Page 51 - borsaaktuel-68-k

MART-NİSAN 51

VAHİT, İBRAHİM MEHMET EŞİTTİR VASITA-I SERVET Vasita-i Servet’i

Türkiye’nin tamamıyla tarım ve hayvancılık konula- çıkartan idealist
rına mahsus çıkan ilk gazetesi olan “Vasıta-i Servet”, Osmanlılara göre
1 Mayıs 1980 tarihinde yayınlandı. Yayın kurulu ise “ülkenin saadeti
üç idealist Türk olan “Vahid, İbrahim ve Manas Meh- ancak ziraatle
med Ali efendiler”den oluşuyordu. Kendisini “Fenn-i sağlanabilirdi.
ziraat ve baytarlığa hadim şimdilik on beş günde bir
neşr olunur ilmî gazetedir” sloganıyla tanıtan gaze- Servetin vasıtası
tenin nüshası, 60 paradan satılıyordu. İstanbul için tarım olduğu
senelik abone bedeli 1,5 gümüş mecidiye olan gazete, için ziraat
kendi abonelik ilanı dışında bir reklam yayınlamama- gazetesinin
sına rağmen “ilanların her satırına bir kuruş alınaca- ismini de
ğını” da duyurmayı ihmal etmemişti. Diğer yayınlar
gibi Bab-ı Âli Caddesinde bir yazıhaneleri yoktu, irti- “Vasıta-i Servet”
bat için bir kitapçıdan istifade ediyorlardı. koymuşlardı.

“ÜLKENİN MUTLULUĞU ZİRAAT VE ÇİFTÇİLİKLE MÜMKÜN”

Gazetenin ilk giriş yazısı olan “mukaddimede” Va-
sıta-i Servet’in, maharet sahiplerinin bütünsel yar- Vasıta-i Servet gazetesinin ilk sayısı
dımıyla isimlendirildiğini şeye ulaşma temennisi ve
“Allah Teala’nın inayeti” ile yayınlanmaya başlandığı da birçok zorluğa muhatap olmak anlamına geliyordu.
bildiriliyordu. Gazetenin ziraat ve buna bağlı bulu- “Bir memlekette herhangi bir şubenin terakkisine
nan hayvan yetiştirmekten bahsedeceği kaydedilen hizmet o mülkün [ülkenin] etrafı ve nevâhisine dair
mukaddimede, büyük bir iddiada bulunarak, ülke- malumat-ı mükemmele bulunmağa mevkuf olduğu
nin mutluluğunun eğitimden önce tarımla sağlana- halde Memâlik-i Osmaniye’nin her nevi malumata
cağını ifade ediliyordu. Bunun da ziraat ve çiftçilik esas tutulmak lazım gelen coğrafya-yı tabiiyesine
yoluna girip refah ve zenginlik mertebelerine ulaşan dair bile hususi bir malumat bulunmadığı maatte-
gelişmiş ülkelerin aşırı çalışmasıyla elde edildiği essüf zahir olduğundan ziraatı hakkında malumat-ı
sabitti. Dolayısıyla refahın da huzurun da kaynağı mükemmele vermekte enva-ı suûbata [çeşitli zorluk-
yani “vasıta-i servet”i ziraatti:
lara] giriftar olunacağı mülahazaya muhtaç değildir.”
“Osmanlıların husûl-ı saadeti, maarifin neşr ve
tamiminden evvel ziraat ve harâsetle [çiftçilikle] “DENEYİM VE BİLGİYİ YAYGINLAŞTIRACAK GAZETE YOK”

mümkün olabileceği, bu yola salik olmuş ve merâti- Ancak gazete yöneticilerini umutlu kılan ülkenin
b-i servet ve refaha yetişmiş milel-i mütemeddinenin her tarafından ziraat ve hayvancılık hakkında bilgi
fart-ı sa’yi ile sabit bulunduğundan ‘vasıta-i servet’ ve deneyim sahibi insanların olmasıydı. İşte bunla-
tabirinin serlevahsı ittihazı tercih edilmiştir.”
rın neticesinin Osmanlının her köşesine ulaşmasını
sağlayacak bir ziraat gazetesi yoktu, dolayısıyla dene-
ABDÜLHAMİT EMRETTİ, VATAN GÖREVİ KABUL ETTİLER
yimlerin sonuçları yaygınlaşamıyor, ziraatın faydala-
Mukaddimeyi kaleme alan gazete yönetimi, tarım ve rı sınırlı kalıyordu:
hayvancılık alanında kalem ve bilgilerinin güçlü olma- “Maahaza Memâlik-i Mahruse’nin her noktasında
masına rağmen Vasıta-i Servet’i II. Abdülhamid’in zira- ziraatla bunun müstelzim olduğu hayvan yetiştir-
at alanındaki iradeleri üzerine “vatana hizmet”, “vatan- mek fenlerine hizmet edecek erbab-ı malumat mev-
perverâne başarı arzuları” sebebiyle derin ve kapsamlı cut olup yalnız ettikleri tecrübe neticesinin aks-i
mütalaalar sonrasında yayınladıklarını ve bunu da bir endaz-ı aktâr-ı Osmaniye [Osmanlının her tarafında
“hizmet-i umumiye” gördüklerini ifade ediyordu.
yankılanmış] olmasına vasıta olacak bir ziraat gaze-
Yayın kurulu zorluklarını farkındaydı. En büyük zor- tesinin madumiyeti tecarib-i vakıanın semeresini in-
luk, Osmanlı coğrafyasına ve ziraatına ilişkin malumat tişar ve tamimime mani’ ve fevaid-i ziraatın mahdud
olmamasıydı. Bu konular hakkında bilgi vermek aslın- kalmasına bais [sebep] olmaktadır.”