Page 6 - 01. İSTİB Haber Ocak 2023 Sayı 1

08Syf 6_MASTER 16.01.2023 11:50 Page 1

6 PİYASA OCAK 2023

Eski Müsteşar Yardımcısı İsmail

Kemaloğlu

2023 yılı tarım

piyasası beklentileri

2022 yılının ardından yeni bir yıla girmiş
olduk. 2023 yılının ülkemiz başta olmak üzere
insanlık için hayra vesile olması temennimizi
belirtmiş olalım. 800 milyonun üzerinde açlık
çeken nüfusun olduğu bir dünyada; gıda
israflarının azaldığı, çocukların yatağına aç
girmediği, herkesin adilce gıdaya erişim imkanı
bulduğu bir yıl arzusundayız.
Biliyoruz ki, dünyanın kaynakları insanlığı
beslemeye fazlasıyla yeterlidir. Halen tahıl
stokları başta olmak üzere üretilen ürünlerin
önemli bir kısmı stok olarak taşınmakta, dünya
buğday stok devirleri yıllık üretimin %30’unu
aşmaktadır.
Sorunun yokluk, kıtlıktan ziyade gelir
dağılımındaki adaletsizlik ve gıdaya erişim
taRIMDa ÜREtİM aRttI sorunu olduğu gerçeğinden hareketle insanlık
adına yapılacak çok iş var. En çok açlık çeken
ülkelerin Afrika kıtası ülkeleri olması, buna
karşın sözkonusu ülkelerde tarım için gerekli
olan toprak ve suyun bulunması daha derin
düşünmemizi gerektiriyor. Dünyanın en büyük
nehirlerinden biri olan Nil nehri Afrika kıtasında
bulunan 11 ülkeyi su havzasına alıyor. Halen
2022 yılı tarımsal üretim açısından bir önceki yıla göre daha küresel ölçekteki tarım arazisi kiralama ve
verimli geçti. Tahıl ürünleri üretim miktarları 2022’de bir önceki yıla Tarımda destek, tahıl ve satınalma faaliyetlerinin en çok yoğunlaştığı
meyvede üretim arttı Türkiye gibi küresel sorunlara duyarlı, gıda
göre %21,3 artarak yaklaşık 38,7 milyon ton olarak gerçekleşti. ülkeler maalesef bu açlık çeken ülkelerdir.

w İSMAİl KEMAloğlU önlemler alındı. olarak gerçekleşti. yardımlarında öncü rolü üstlenen ülkelerin sayısı
artmalıdır. Uluslararası organizasyonların açlık
Tahıl ürünleri üretim Sebze ürünleri üretim sorununa bakışında daha radikal eylemlere ve
miktarları 2022 yılında bir miktarı 2022 yılında bir önceki kararlı uygulamalara ihtiyacı vardır. Sadece
2021 yılında önceki yıla göre %21,3 yıla göre %0,5 oranında raporlama ve dönemsel açıklamalarla sorunlar
Güneydoğu Anadolu ve İç oranında artarak yaklaşık 38,7 azalarak yaklaşık 31,6 milyon çözülmüyor.
Anadolu başta olmak üzere milyon ton olarak gerçekleşti. ton olarak gerçekleşti. Sebzeler Maalesef dünyadaki zenginlik artarken açlık
iklim riskleri ve kuraklık etkisi Bir önceki yıla göre, buğday grubunda üretim miktarlarına çeken nüfus azalmıyor. Göçler bölgesel
ile hububatın ana üretim üretimi %11,9 oranında artarak bakıldığında, hıyarda %2,6, farklılıklar açısından derin yaralar açıyor. İnsanlar
bölgelerinde üretim düşüşleri 19,8 milyon ton, mısır üretimi havuçta %33,5, salçalık kapya gıdaya erişim ve özgürlük gibi temel gerekçelerle
görülmüştü. Üstüne, dünya %25,9 oranında artarak 8,5 biberde %2,5 oranında artış denizlerde, nehirlerde, dağlarda hayatını
genelinde artan covid riskleri, milyon ton, arpa üretimi %47,8 olurken; domateste %0,7, kaybediyor.
jeopolitik riskler, lojistik oranında artarak 8,5 milyon karpuzda %2,1, kuru soğanda Dünya tarım toprakları insanlığı beslemeye
sorunları, gıda tedarik ton, çavdar üretimi %36,5 %6 oranında azalma olduğu fazlası ile yeterlidir. Potansiyel tarım
zincirindeki bozulmaların oranında artarak 273 bin ton, görüldü. topraklarının %40’ı civarında kullanıldığı ve
etkisi ile artan dünya hububat yulaf üretimi %32,2 oranında Meyvede en çok bugünkü dünya üretimin herkese yetebildiği
fiyatlarının etkisini yaşadık. artarak 365 bin ton oldu. üretim artışı zeytinde düşünüldüğünde sorun ve cevapları başka
Yurtiçi piyasaları Baklagiller grubunda, yerlerde aramak gerektiği açıktır. Bugünün
düzenlemek için yoğun nohut %22,1 oranında artarak Meyveler, içecek ve baharat teknolojisi, zenginliği ve üretim potansiyeli açlık
ithalatların yapıldığı, hububat 580 bin ton, kuru fasulye %11,5 bitkileri üretim miktarı 2022 sorununu bitirebilecek kapasitededir.
için gümrük vergilerinin oranında azalarak 270 bin ton, yılında bir önceki yıla göre Küresel ölçekte iklim riskleri ve jeopolitik
sıfırlanmak zorunda kalındığı kırmızı mercimek %75,4 %7,7 oranında artarak yaklaşık riskler arttıkça gıdaya erişim sorunları da
hassas bir dönemden geçtik. oranında artarak 400 bin ton; 26,8 milyon ton olarak oranında artarken, portakal göre %20,4 oranında arttı. artmaktadır. Bu kadar göç sorunu ile boğuşmak
Tarımda destek, tahıl yumru bitkilerden patates ise gerçekleşti. Meyveler üretimi %24,1 ve limon üretimi Süs bitkileri üretimi içinde zorunda kalan bir dünya kimse için huzurlu
ürünlerinde üretim arttı %2 oranında artarak 5,2 grubunda üretim miktarlarına %14,6 oranında azaldı. Sert kesme çiçeklerin %68,2, diğer olmayacaktır.
milyon ton üretildi. bakıldığında, bir önceki yıla kabuklu meyvelerden fındık süs bitkilerinin ise %31,8'lik Bu çerçevede; üretimin bereketini yaşarken
Sonunda, üretimi Yağlı tohumlardan soya göre elmada %7,2, üzümde üretimi %11,8, Antep fıstığı bir paya sahip oluğu görüldü. gelir dağılındaki adaletsizliklerin bitirildiği bir
artırmaktan başka yolun üretimi %14,8 oranında %13,5, şeftali ve nektarin üretimi %100,5 oranında arttı. Bir önceki yıla göre kesme dünya bekliyoruz. Herkesin gıdaya erişebildiği,
olmadığı, gıda güvenliği azalarak 155 bin ton, ayçiçeği toplamında %13, erikte %4,9, Süs bitkileri üretimi çiçek üretimi %31,9, dış fiyatlardaki oynaklıkların azaldığı, yaptırım,
riskinin ülkeler için hayati üretimi %5,6 oranında artarak çilekte %8,8 ve zeytinde %71,2 yüzde 20.4 arttı mekan süs bitkileri üretimi kısıtlama, kota, yasaklama kararlarının gıda ve
önemde olduğu her ülke yaklaşık 2,6 milyon ton oldu. oranında artış olduğu görüldü. %3,6 oranında artarken, iç tarım ürünleri için konuşulmadığı hasat ve
tarafından daha iyi anlaşıldı. Sebze üretimi bir Ayrıca incir üretimi %9,4, muz Süs bitkileri üretim miktarı mekan süs bitkileri üretim sezonu olmasını diliyoruz.
Ülkemizde de tarım önceki yıla göre azaldı üretimi %12,9 oranında arttı. 2022 yılında bir önceki yıla üretimi %17,5 azaldı.
sektörüne verilen destekler
Antep fıstığında
artırıldı, çiftçinin üretimde Tütün üretimi %15 üretim iki katına çıktı
sürdürülebilirliği için oranında artarak 82,3 bin ton,
ekilmeyen arazilerin üretime şeker pancarı üretimi ise %6,9 Turunçgil meyvelerinden
kazandırılması dahil ilave oranında artarak 19 milyon ton mandalina üretimi %2,5
TÜİK BİTKİsel ÜreTİm İsTaTİsTİKlerİ

2022 yılı tarımsal üretim açısından bir yaşandı. TÜİK tarafından bitkisel üretime
önceki yıla göre daha verimli geçti. ilişkin hasat dönemi ve yıl sonunda
Ülkemizin toplam bitkisel üretiminde artış yayınlanan rekolte tahminleri ile ülkemizin
bitkisel üretim istatistikleri ortaya
konulmaktadır. İlk tahminler net durumu
İstanbul Ticaret Borsası adına imtiyaz sahibi
Yönetim Kurulu Başkanı vermemesine rağmen gidişata ilişkin
önemli veri kaynağı olmaktadır.
alİ KOPUz Her yıl, yıl sonlarında açıklanan
kesinleşmiş üretim verileri yıllık
Genel Yayın değişimleri, çiftçi eğilimleri, arz ve talep
Koordinatörü dengesinin etkisi, fiyat seyirleri açısından
Şule Karadeniz hayati önemdedir.
Genel Yayın Yönetmeni ve Tarım ve gıdanın önemi son birkaç yıldır
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü net olarak daha iyi anlaşılmıştır. Bütün
İsmail Şen dünyada gıda güvenliği endişeleri en kritik
siyasi, sosyal ve ekonomik konular halini
YaYIN KUrUlU
İlhan Koyunseven, Hakkı İsmet Aral, Recep Salih Al, almıştır. Üstelik savaşlar ve jeopolitik
Alaattin Altuntaş, Ali Taş Gülen,Yavuz Hacıömeroğlu, riskler ile bu endişeler daha da artırmıştır.
Mehmet Beşir Kılıç, Ömer Tekinaslan, Zeki Aslan, Ülkeler üretimlerini artırmak, tarımda
Zülküf Kopuz, Taha Enes Şener sürdürülebilirliği sağlayabilmek için tarım
ve gıda sektörüne daha fazla destek
eDİTÖr
Denizhan Dere vermek zorunda kalmıştır.
HaBer merKezİ Üretim arttı
Ahmet Yirmibeşoğlu, Hakan Kopuz, Sebahattin 2022 yılı üretim miktarlarında bir önceki
Özkurt, Şeyda Soykan, Tümer Topal
yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde
Fotoğraf-Kenan Dumanlı (yem bitkileri hariç) %14,6, meyveler, içecek
ve baharat bitkilerinde %7,7 oranında artış
İSTİB HABER GAZETESİ’NDE YAYINLANAN
YAZARLARIN VE MAKALELERİN SORUMLULUĞU olurken; sebzelerde %0,5 oranında azalma
YAZARLARINA AİTTİR. İSTANBUL TİCARET oldu. Buna göre, toplam rakamlara
BORSASI’NIN GÖRÜŞLERİNİ İÇERMEZ. YAZI VE
HABERLER KAYNAK GÖSTERİLEREK KISMEN YA DA baktığımızda üretim miktarları 2022 yılında
TAMAMEN KULLANILABİLİR. yaklaşık olarak tahıllar ve diğer bitkisel
İsTaNBUl TİCareT BOrsasI / www.istib.org.tr ürünlerde 70,2 milyon ton, sebzelerde 31,6
Hobyar Mah. Zahire Borsası Sokak No:3 34112 milyon ton, meyveler, içecek ve baharat
Bahçekapı / Fatih / İstanbul / 0212 511 84 40
BASKI: İhlas Gazetecilik A.Ş. bitkilerinde 26,8 milyon ton olarak
gerçekleşti.