Page 7 - Layout 2
P. 7

09Syf 7_MASTER  9.04.2023  08:59  Page 1










                                                                                                 GÜNDEM
                               NİSAN 2023                                                                                                                                                      7



                                                                                                                                                                         Depremde

                            “Salgınlar,                                                                                                                              Müteahhitlerin
                          hastalıklar,                                                                                                                            Hukuki (Tazminat)
                          nüfus                                                                                                                                        Sorumluluğu
                          artışı ve
                          iklim                                                                                                                                                  Depremde ölüm,
                          değişikliği                                                                                                                                          yaralanma
                                                                                                                                                                               gerçekleşmesi hâlinde
                          gıdanın                                                                                                                                              ölenin mirasçıları ile
                          öneminin                                                                                                                                             belirli yakınları ve
                                                                                                                                                                               yaralanan kişiler, taşınır
                          daha da                                                                                                                                              veya taşınmaz malları
                          artmasına                                                                                                                                Av. Dr. Cuma   zarar gören kişiler
                                                                                                                                                                    Arif Demir
                                                                                                                                                                               maddi ve manevi
                          yol açıyor.                                                                                                                             tazminat isteme hakkına sahiptir.
                          Artan bu                                                                                                                                  Depremde meydana gelen zarar,
                                                                                                                                                                  deprem sebebiyle yıkılan yapı eserinin
                          önem                                                                                                                                    kötü yapılmış veya gereği gibi
                          bilimsel                                                                                                                                bakılmamış olmasından
                          çalışmaların                                                                                                                            kaynaklanmalıdır. Aşağıda değişik
                                                                                                                                                                  ihmallere göre müteahhitlerin hukuki
                          sayısında da                                                                                                                            sorumluluğu incelenmiştir.
                          kendini                                                                                                                                   I- Zarar görenin kiracı olması:
                                                                                                                                                                    Deprem sebebiyle yıkılmış olan
                          göstermeye                                                                                                                              binalar açısından kiralanan yok olduğu
                          başladı..."                                                                                                                             için ifa imkansızlığı söz konusu
                                                                                                                                                                  olacaktır. Yıkılan binalar açısından kira
                        Gıdanın stratejik                                                                                                                         yapılacak taşınmazlarda kiracının
                                                                                                                                                                  sözleşmesi sona erdiğinden yeni
                                                                                                                                                                  herhangi bir hakkı bulunmamaktadır.
                                                                                                                                                                    Yapı yıkılmamış ve onarıla bilir
                                                                                                                                                                  durumdaysa kiraya verenden ücretsiz
                                                                                                                                                                  olarak ayıbın giderilmesini isteyebilir.
                                                                                                                                                                  Ancak kiraya verenin bir kusuru
                        önemi akademiye de                                                                                                                        kurtulabilir ancak onarma
                                                                                                                                                                  bulunmuyorsa tazminat ödemekten
                                                                                                                                                                  yükümlülüğünden kurtulamaz.
                                                                                                                                                                    II- Zarar görenin malik olması:
                                                                                                                                                                    1- Doğrudan Müteahhitten veya
                                                                                                                                                                  Üçüncü Kişiden Satın Alınması:
                        damga vuruyor                                                                                                                             sahibiyse satış sözleşmesine da yanarak
                                                                                                                                                                    Zarar gören, konut veya işyerinin
                                                                                                                                                                  satın aldığı kişiye karşı ya da eser
                                                                                                                                                                  sözleşmesine dayanarak yükleniciye
                                                                                                                                                                  (müteahhit) karşı tazminat davası
                                                                                                                                                                  açabilir.
                                                                                                                                                                    Eğer yapı yıkılmamış ve onarılabilir
                                                                                                                                                                  durumdaysa satıcıdan veya
                                                                                                                                                                  yükleniciden ücretsiz olarak ayıbın
                          w SEBAHATTİN ÖZKURT                                                  Başkanlığınca 2020 yılında gıda  probiyotik kültür katılıp bu şekilde hem
                                                                                               konulu 92, 2021 yılında 106, 2022  belirlenen baharatlar hem de bu baharat  giderilmesini ya da ayıp oranında
                                üm canlıların hayatta                                          yılında ise 125 adet doktora tezi  aromalarının kullanılmasıyla üretilen  bedelin indirilmesini isteyebilir.
                                                                                                                                                                    Yapı yıkılmış veya ağır hasarlı hale
                                kalmasını sağlayan gıda                                        onaylanmıştır.                 yoğurtların içeriğinde ve kalitesinde  gelmişse satış sözleşmesinde veya eser
                                ekosistemi, insanlık                                             2022 yılında onaylanan tezleri alt  meydana gelecek farklılıklar  sözleşmesinde yapının sahibinin tüm
                          Ttarihi boyunca göçlere,                                             kategorilere ayırmak gerekirse; Gıda  incelenmiştir.               zararlarını satıcı veya müteahhit
                        savaşlara, sosyolojik değişimlere                                      Mühendisliği alanında 113,       Baharat ve aroma ilaveleri probiyotik  tazminle yükümlüdür.
                        yol açacak ehemmiyette bir konu                                        Biyoteknoloji 6, Beslenme ve   bakteri sayısını arttırmıştır. Duyusal  Malik, satın aldığı taşınmazı herhangi
                        olmuştur. Nitekim insanoğlu,                                           Diyetetik 2, Biyokimya, Biyoloji,  olarak bakıldığında tat/aroma   bir ticari amaç gütmeden mesken olarak
                        ekilebilir tarımın keşfedilmesiyle                                     Endüstri ve Endüstri Mühendisliği  bakımından dereotu aromalı yoğurt  kullanacaksa  bu işlemi tüketici işlemi
                        yerleşik hayata geçerek,                                               ve Enerji konularında da 1’er  tercih edilirken, toplam kabul edilebi-  olarak nitelendirilmektedir. Bu durumda
                        günümüze kadar ulaşan                                                  doktora tezinin literatüre katıldığını  lirlik bakımından ise kekik aromalı  TKHK’nın 12. maddesi uyarınca ayıp,
                        medeniyetlerin temellerini                                             söylemek mümkün.               probiyotik yoğurt ve dereotu aromalı  ağır kusur veya hile ile gizlenen
                        atmıştır.                         kendi kendine yetebilmeyi odağa alarak  2022’de onaylanan doktora   yoğurt tercih edilmiştir. Yapılan   durumlarda zamanaşımı hükmü
                          Gıdanın stratejik önemi ve      güncellemeye yönelmişlerdir.      tezlerinden örnekler              çalışmanın sonucunda ise probiyotikli,  uygulanmaz. Dolayısıyla müteahhidin
                        dönüştürücü etkisi günümüzde        Gıdanın mevzubahis stratejik                                      baharat ve aroma ilaveli bu yoğurt  ayıp, ağır kusur veya hile ile gizlemiş
                        özellikle Covid-19 salgını ve Rusya  gücünün yansımaları, akademik    Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri  çeşitlerinin fonksiyonel gıda olarak  olduğu bir durum söz konusu ise ev
                        Ukrayna Savaşı ile çok daha belirgin  çalışmaları da nicelik ve nitelik olarak  Enstitüsü Gıda Mühendisliği Ana Bilim  kullanılabileceği tespit edilmiştir.  sahibi herhangi bir süre kısıtlamasına
                        biçimde görünür duruma gelmiştir.  etkilemektedir. Ülkemizde gıda ve  Dalında Dr. Tuğçe Kara tarafından  Fındık cipsi mevcut              tabi olmaksızın zararını müteahhitten
                        Ülkeler, kimileri için bir silah, kimileri  türevleri konularında hazırlanan  kaleme alınan “Yoğurt Üretiminde  cipslere alternatif       tazmin edebilir.
                        için ise zaaf olabilecek gıda     doktora tezlerinin sayısı son yıllarda  Probiyotik Kültür İle Baharat ve                                  Taşınmazın doğrudan müteahhitten
                        konusundaki stratejilerini bu duruma  düzenli olarak artış göstermektedir.   Aromalarının Kullanım Olanakları” başlıklı  Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri  değil de başka bir üçüncü kişiden satın
                        göre şekillendirmeye ve politikalarını  Yükseköğretim Kurulu        doktora tezinde, yoğurda farklı bir  Enstitüsü Gıda Mühendisliği Ana Bilim  alındığı durumda müteahhidin haksız
                                                                                                                              Dalında Dr. Tuba Er tarafından kaleme  fiil sorumluluğuna dayanılarak zararın
                                                                                                                              alınan “Fındık Cipsinin Endüstriyel  tazmin edilmesi mümkündür. TBK’nın
                                                                                                                              Kalitesinin Geliştirilmesi ve Raf Ömrünün  72 maddesinde haksız fiil için öngörülen
                                                                                                                              Belirlenmesi” başlıklı doktora tezinde, son  zamanaşımı süresi zarar görenin zararı
                                äúþĄì÷ ÞðïĄì Ùðþìû÷ìýģøģąģ   úä þú  Ą    ÷ ì    Þ  Ą Ùì     ì      Þ ï                                                                                                                                                                                                               ð                 þ ð ì  ø  ģ ą ģ                                 ģ    ģ ý ì ÷ û                                                                                                              yıllarda sağlıklı beslenme eğilimiyle  ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği
                                                                                                                              birlikte değişen tüketim alışkanlıklarının
                                                                                                                                                                  tarihten itibaren 2 yıl ve her halde fiilin
                                                                                                                              farklı lezzet ve çeşitte ürünlerin
                                                                                                                              üretilmesini zorunlu kıldığından yola  işlendiği tarihten itibaren 10 yıldır.
                                                                                                                                                                  Yargıtay h zamanaşımı süresini binanın
                                                      åìöôû ÖÿøðĄô   å öìå ì û   û   ÿ Ö    ð      ð      ð      ð      ô     ô               ÿ Ö           û ô ö                                       ø Ą                                                          ø Ą                                                          û ô                             çıkılarak, son zamanlarda tüketimi  yıkıldığı tarihten itibaren
                                                                                                                              yaygınlaşan cipslerin yer aldığı çerez tipi
                                                                                                                                                                  başlatmaktadır.
                                                                                                                              yiyecek sektöründe, alternatif ürün
                                                                                                                                                                    2-Depremzedenin Ölümü veya
                                                                                                                              olarak düşünülen fındık cipsinin üretim  Yaralanması Halinde Tazminat
                                                     8QXWPD\óQ WXQ8  W P     D\\ó                                             imkanları araştırılmıştır. Besleyici özelliği  Sorumluluğu:
                                                     8
                                                                                 \  Qó
                                                                                                                              düşük olan mevcut cipslere alternatif
                                                                                                                                                                    Ölüm gerçekleşmişse ölenin yasal
                                                                                                                              daha sağlıklı ve besleyici bir ürün
                                                                                                                              geliştirilmesi hedeflenmiştir.      mirasçıları, cenaze giderlerinin ve eğer
                                                                                                                                                                  ölüm hemen gerçekleşmemişse
                                                                                                                                Bu amaçla 2015-2018 tarihleri arasında  karşılanmamış tedavi giderlerinin ve iş
                                                                                                                              yürütülen bu çalışmada; öncelikle fındık  göremediği sürede meydana gelen
                                                                                                                              ununun, buğday unu ile birlikte cips  kazanç kaybının giderilmesini isteyebilir;
                                                                                                                              üretiminde kullanılabilirliği ve kullanım  ölenin ölmeden önce süregelen maddi
                                                                                                                              oranları saptanmıştır. Belirlenen   desteğini veya ölmeseydi gelecekteki
                                                                                                                              oranlarda fındık unu ve buğday unu  muhtemel maddi desteğini kaybeden
                                                                                                                              paçallarından baharatlar da ilave edilerek  kişiler (ölenin birlikte yaşadığı kişi,
                                                                                                                              cips üretilmiştir. Bir sonraki aşamada ise  çocuğu, anne babası, nişanlısı gibi),
                                                                                                                              ürün azot gazı altında paketlenerek 3  destekten yoksun kalma zararının
                                                                                                                              farklı depolama sıcaklığında (4° C, 20° C  giderilmesini isteyebilir; ölenin yakınları
                                                                                                                              ve 30° C) depolanmış ve bu deneme   (eş, anne, baba, çocuk gibi) ayrıca
                                                                                                                              materyallerinin fiziksel, kimyasal ve  manevi tazminat isteyebilir.
                                                                                                                              duyusal özelliklerinde 12 aylık depolama  Beden bütünlüğü bozulmuşsa
                                                                                                                              süresince meydana gelebilecek       (yaralanma, hastalık, engellilik gibi),
                                                                                                                              değişiklikler belirlenmeye çalışılmıştır.  yaralanan kişi, karşılanmamış tedavi
                                                                                                                                Duyusal analiz puanlarına göre cips  giderlerinin, dürüstlük çerçeve sinde
                                                                                                                              üretimininde kullanılan tüm fındık unu  yapılan bakım giderlerinin, geçici iş
                                                                                                                              kullanım oranları kabul edilebilir  göremezlik hâlinde çalışamadıkları
                                                                                                                              bulunmuştur. En iyi duyusal         süreyle sınırlı olarak uğradığı maddi
                                                                                                                              değerlendirme puanlarına ise tat ve  zararın (yoksun kalınan kazanç), çalışma
                                                                                                                              tekstür açısından %70 fındık unu %30  gücünde kalıcı bir eksilme var ise, fiilen
                                                                                                                              buğday unundan üretilen (B3) cipsler  çalışmıyor olsa bile, sürekli iş göremezlik
                                                                                                                              sahip olmuştur. Genel bir değerlendirme  zararının giderilmesini isteyebilir ve
                                                                                                                              yapıldığında çalışma sonucunda 4° C'de  ayrıca manevi tazminat isteyebilir. Ağır
                                                                                                                              depolanan %70 fındık unu %30 buğday  yaralanma hâlinde yaralananın yakınları
                                                                                                                              unundan üretilen (B3) cipsler birçok  sadece manevi tazminat isteyebilir.
                                                                                                                              özellik bakımından öne çıkmıştır.
   2   3   4   5   6   7   8