Page 8 - 01. İSTİB Haber Mart 2022 Sayı 1

02SYF8_MASTER 21.03.2022 15:58 Page 1

İSTİB Haber

İSTANBUL TİCARET BORSASI GAZETESİ G I D A & G Ü N D E M & H A B E R www.istib.org.tr

İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz:
Tarımsal büyümeye

odaklanmalıyız

İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz “Dünya zor zamanlardan geçerken sanayide
yakalanan yüzde 16’lık büyüme önemli ancak yeni dünya düzeninde bizim için yeterli
olmayacaktır. Ana odağımız artık rakamsal değil tarımsal büyüme olmalıdır” dedi.

stanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali senaryolar planlamamız gerekiyor. Zira uğrayacak. Rusya ve Ukrayna ile
Kopuz, Türkiye İstatistik sanayide yakalanan yüzde 16’lık büyüme, ticaretimizde ise gıdanın özel bir
Kurumu’nun açıkladığı 4. çeyrek yeni dünya düzeninde bizim için yeterli yeri var. Un, makarna ve bisküvi
İve 2021 yılı büyümesine ilişkin olmayacaktır. Ana odağımız artık ihracatımızın temel ham maddesi olan ülkedir. Bu yüzden iç pazardaki buğday inanıyoruz. Ancak bu çabalara ek
GSYH verilerini değerlendirirken, rakamsal değil tarımsal büyüme buğdayın, ithal ettiğimiz kısmının yüzde arzında sıkıntı yaşanmayacağını olarak uzun vadeli stratejilerin
“Dünyada hem siyasi hem de ekonomik olmalıdır” dedi. 85’ini Rusya ve Ukrayna’dan alıyoruz. düşünmekle beraber, tarım sektörünün belirlenmesi ve hayata geçirilmesi de
açıdan büyük bir değişim yaşanıyor. Bu SAVAŞIN ETKİSİ Savaş nedeniyle üretimin sekteye yüzde 2,2 daralması hızla çözüm kaçınılmazdır” dedi.
ortamda 2021 yılında yüzde 11 büyüme uğraması, hububat ithalatı için yeni pazar bulunması gereken bir sorundur. GELECEK TARIMDA
önemli bir başarıdır. Ancak, yıllardır Küresel ticarette risklerin zaman arayışlarına yönelmek zorunda UZUN VADELİ STRATEJİ
sürekli artan tarımsal hasılamızın zaman arttığına dikkat çeken İSTİB kalacağımızın göstergesi. Bu da en İSTİB Başkanı Kopuz, tarımın
düşmesine dikkat etmeli, yeni çözümler Başkanı Ali Kopuz, “Bugün, tam da böyle azından lojistik maliyetimizin artacağı Bu sorunun savaştan önce de farkında önümüzdeki yıllarda öneminin
geliştirmeliyiz” dedi. bir dönemdeyiz. Rusya ve Ukrayna anlamına geliyor. Öte yandan bu savaş ilk olan Hükümetimiz art arda yeni tedbirler artacağının artık herkes tarafından bilinen
Türkiye ekonomisinin 2021 yılının arasındaki gerilim savaşa dönüşmüş gününden itibaren buğday fiyatlarında alıyordu. Tarımsal destekleri artırmak, bir gerçek olduğuna dikkat çekerek, “Son
dördüncü çeyreğinde yüzde 9,1; 2021 durumda. Savaş durumunda ekonomik artışa yol açtı bile. Savaşın sürmesi, kuraklıkla mücadele stratejileri yaşanan gelişmeler, bu durumu sadece
yılının tamamında ise yüzde 11 yapı hızla kırılgan hale dönüşür. SWIFT Ukrayna ve Rusya üretiminin düşmesi geliştirilmesi ve teknolojik üretime ek kanıtladı. Bu yüzden tarım sektörünün
büyümesinin önemli bir başarı olduğunu sisteminden çıkarmak ve Rusya Merkez gibi riskler fiyatların daha da artmasına destekler sağlanması, hep bu doğrultuda geleceğini garanti altına almanın ülkenin
belirten Ali Kopuz, “Dünya zor Bankası ile işlem yasağı gibi Rusya’ya yol açabilir. çözümlerdir. Dövizdeki belirsizlik geleceğini garanti altına almak anlamına
zamanlardan geçerken yakalanan bu karşı açıklanan yaptırımlarla beraber hem TÜRKİYE KENDİNE YETER dolayısıyla artan tarımsal girdi geldiğini idrak etmemiz ve planlarımızı
büyüme rakamlarının büyük önemi var. Rusya’nın hem de Rusya ile iş yapan fiyatlarının üretime engel olmaması buna göre şekillendirmemiz dışında bir
Ancak önümüzdeki dönem için yeni ülkelerin ticareti büyük sekteye Türkiye kendi kendine yeten bir için yapılan çabaların süreceğine seçenek bulunmuyor” dedi.

Topaloğlu: “Fındık Dr. Enes Aslan:

toprakta yetişen altındır” Coğrafi işaret

katma değer yaratır

w HABER MERKEZİ

İSTİB 15.
Kuruyemiş Ve w İSMAİL ŞEN borsalarımız, belediyeler ile yanlış algıları değiştirmek
Kuru Meyve kentlerdeki tarım ve orman, için de çalışmalıyız. Örneğin
Ticareti Meclis Metro Marketleri Coğrafi milli eğitim, kültür ve turizm Yunan yoğurdu algısını Türk
Üyesi Çetin İşaretler Yöneticisi Dr. Enes müdürlükleri ve dernekler en yoğurdu tarafına
Topaloğlu, yaptığı Aslan coğrafi işaretlerin önemli paydaşlar. Tüm çevirebilmemiz büyük başarı
basın barındırdığı potansiyelleri paydaşların konuyu doğru olur.”
açıklamasında, gazetemize anlattı. anlayarak sahiplenmeleri ve İSTANBUL’DA
fındığın Türkiye Coğrafi işaretler, belirgin işbirlikleri ise sürecin daha COĞRAFİ İŞARETLİ
için önemine niteliği, ünü veya diğer sağlıklı yürümesini sağlıyor.” ÜRÜNLER
dikkat çekerek, özellikleri itibariyle kökenin CORAFİ İŞARETİN
“Fındık, en değerli tarımsal bulunduğu yöre, alan, bölge KÜRESEL PAZARI İstanbul için coğrafi işaretli
ürünlerimizden biridir. Adeta veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürün potansiyelinin önemine
toprakta yetişen altındır. Buna ürünü ifade ediyor. Dr. Enes Dr. Aslan, coğrafi işaretin de dikkat çeken Dr. Enes
rağmen ne yazık ki gereği gibi Aslan Coğrafi işareti şöyle yakın gelecekte ürünün Aslan “Muhteşem ve göz
değerlendiremiyoruz. Fındıkta tanımlıyor: “Ürün için bir varlığının ispatı haline kamaştırıcı bir tarihten
üretim zengini, gelir fakiriyiz. çeşit kimlik vurgusu geleceğine dikkat çekiyor ve bahsediyoruz. Bu tabi ki
Fındıkta verimliliği artırmaz, diyebiliriz. Hem Türkiye’de ekliyor; “Örneğin yoğurt mutfak kültürüne de
katma değerli olarak satmayı hem de ikinci aşama olarak ABD’de ‘Greek Yogurt’ yansıyor. Tabii bu yarışın
başaramazsak dünya liderliğini Avrupa Komisyonundaki olarak biliniyor. Yani Yunan içinde İstanbul’un olması çok
elimizden alırlar” dedi. tescilleri önemli. Burada yoğurdu. Bu kıymetli olur. Çünkü
Türkiye’nin fındık hem Türkiye hem yerleşmiş bir buradaki potansiyel,
üretimindeki yerini Avrupa neden isim. ABD’nin buradaki turist ve buradaki
hatırlatarak, hem üretimde önemli? Çünkü biz yoğurt ticaretin döngüsü Türkiye’de
hem ihracatta dünya lideri ilk adım olarak piyasasının coğrafi işaretler pazarının hak
olduğuna dikkat çeken yaşlı fındık ağaçları ve doğru çeşitlendirmesi gerekiyorsa, burada tescilleri lideri ettiği yere gelmesini
İstanbul Ticaret Borsası yöntemlerin kullanılmaması. fındığın değerlenmesi için de tamamlayarak Chobani sağlayacak boyutta” dedi.
Kuruyemiş Ve Kuru Meyve Çeşitli bölgelerimizde yapılan girişimcilerimizin fındığı Avrupa’daki bir Türk’e Bunun için bir İstanbul
Ticareti Meclis Üyesi Çetin örnek bahçelerde, dönüm değerlendirmesi gerekiyor” varlığımızı ait olsa da Konsorsiyumu kurduklarını,
Topaloğlu, “Belki de yıllardır başına verimlilik 350-400 dedi. tescillerle yoğurdunu burada İstanbul Ticaret
süren bu liderliğin verdiği kiloya kadar artırılmıştır. Yani ÜRETİM ZENGİNİ sürdürmeye Yunan Odası, Tarım ve Orman
rehavetle, fındık yeterince doğru yöntemlerle üretimimizi GELİR FAKİRİYİZ çalışıyoruz. Çok yoğurdu Müdürlüğü, Ticaret
önemsenmiyor. Oysa lider katlamamız mümkündür. ciddi bir ekonomik olarak satıyor. Müdürlüğü, ilgili
kalmak için emek ve çaba Hükumetimiz birçok ürün gibi Fındığın iç tüketiminin de değer karşınıza çıkıyor. Çünkü isim üniversiteler, ilgili
gösterilmesi gerekir. Olmaz fındığa da destek veriyor. düşük olduğunu belirten İSTİB Coğrafi işaretler pazarı yerleşmiş. Bu tip sorunları kooperatifler, Deniz
demeyelim, böyle giderse Bahçelerin ıslahı ve modern Meclis Üyesi Çetin Topaloğlu, giderek büyüyor. AB’deki engellemenin en doğru yolu Araştırmaları Vakfı, İstanbul
liderliği bir gün kaybederiz” yöntem kullanımının teşviki diğer üretici ülkelerle rakamlara baktığımızda bu ise coğrafi işaret bilincinden Ticaret Borsasının ortak
şeklinde konuştu. için de bir proje başlatmak kıyaslandığında fındık iç pazar 77 milyar Euro geçiyor. çalışma yürüttüğünü belirten
Ayrıca coğrafi işaretli ürün
400 BİN AİLE FINDIK yararlı olacaktır.” tüketiminin Türkiye’de büyüklüğünde. Gerçekten uluslararası pazarlarda Aslan, Kanlıca yoğurdu,
Çengelköy salatalığı, boza
TARIMI YAPIYOR Fındıkla ilgili üretim artırılması gerektiğini büyük bir potansiyel var.
sorunlarının yanında vurgulayarak, Ülkemizde coğrafi işareti önemseniyor ve katma gibi ürünler için çalışmaların
Çetin Topaloğlu, pazarlama ve katma değer “Yani bu yararlı ürünü ne alınabilecek ürün sayısı 3000 değerli olarak müşteri sürdüğünü ifade etti.
Türkiye’nin dünya fındık kazandırma ile ilgili de yeterince tüketiyoruz, ne de olduğu söyleniyor. Şu an bulabiliyor. Özellikle AB ODA VE
üretiminin yüzde 62’sini, sorunlarımız olduğunu gelirinden yeterince yarısı civarında tescilli ve üyeleri, ABD, Çin ve BORSALAR NE
dünya ihracatınınsa yüzde vurgulayan Topaloğlu, faydalanıyoruz. Biz fındığı aday ürün olduğunu Singapur gibi ülkeler, coğrafi YAPMALI?
72’sini elinde tuttuğunu belirtti “Ürettiğimiz fındığı değerinde hammadde olarak satarak elde söyleyebiliriz. Bu artarak işaretler pazarının liderleri.
ve şöyle konuştu: satamadığımızın en önemli edebileceğimiz gelirin en azını devam ediyor. Coğrafi Mesela AB ülkelerine Türkiye‘de TOBB’a bağlı
“Türkiye’de yaklaşık 400 bin göstergesi ihracat verileri. elde ediyoruz. Oysa örneğin işaretin ülke ekonomisi bakıyorsunuz coğrafi işaretli Oda, Borsa gibi kuruluşların
aile fındık tarımı yapıyor. Fındık ihracımızın yüzde 56’sı fındık ezmesi haline getirerek açısından önemi ürünlerinin yarısına yakınını ticaretin içinde oldukları için
Ancak maalesef fındık üreten natürel iç fındık olarak satan ülkeler bundan en büyük ticarileştirilebilir olması ve üç, dört ülkeye gönderiyor. bu coğrafi işaret potansiyelini
ülkeler arasında en düşük yapılıyor. Yüzde 18’i işlenmiş, geliri elde ediyorlar. Yani ürüne katma değer Birisi ABD, birisi Çin, diğeri en iyi değerlendirecek
verim bizde. Bir dönümden yüzde 26’sı ise ileri işlenmiş Türkiye fındığın üretim sağlaması.” Singapur… Bu aslında büyük kuruluşlar olduğuna
elde edilen ortalama ürün ürün olarak ihraç ediliyor. Yani zengini, gelir fakiri bir ülke… Dr. Enes Aslan, coğrafi bir ticaretin olduğunu ortaya inandığını söyleyen Dr. Enes
ABD’de 236 kg, Fransa’da 225 ürünümüzün çoğunu Bu kısır döngüden işaretin ve yaratacağı değerin koyuyor. Aslan, “Yerel üniversiteler,
kg, İtalya’da 128 kg iken hammadde olarak dışarı kurtulmalıyız. Fındıktan elde paydaşlara iyi anlatılmasının Hem yeni pazarlara dernekler, kamu
Türkiye’de 96 kg civarında… gönderiyoruz. Üretim edeceğimiz en yüksek önemine de dikkat çekiyor; girerek, hem de karşılıklı kurumlarıyla işbirliği
Bu oranın düşüklüğünün verimliliğini artırmak için nasıl geliri elde etmek için “Öncelikle ilgili devlet anlaşmalar ve lobi yaparak, oda ve borsalar bu
nedeni, bölünmüş bahçeler, devletimizin teşvik çabalamalıyız” dedi. kurumları, Türkiye Odalar ve faaliyetleriyle yeni işi en iyi yürütecek
Borsalar Birliğine bağlı oda ve ürünlerimize yer bulurken, kuruluşlardır” dedi.