Page 65 - Borsa Aktüel Eylül Ekim 2019

uNuTulAN MESlEKlER

KEÇE NASIL YAPILIR?

Keçeciler keçe yapımına en uygun yünleri
alırlar. Bu yünler koyun ve kuzuların üzerin-
den olduğu gibi kırpıldığından çok kirlidir
ve yapağısı vardır. Bu yünler yıkanır ve ku-
rutulur. Daha sonra hallaç aleti ile elyaf ha-
line getirilir. yünün içerisinde topaklanmış
halde yün parçası kalmamalıdır. Bu işlem
sırasında yünden çıkan tozlar zaman içeri-
sinde keçeci ustalarının ciğerlerini doldur-
makta ve nefes darlığına sebep olmaktadır.
yünün elyaf haline getirilmesi kapalı alan-
larda değil, açık havada yapılmalıdır. konulan bir sırıkla beraber serpilen yünler, layan ham keçenin eğri kenarları düzeltilir.
telisle birlikte kıvrılarak sıkıca rulo haline Tekrar yüne su serpilerek rulo yeniden yapılır.
SerPMe İŞleMİ getirilir. Daha sonra da sağlam kendirle bu Sicimlerle sıkıca rulo tekrar bağlanır. Tepe-
yün rulosu sıkıca bağlanır. Ayakla tepme iş- leme işlemine yeniden başlanır. Bu işlemden
yere açtıkları büyükçe bir telisin üzerine (bu lemi sırasında rulonun açılmaması gerekir. sonra tepelenen yünler sıkışmıştır. Keçenin bu
telisin büyüklüğü yapılacak olan keçenin bü- Daha sonra düzgün bir zeminde bu yün ru- haline ham keçe denir. Keçe yapımında asıl
yüklüğü ile orantılıdır.) elyaf halindeki yünler losunu ayakları ile tepmeye başlarlar. zahmetli ve zor işlem bundan sonra başlar.
serpilmeden önce eğer renkli nakışlı bir keçe
olacaksa, siyah yünlerden yapılmış ham ke- Keçecİnİn SeSİ: hIh hIh Bazı hamamlarda keçecilere özel yerler var-
çeden (keçeci hamamında pişirme işlemin- dır. hamamın sıcaklığı ve rutubetli ortamı
den geçmemiş olan keçe), keçe makası ile yün rulosunun büyüklüğüne göre tepme iş- keçenin ikinci aşaması için elverişli bir or-
kesilmiş nakış şekilleri telisin üzerine dizilir. lemi birkaç kişi tarafından yapılır. Ayaklar ile tamdır. Keçe, bir insanın kucaklayıp göğ-
yapılan tepeleme işinde zeminin bir ucun- süne alabileceği boyuta getirilecek şekilde
Aralarına başka renklerde desenler de ko- dan diğerine gidilir ve aynı hareketi tekrar katlanır. hamamlardaki seki üzerinde çevri-
nacaksa (Keçe yapımında kullanılan yünler ederek geri dönülür. Bu arada da ayaklarına lerek göğüsle dövülür.
daima kök boya ile boyanır) yine renkli yün- güç verdiklerine inandıkları “hıh hıh!” diye
lerden oluşan ham keçeden kesilen motifler ses çıkarırlar. oduncuların odun kırarken, hem keçeci ustasının teri, hem hamamın
kullanılır. Daha sonra bu yün nakış parçaları- sıcak buharlı ortamı keçe yünlerini birbi-
tenisçilerin de raketle topa vururken çıkar-
nın üzerine elyaf haline getirilmiş yün serpilir. dıkları sesler gibi. Tepme işlemi bayağı za- rinden ayrılamaz bir duruma getirir. 4-5

yünlerin aynı kalınlıkta olmasına ve nakış- man alan bir iştir. Bundan dolayıdır ki bazı saat süren bu uğraşı sonunda keçe yapımı
tamamlanır. hamam da yapılan tepme işle-
ların bozulmamasına çok dikkat edilir. Bu yerlerde makineler kullanılmaktadır. minden sonra keçe açılarak kenarlarının eğ-
iş için sepki denilen beş veya altı parmaklı Bir zaman sonra rulo açılır, keçeleşmeye baş- riliği düzeltilir. güneşe kurumaya bırakılır.
el şeklinde ahşaptan yapılma bir alet kulla-
nılır. Keçenin her tarafının kalınlığının bir
olması çok önemli bir iştir. Bu nedenle yün
serpme işlemi çok önemlidir.

rulo hAlİne geTİrİlİr
genellikle keçe yapımındaki bu aşamada
kirli renkli yünler orta tabakaya serilir. üst
tabakadaki yünler temiz ve beyaz yünler-
den olmalıdır. yere yaygı olarak telis bulu-
namazsa Amerikan bezi de aynı işi görür.
Son olarak yünlerin üzerine ya el ile ya da
süpürgeyle su serpilir. Açkının baş kısmına

Eylül-Ekim 2019 63