Page 46 - borsaaktuel-69

46
46 İKTİSAT TARİHİ DOÇ. DR. ŞEFİK MEMİŞ

İtitihat ve Terakki’nin köylüler ile birlikte ziraatı geliştirme politikası:

ÇİFTÇİLİK NASİHATLERİ

mutasarrıflığını kabul etti. Bir yandan bu görevini
yerine getirirken, diğer yandan ziraat kitapları yaz-
mayı ihmal etmedi. Bu kitaplardan biri de “Çiftçi-
lik Nasihatleri” adını taşıyordu. Bu kitabı yazması-
nı ihtimal ki, İttihat ve Terakki Cemiyeti yönetimi
istemiş, o da bu talebi yerinde bulmuştu. Köylüye
hitap eden bu eseri kaleme almakla iki hedef birden
gözetilmişti: Birincisi İttihatçılar, kendilerini halka
anlatarak, onları daha müreffeh bir ülkede yaşata-
cak icraat ve projelere sahip olduklarına ikna etmek
istiyorlardı. Bir başka ifadeyle Hüseyin Kazım Kad-
ri’nin yazdığı eser, Cemiyet için bu yolda önemli
bir iletişim vasıtasıydı. İkincisi ise İttihatçılar, ülke-
ye refahı ancak kısa dönemde ziraat anlayışını de-
ğiştirerek getirebileceklerini biliyorlardı. Bu hedefe
ulaşmak ise köylülerin verimliliği artıracak yeni usul
tarımı yani makineleşmeyi kabul edip uygulamala-
rıyla mümkündü. Bir başka deyişle kalkınma tarım-
da başlayacaktı, bunun için de köylülerin harekete
geçirilmesi gerekiyordu.

“Her iyilik, her nimet topraktan çıkar”

İttihat ve Terakki Cemiyeti, bu amaçla Hüseyin Ka-
zım Kadri’den “Çiftçilik Nasihatleri”ni kaleme alma-
sını istedi ve hazırlanan eseri II. Meşrutiyet’in ikinci
yıldönümü olan 1910 yılında kendi yayını olarak
İttihad ve Terakki Cemiyeti’nin “Çiftçilik Nasihatları” isimli kitabı basıp dağıttı. “İttihat ve Terakki Cemiyeti” logosu
ile basılan eserin iç kapağında, “Siroz Mutasarrıfı
“Her iyilik, her nimet topraktan çıktığı için herkes bir Efâzıl-ı Muharrirîn-i Osmaniyeden Hüseyin Kazım
avuç toprağa malik olmak ister” diyerek köylüleri topra- Beyefendi’nin Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti
ğına sahip çıkmaya çağıran Hüseyin Kazım Kadri’den vasıtasıyla millete hediyesidir” ibaresi yer alıyordu.
daha önce bahsetmiştik. Üst düzey memurluk, hatta Serez Mutasarrıfı’nın bir özelliği daha vardı. Halkın
bakanlık yapmak yerine ziraat yapmayı tercih eden önem verdiği dinî hassasiyete sahipti, geleneksel dinî
Hüseyin Kazım Kadri, tarım alanında bilgi ve görgü- ilimler ile modern yaklaşımları birleştiren biriydi. O
sünü artırmak için Almanya’ya bile gitmiş, Yeni Ze- yüzden ayet-i kerimeler ve Hz. Peygamberin haya-
landa’da çiftlik kurma planı ise son anda önlenmişti. tından uygulamalarla süslediği uzun bir giriş yazı-
sı, kitabın başına kondu. Bu yazı, İttihat ve Terakki
KISA DÖNEM REFAHI ARTIRMA YÖNTEMİ: Cemiyeti’nin köylülere yaklaşımını, İslam dinine
KÖYLÜLERİ HAREKETE GEÇİRME verdiği önemi ve refaha köylülerle birlikte ulaşma
inancını ortaya koyuyordu. Sade ve yalın bir dilin
Dönemin idealist gençlerinin çoğu gibi o da hayalle- hakim olduğu bu giriş yazısını önemi sebebiyle ay-
rini İttihat ve Terakki Cemiyeti çatısı altına gerçek- nen alıntılayacağız. Yazı, Vakıa Suresi’nin “Onu siz
leştirmeyi hedefledi ve bu cemiyete üye oldu. İtti- mi bitiriyorsunuz, yoksa bitiren biz miyiz?” ayet-i
hatçılar 1908’de iktidara gelince ısrar üzerine Siroz kerimesiyle başlıyor ve sonra şöyle devam ediyordu: