Page 44 - borsaaktuel-70-k

44
44 TARİHÇE-İ ZİRAAT DOÇ. DR. ŞEFİK MEMİŞ

“TOPRAKLARINIZA SAHİP OLMAZSANIZ,

ELİNİZDEN BİRER BİRER ÇIKAR”

Arkadaşı Ferid Bey ile birlikte köylüden başlayan bir
uyanışı ve ekonomik kalkınmayı savunan Edhem
Nejad’ın halkçı fikirleri, ona iki özellik kazandırmış-
tı: Toprak ve köylü olmadan bir ülkenin kalkınması
bağımsızlığını koruması mümkün olmayacaktı. Bu
iki unsur birbiriyle içiçe geçmişti. Köylü toprağa sa-
hip çıktıkça, toprak da köylüye sahip çıkacak, ona
zenginliğini cömertçe sunacaktı. Uslanmaz bir ro-
mantikti, onu diri tutan idealizme sahipti. Onun ha-
yalciliği, “Milli terbiyeye çalışır ve mekteplerde zira-
at gayesi güder” sloganıyla yayınlamasından belliydi.

O dönem yaşayanlar, onun gençlerin ve halkın gön-
lünde bir ziraat sevdası tutuşturmaya çalışmasını ha-
yalcilik olarak niteleyip romantik bir girişim olarak
görüyorlardı belki de. Ama aradan geçen yıllar, onun
idealistliğinin günümüzün realist ‘sorunları’ oldu-
ğunu gösteriyor. Nejad, bıkıp usanmaz bir gayretle
gençlere bu aşkı vermek için yazılar kaleme aldı. Bu
yazıları “Çiftçice Konuşalım” köşesinde neşrederek,
bu dilin “çiftçice” adıyla yeni bir lisan olduğunu
vurgulamaya özen gösterdi. Bunlardan iki tanesini
sizlerle aynen paylaşıyoruz. “Ay bey” ve “E.A.” isim-
leriyle yayınlanan bu yazıların her ikisi de çok muh-
temel ki Edhem Nejad tarafından kaleme alınmış,
onun coşkun ruhundan taşan hayallerin somutlaş- Yeni Fikir’deki Çiftçilik yazısı
mış hali olarak günümüze ulaşmıştı:
dağları gibi Fransız ve Romanya unlarının yığılı ol-

“TOPRAKLARINIZA SAHİP OLMAZSANIZ, ELLERİNİZDEN duğu görülür. İzmir, Selanik ve saire rıhtımları da
BİRER BİRER ÇIKAR” böyledir. Limanlarımıza hariçten gelen bu unlar ve
zahireler bize toprağımızı işletmediğimizi pek âlâ an-
“Ulu Tanrımız kitabında bize ‘Topraklarınıza sahip latıyor. Amma biz anlamamazlıktan geliyoruz.
olunuz. Onu zamanın icabına göre usulü dairesince
ekip biçiniz. Eğer aksini yapar iseniz topraklarınızı Toprakla az uğraştıkça memleketimiz ecnebilerin
elinizden alır başkalarına veririm’ diye emir buyu- eline kalıyor. Borç aldığımız paralar da vatanımızda
ruyor. bir lâmelif çevirdikten [etrafta kısa bir gezinti yapıp
“Topraklarınıza Biz bu emirleri yavaş yavaş unutmaya başladık; top- dönmek] sonra yine geldikleri yere kaçıyorlar. Çün-

sahip olunuz. raklarımız da birer birer ellerimizden çıktı. Elimizde kü çalışıp gelen paraları kendimize ısındıramıyoruz.
Onu zamanın kalan toprakları da usulü dairesince ekip biçmedi- Memleketimizi tabii hepimiz severiz. Fakat onu sade
bir sevi vermek fayda vermez. Nitekim fayda ermedi-
icabına göre ğimizden pek çok fayda görmüyoruz. Hakikaten ğini dahi anladık. Biraz iyi düşünelim. Ondan sonra
fayda görmüyoruz. Bu da rıhtımlarımıza ecnebi ge-
usulü dairesince milerinin buğday, un ve saire çıkarmalarından belli. hangi yol yakın ise o yoldan giderek zengin olalım.
ekip biçiniz.” İşte Galata rıhtımına ne zaman geçilir ise mutlaka Bana kalır ise o yol serlevha yaptığımız çiftçiliktir.