Page 53 - borsaaktuel-68-k

MART-NİSAN 53

6) Hayvansal ve bitkisel maddelerin sanayiye uygun Daha sonra ziraat ilmini kısımlara ayırıp bunların Vasita-i Servet
şekilde ıslah ve muhafazası hakkında mükemmel meşgul oldukları konular hakkında bilgi veren gaze- yazı kurulu,
malumat ki envaı peynir ve yağ ürünlerinin muhtelif te, teori ile pratiği bilmenin gerekliliğini ayrıntısıyla
yolları ile et ve sebzeleri muhafaza etmek ve meyve- anlatıyor ve özetle şunları yazıyordu: kendisine 8
leri şurup ve muhtelif reçel tatlılar yaparak saklamak “Velhasıl fenn-i ziraat ilim ve sanatı câmi’ olduğundan maddelik bir
ve envaı meşrubat imal etmek usulleri.
maksada vusul her ikisine müracaatla mümkün olur. vazife tanımı
7) Faydalı malumattan ibaret mütenevvia. Zira el ile ifa olunacak ameliyatı [işleri] bilmek lazım yapmıştı. Bu yol
8) Veterinerliğe dair bilimsel buluş ve görülenler ile olduğu gibi bu ameliyatın ne vakit ve nerede icra haritasının içinde
bu bilimsel şubeye dair bazı öğütler.” olunacağın dahi bilmek zürraa lazım değil elzemdir. ürün yetiştirme
Yalnız üstesinden gördüğü ameliyatı yapanlar mak-
Özetle 8 madde ürün yetiştirmenin yönteminin yanı yöntemlerinin
sırı elde edilen ürünlerin nasıl değerlendirilip muhafa- satlarına oldukça nail olurlar ise de ilmin vereceği öğretilmesinden
za edileceğini öğretecek, hayvancılıkla ilgili de son bi- malumata kendi iktidar-ı mahiranelerini ilave eden-
limsel gelişmelerin yansıtıldığı veterinerlik bilgilerinin ler asla aldanmazlar.” ürünlerin nasıl
aktarılmasını üstleniyordu. Ama bunu yaparken ağdalı İKİNCİ DERS: “BAHÇIVANLIK DERSİ” değerlendirilip
ve anlaşılmaz bir dil kullanmak yerine bir köylünün muhafaza
anlayabileceği lisan ile yazmayı ilke edinecekti. Bunun “Memleketimizde hemen hiçbir bahçıvan yeni bir bah-
tek istisnası baytarlıkla ilgili bilgiler olacak gibiydi: çe yapmak için münasebetli bir yer bulmak hevesinde edileceğine
olmayarak yalnız eline geçen bir bahçede gelişi güzel kadar geniş
“Şu programımız mütalaasından malum olacak ev-
velki yedi maddeyi mümkün mertebe bir köylünün ekip biçmeğe devam eder” tespitiyle başlayan bahçı- bir görev dizisi
anlayabileceği lisan ile yazmağa iktidarımızın müsa- vanlık dersi, bahçe yapılacak yerler hakkında bilinmesi bulunuyordu.
adesi derecesinde çalışacak isek de tıbb-ı baytariye- gereken üç temel özellik olduğunu vurguluyordu.
ye dair Osmanlı baytarlarına vereceğimiz malumatı Gazete, üç özelliği şöyle açıklıyordu:
etıbba-yı Osmaniye’nin [Osmanlı doktorlarının] “Evvela; bir bahçenin büyüklüğünden ziyade topra-
müttehizi [kabulü] olan usul ve kaideye ittiban [uya- ğının derin olması lazımdır. Zira toprağın gayet a’lâ
rak] lisan-ı tıp ile arz eyleyeceğiz.”
olduğu halde derinliği az olan bir yerde derin yerlere
Daha önce yapılmadığından dolayı zor bir işe giriş- kadar kök salacak nebatattan beklenen fayda hasıl
tiklerini düşünen gazete yönetimi, açıkça “Tekrar olamayacağı gibi ömürleri dahi az olup bilakis top-
ederiz ki gücümüz böyle bir ağırlığı kaldırmağa mü- rağı oldukça iyi ve derin olan bir bahçenin toprağını
sait olmadığı halde ancak erbab-ı kalemin, himmet terbiye etmek mümkün olduğu gibi orada yetiştirile-
ve muavenetine mazhariyet ümidi bizi şu hizmet-i cek nebatat dahi kuvvetli ve daha ömürlü olur.
mühimme ve hayriyeye sevk etmiştir” sözleriyle Saniyen [ikinci olarak]: Bahçenin bulunduğu yer
ilim sahiplerini kendilerine yardıma davet ediyordu. düz olmayıp da yokuş olduğu halde yüzü gün doğu-
Ülke için mühim ve hayırlı olduklarına inandıkları şuna veya kıbleye doğru olmalıdır. Eğer elde pek çok
gazete yayınlama işine bu ümit ile girmişlerdi.
şüyulu arazi bulunmakta ise gün batışına veya yıldıza
karşı bulunanların toprağı a’lâ bile olsa yine bahçeyi
İLK DERS “ZİRAAT DERSİ” İDİ
toprağı o kadar iyi olmayan kıble veya gün doğuşuna
Vasıta-i Servet gazetesi, ziraat dersine ziraat kavra- karşı olan yere yapmalıdır. Zira kıbleye karşı olan yer
mını yeniden tanımlayarak başlıyor ve “Vatandaşla- oldukça sıcak havalı olacağı gibi gün doğuşuna karşı
rımızın çoğu nezdinde ziraat tabiri arpa buğday gibi olan yer dahi sabah güneşine karşı bulunacağından
bazı hububatın ekim ve hasadına delalet eder gibi ve hararet ve ziya nebatatın büyümesine lazım gelen
itikat olunmaktadır. Halbuki ziraat tabiri böyle sayı- başlıca şartlardan bulunduklarından zikrolunan yer-
lı birkaç mahsulün ekim usulüne münhasır değildir” lerde yapılan bahçelerden ziyadesiyle istifade olunur.
açıklamasında bulunuyordu.
Saniyen [üçüncü olarak]: Bahçe ittihaz edilecek mahal-
Gazeteye göre “Ziraat ilmi, çiftçilerin imar edilmiş lin vüsatine [genişliğine] kifayet derecede bir de kuyu Vasıta-i
bir bahçe haline koydukları tarlalarında en faydalı bulunmalıdır ki bu husus cümlenin teslim ettiği bir
mahsulat yetiştirmek ve onların ekim şeklini öğ- şarttır. Bunun için şayet kuyusu olmayan bir arsayı mü- Servet’in ilk
retmek ve ekilecek nebatın doğasına muvafık olan baya etmek icap ettikte civar kuyulardan arsada açıla- sayısında birinci
yeri seçmek ve toprağın besleme ve bitirme gücünü cak kuyunun derinliğini tahminen olsun anlamalıdır.” ders ziraat,
uyandırmak usullerini bildirir ki bu şartlara dikkat
olunmadıkça ziraî çalışmalardan edilecek istifade da- Kaynak: Ziraat Gazetesi, s. 214-216; Vasıta-i Ser- ikinci ders ise
ima mahdut kalır” idi. vet, Sayı 1, s. 1-5. bahçıvanlık idi.