının oluşturulmasına katkı sağlayacaktır. edilmesi durumunda dosya, İş Kazası Tespit Komisyonu tara-
fından incelenmek üzere gönderilecektir. İş Kazası Tespit Ko-
II. İŞ KAZASI ve SORUŞTURULMASI misyonu, olayın iş kazası olmadığına dair bir karar verirse veya
karar verememesi durumunda, ölümlü olmayan vakalar için
İş Kazası dosya denetmenler servisine, ölümlü vakalar için ise Rehberlik
ve Teftiş Başkanlığına iletilecektir.
İş Kazası İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun ‘‘Tanımlar’’ başlık-
lı 3. maddesine göre, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle Denetmenler servisi veya Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı, ince- “İş kazalarının
meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü lemelerinin ardından olayın iş kazası olup olmadığına dair bir
ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olaydır. rapor düzenleyecektir. Bu süreç, iş kazası olarak tespit edile- tespiti ve değer-
meyen herhangi bir olayda, tarafların her zaman yargı yoluna
İş Kazasının Unsurları başvurarak olayın iş kazası olarak tanınmasını talep edebileceği lendirilmesi, hem
• Kazaya uğrayan 5510 sayılı Kanun anlamında sigortalı sa- anlamına gelmektedir. sosyal güvenlik
yılmalı
Bu nedenle, iş kazalarının tespiti ve değerlendirilmesi, hem sos-
• Bu sigortalı bir kazaya uğramalı ve uğranılan kaza 5510 sa- yal güvenlik haklarının korunması hem de işçilerin güvenliği haklarının
yılı Kanunun 13. maddesinde sayılan hal ve durumlardan açısından büyük önem taşımaktadır. Tarafların, bu süreçte hak- korunması hem
birinde meydana gelmeli larını bilmesi ve gerektiğinde yargı yoluna başvurması, adil bir
• Sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arıza- değerlendirme yapılmasının önünü açacaktır. de işçilerin
ya uğratan bir olay biçiminde gerçekleşmeli güvenliği
• Bu olay ile sigortalının uğradığı zarar arasında uygun illiyet SONUÇ açısından
(nedensellik) bağı bulunmalıdır.
İş kazalarının tespiti ve analizi, iş sağlığı ve güvenliği açısından
Uğranılan kazanın 5510 sayılı Kanunun 13. maddesinde sayı- kritik bir öneme sahiptir. Kazaların sınıflandırılabilmesi ve iş büyük önem
lan hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi gerekmekte- kazası olarak kabul edilebilmesi için, öncelikle 551 sayılı Sosyal taşımaktadır.
dir. Nitekim Yargıtay tarafından da belirtildiği üzere 5510 sayılı Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesine
kanun madde 13’te iş kazası tanımı yapılmamış olsa da madde uygunluk incelenmelidir. Bunun yanı sıra, iş kazasının unsurla- Tarafların, bu
tanımlayıcı hüküm niteliğindedir. Dolayısıyla bir olayın iş ka- rını oluşturan bir dizi faktör de göz önünde bulundurulmalıdır.
zası olarak değerlendirilebilmesi madde 13’te sayılan hallerden Bunlar arasında, kazaya uğrayan kişinin sigortalı olup olmadığı, süreçte haklarını
birine uygun olarak meydana gelmesi şartına bağlıdır. sigortalıyı bedenen veya ruhen etkileyen bir olayın varlığı ve bilmesi ve
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanu- bu olay ile sigortalının uğradığı zarar arasında uygun bir illiyet
nun Hizmet Akdiyle veya Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız (nedensellik) bağının bulunup bulunmadığı yer almaktadır. gerektiğinde
Çalışan Sigortalıların Tabi Olduğu Kısa Vadeli Sigorta Hüküm- İş kazalarının azaltılması veya önlenmesi için, öncelikle İş yargı yoluna
leri başlıklı Üçüncü Bölüm 13 üncü maddesinde; Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ilgili yönetmeliklere uyulma-
“İş kazası; sı gerekmektedir. Bu kapsamda, toplumun tüm kesimlerinin başvurması,
bilinçlendirilmesi ve eğitim süreçlerinde devlet desteği ile bu
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, konulara yönelik bütçeler ayrılarak gerekli çalışmaların yapıl- adil bir
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı ması önemlidir. değerlendirme
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte oldu- Sonuç olarak, iş sağlığı ve güvenliği alanında etkin bir yaklaşım
ğu iş nedeniyle, yapılmasının
benimsemek, hem çalışanların güvenliğini sağlamak hem de iş
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak kazalarının önüne geçmek adına gereklidir. Bu tür önlemler, ça- önünü
işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini lışanların sağlığını korumanın yanı sıra, işyerindeki verimliliği
yapmaksızın geçen zamanlarda, ve sürdürülebilirliği de artıracaktır. açacaktır.”