Page 6 - Layout 2
P. 6
09Syf 6_MASTER 9.04.2023 08:57 Page 1
6 PİYASA NİSAN 2023
TARIMDA HASSAS DÖNEM Eski Müsteşar Yardımcısı İsmail
Kemaloğlu
Tarım
İklim riskleri, gıda tedarik
zincirindeki bozulmalar, savaşlar, piyasalarında
salgınlar, şehirleşme, kırsal nüfusun yaşanan gelişmeler
azalması, çevre kirliliği, enflasyon gibi
çok sayıda faktörün etkisi ile uluslararası Uluslararası tarım ürünleri
tarım ve gıda sektörü her zamankinden piyasalarında fiyatlar sakin seyrediyor.
FAO Gıda Fiyat Endeksi 11 aydır üst
daha hassas bir hal almıştır. Daha az üste düşüş eğiliminde devam
sayıda çiftçinin daha çok insanı beslemek etmektedir. Piyasalar Karadeniz hattı
için üretmek zorunda kalması, üretim ile tarım ürünleri ticareti için önemli olan
Tahıl Koridoru anlaşmasının akibetini
tüketim arasındaki mesafelerin uzaması merak etmektedir.
da ambalajlama, koruma, paketleme gibi Son görüşmelerde Rusya tarafından
sektörlere ilave ivme katmıştır. Artık yapılan açıklamalar ile koridorun 60
gün süre ile uzatılacağı anlaşılıyor.
nakliye ve lojistik, tarım-gıda Devreden stoklar, Rusya devletinin
ürünlerinin tüketiciye ulaştırılmasında elinde bulunan ürün fazlalığı ve yeni
önemli sektör olmuştur. EN ÇOK yıl rekoltesine ilişkin olumlu
beklentiler sebebi ile Karadeniz
İHRACAT Avrupa vadeli ve spot fiyatlarını da
w İSMAİL KEMALOĞLU fiyatlarındaki gerileme, ABD vadeli,
nsanlar daha ekonomik gıda aşağı yönlü zorlamaktadır.
ürünlerine ulaşmak isterken, daha YAPILAN Avrupa’da buğday fiyatları,
sağlıklı ve çevreye duyarlı olması Karadeniz hattındaki rekabetçi fiyatlar
İhususunda hassasiyet göstermektedir. ÜLKELER ve Tahıl Koridoru Anlaşmasının
Zira dünyamız kirlenmektedir. Okyanuslar- çabalarda ülkemizin de büyük katkısı olmuş, olmuştur. Çiftçinin üretimde yenileme görüşmelerine başlanması
sürdürülebilirliği için kamu son yıllarda ürün
başta tarım ve ticaretle ilgili bakanlıklar
da plastik atıklar hat safhaya çıkmıştır. İklim yanında STK’ların önemli gayretleri alım garantisi vermektedir. Nohut, kuru (2022) sebebiyle son 1 yılın en düşük
riskleri ülkeleri tehdit etmektedir. Artan görülmüştür. fasulye, kırmızı mercimek gibi ürünlerde seviyesindedir.
nüfusun beslenmesi dünyanın doğal müdahale fiyatı açıklanmaktadır. Ürün Ülke İhracat (ton) Rusya’nın 9-14 Mart ihracat vergisi
dengesini koruyarak sağlanmalıdır. Dünya bakliyat üretiminde Bakliyat üretimimizin artırılmasında Nohut buğday için 71 $/ton (önceki hafta
Tam da bu noktada bakliyat temel besin üst sıralardayız 70$/ton), arpa için 47$ (önceki hafta 51
kaynaklarımızdan biri olarak öne önemli bir sorun sertifikalı tohumculuğun İran 10.666 $/ton) ve mısır için 36 $/ton (önceki
yeterince yaygınlaşmamış olmasıdır. Bakliyat
çıkmaktadır. Bakliyat, içerdiği besin değerleri Dünya bakliyatında ülkemiz; ekiliş alanı ürünlerine dair sertifikalı tohum geliştirmeye İtalya 8.905 hafta 30 $/ton) belirlenmiştir.
ile insan beslenmesinde çok kıymetli bir olarak 20.nci, üretimde 14.ncü sırada olan bir ihtiyaç vardır. Toplam tohum hacmi özel USDA Dünya buğday üretimi
tarımsal ürün grubu iken aynı zamanda ülkedir. Ürün bazında baktığımızda ise sektörü tatmin etmediği için tohumculuk İsrail 4.400 tahminini 5 milyon ton artırarak 789
toprağı da beslemektedir. Toprağın azot Kırmızı mercimek üretiminde 4.ncü, nohut firmaları bakliyat tohumculuğuna yeterince Cezayir 4.966 milyon tona yükseltmiştir. Rusya’nın
ihtiyacının karşılanmasında önemli rol üretiminde 3.ncü sıradadır. ilgi göstermemektedir. 92 milyon ton üretim gerçekleştireceği
oynamaktadır. Türkiye, ürün çeşitliliği ve tohum Suriye 4.592
Bakliyat tüketimi her ne kadar açısından bakliyatın anavatanı olan bir Özel sektörle işbirliği artırılmalı Kuru Fasulye değerlendirilmektedir. Diğer taraftan
uluslararası piyasada bölgesel tüketim ürünü ülkedir. Uluslararası bakliyat ticareti ve Irak 3.234 uluslararası kaynaklar ise Rusya’nın
olarak görülse bile son yıllarda dünya STK’ları büyük ölçüde ülkemiz sanayicileri Tarım ve Orman Bakanlığı araştırma buğday üretiminin 100 milyon tonu
geneline yayılan bir tüketim alışkanlığı tarafından yönetilmektedir. Her geçen yıl enstitüleri piyasanın tohum ihtiyacını Lübnan 585 geçeceği yönünde değerlendirme
oluşmaktadır. Çok sayıda gelişmiş ülkede bakliyata dayalı ürün ticareti artmakta ve karşılamak için özel sektörle daha fazla Almanya 347 yapmaktadır.
bakliyat ürünlerinin tüketimi artmaktadır. çeşitlenmektedir. Bu arada teknoloji ve işbirliği yapmalıdır. Zira değişen dünya Piyasalar USDA raporunu, küresel
Kaynağı nohut olan humus tüketimi buna dijitalleşme çerçevesinde bakliyata dayalı şartları bakliyat piyasasını büyütmektedir. Belçika 353 buğday arzıyla ilgili endişeleri
örnek verilebilir. protein kaynaklı ürünler üreten, cipsler, Bakliyatın anavatanı olan ve üretim ile Mersin Ser. B. 354 rahatlatıcı bir veri olarak görmektedir.
Geçmiş yıllarda ağırlıklı ihracat yapan ve bakliyat burgerler dahil çok sayıda bitki bazlı tüketim arasında önemli bir kavşak FAO Gıda Fiyatları Endeksi
tüketim kültürü son derece düşük olan ana ürün geliştiren firmalarımız söz konusudur. noktasında bulunan ülkemiz için bu fırsat Kırmızı Mercimek verilerine göre gıda fiyatları Mart 2022-
üretici ülkelerden Kanada’da tüketimde Önümüzdeki yıllarda bakliyatta etkinli- daha iyi değerlendirilmelidir. Üretim Irak 216.614 Şubat 2023 döneminde üst üste 11 ay
ciddi artışlar gözlenmektedir. ğimiz daha da artacaktır. Avrupa’da bulunan artırılmalıdır. Çeşitlilik sağlanmalıdır. Sudan 72.983 boyunca gerilemektedir. Buna göre
Devletler ve sağlık otoriteleri de bakliyat etnik marketler yanında her yıl sayısı artan Kaliteye önem verilmelidir. gıda fiyatları Şubat ayında Mart
tüketimini teşvik etmektedir. Dolayısı ile turistlerimiz vasıtası ile de tüketim Son yıllarda Almanya, İtalya, Birleşik Mısır 21.896 2022’ye göre %19 oranında gerilemiştir.
gelecek yıllarda bakliyat ürünlerine olan alışkanlıkları değişmeye devam edecektir. Krallık gibi Avrupa ülkelerine bakliyat Almanya 11.988 Hububat ve et ürünleri fiyatlarıyla
talep artarak devam edecek, toplam dış Yıllık dış ticaret rakamlarımıza ürünlerinin artışındaki gelişme önemlidir. birlikte bitkisel yağlar ve süt
ticaret hacimleri önemli ölçüde büyüyecektir baktığımızda; nohutta net ihracatçı ülke iken Diğer taraftan Karadeniz ülkelerinde başta Cezayir 11.173 ürünlerinin fiyatında da düşüş olduğu
Dünya genelinde; turizm ve etnik mercimek, kuru fasulye gibi ürünlerde hem Rusya olmak üzere bakliyat ürünlerinin Yeşil Mercimek kaydedilmiştir.
marketlerin etkisi ile tüketim kültürlerinde ithalat hem ihracat öne çıkmaktadır. Türkiye ekimi de gelişmektedir. Çok sayıda ülke Tarım ve Orman Bakanlığına
bakliyatın öne çıkması, gıda güvenirliği transit ticaretin önemli bir kavşağındadır. bakliyat ekimi ile tanışmaktadır. Almanya 2.707
endişeleri, besleyici ve ekonomik oluşu, ana Son yıllarda münavebe bitkisi olarak bakliyat Sektörümüzün dış ticaretteki hâkimiyetini İtalya 1.877 verilmiş olan patates, kuru soğan,
tüketici Asya ülkelerindeki nüfus artışları ekimi daha fazla teşvik edilmektedir. ve uluslararası ağını daha fazla üretim ve Suriye 2.079 fasulye, kırmızı mercimek, beyaz et ve
gibi faktörler tüketimi de artırmaktadır. Anadolu topraklarında zaten doğal olarak ihracat için kullanabilmek adına yurtiçi yumurta ihracatında düzenleme
çiftçinin bakliyat ürünlerine ilgisi vardır. üretimi artırmalıyız. Anadolu topraklarının Lübnan 1.669 yapma yetkisi iptal edilmiştir. 27 Ocak
Nohut ve mercimek pazarı Yıllar itibarı ile karlılıkta yaşanan piyasa kaliteli, lezzetli bakliyat ürünlerini çok sayıda 2022 tarihli Resmî Gazetede
katlanarak büyüyor şartları üretim rakamlarında düşüşlere sebep tüketici ile buluşturmalıyız. İran 999 yayımlanan “İhracat 2022/1 sayılı Bazı
Dünya nohut pazarının gelecek 10 yıl Tarım Ürünlerine İlişkin Tebliğ” ile
içinde 10,2 milyar dolarlık hacimden 17,8 verilen yetki, 8 Mart 2023 tarihli Resmî
milyar dolarlık hacme ulaşması bekleniyor. Gazetede yayımlanan “İhracat 2023/5
Aynı şekilde mercimek pazarının miktar sayılı Tebliğ” ile yürürlükten
olarak gelecek 5 yıl içinde bir kata yakın kaldırılmıştır.
artması öngörülmektedir. Söz konusu değişiklik domates
Birleşmiş Milletler tarafından 2016 yılı ihracatına getirilen yasağa gösterilen
‘Dünya Bakliyat Yılı’ olarak ilan edilmişti. tepkilerin ardından gerçekleşmiştir.
Amaç, son derece ekonomik, besleyici ve “Orman Kanunu ve Bazı
toprağı da koruyucu bu ürünlerin Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
tüketimlerini yaygınlaştırmaktır. Bu Dair Kanun Teklifi”, 4 Mart’ta Meclis
Başkanlığına sunulmuştur.
Teklife göre lif, tohum ve sap
İstanbul Ticaret Borsası adına imtiyaz sahibi üretimi ile ilaç etken maddesi elde
Yönetim Kurulu Başkanı etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi
ALİ KOPUz amaçlı kenevir yetiştiriciliği, Tarım ve
Orman Bakanlığının iznine tabi
olacaktır.
Genel Yayın
Koordinatörü Kuraklık riski devam etmektedir.
Şule Karadeniz Şubat ayı normali (1991-2020) 59,8 mm,
2022 yılı Şubat ayı yağışı 61,7 mm, 2023
Genel Yayın Yönetmeni ve yılı Şubat ayı yağışı 45,3 mm oldu.
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Yağışlar normaline göre %24, geçen yıl
İsmail Şen şubat ayı yağışlarına göre %27
azalmıştır.
YAYIN KURULU Bölge geneli yağışlar ise Karadeniz,
İlhan Koyunseven, Hakkı İsmet Aral, Recep Salih Al, Doğu Anadolu ve Güneydoğu
Alaattin Altuntaş, Ali Taş Gülen,Yavuz Hacıömeroğlu,
Mehmet Beşir Kılıç, Ömer Tekinaslan, Zeki Aslan, Anadolu bölgeleri hariç tüm bölgelerde
Zülküf Kopuz, Taha Enes Şener normallerinin altında gerçekleşirken,
en fazla azalma %82 ile Ege Bölgesi’nde
HABER MERKEzİ kaydedilmiştir.
Ahmet Yirmibeşoğlu, Şeyda Soykan, Sebahattin 5 aylık kümülatif yağışlar Marmara
Özkurt, Hakan Kopuz, Yunus Emre Çillioğlu
Aleyna Satu Yurtseven ve İç Anadolu bölgelerinde son 63
yılın, Akdeniz Bölgesi’nde son 50 yılın
Fotoğraf-Kenan Dumanlı ve Ege Bölgesi’nde son 30 yılın en
düşük seviyesindedir.
İSTİB HABER GAZETESİ’NDE YAYINLANAN
YAZARLARIN VE MAKALELERİN SORUMLULUĞU Yağışların azalması, özellikle kar
YAZARLARINA AİTTİR. İSTANBUL TİCARET yağışlarının noksanlığı ve yüksek
BORSASI’NIN GÖRÜŞLERİNİ İÇERMEZ. YAZI VE seyreden mevsim sıcaklıkları gibi
HABERLER KAYNAK GÖSTERİLEREK KISMEN YA DA
TAMAMEN KULLANILABİLİR. sebeplerle tarımsal üretimle ilgili
fenolojik endişeleri artırmaktadır.
İSTANBUL TİCARET BORSASI / www.istib.org.tr
Hobyar Mah. Zahire Borsası Sokak No:3 34112 Bahar yağışları rekolteler için kritik
Bahçekapı / Fatih / İstanbul / 0212 511 84 40
BASKI: İhlas Gazetecilik A.Ş. hale gelmiştir.
