Page 62 - borsaaktüel-42k

UNUTULAN MESLEKLER

ne göre harf sayısı ve harf aralığı hesapla-
nır ve çizilirdi. Harf kalınlığı harfin toplam
eninin 1/5’i oranındadır. Örnek olarak bu
orantıyı “A” harfi için açıklayalım: Toplam
enin beşte biri A harfinin önündeki harf ile
arasındaki boşluk, bir birim “A” harfinin sol
bacağı, iki birim bacaklar arasındaki aralık
ve bir birim de sağ bacağın eni için ayrılır.

Harf aralıkları tabelanın konulacağı yere
göre de değişebilir. uzak bir mesafeden
okunacak bir tabelada harf aralığı fazla
bırakılır. ı, İ, l harfleriyle iki A harfi ara-
sındaki boşluk aynı olmaz. İki A arasındaki
boşluk az bırakılır. Örnek olarak, l ve A harfi
yanyana gelmişse harf aralığı çok dar bıra-
kılır. Hatta bazı ustalar l harfinin bacağını
biraz kısaltırlar. nedeni de bu iki harfin yan- ya devam eder ya da ucu neftle ıslatılmış
yana gelmesindeki boşluğun diğer harflerin üstüpü ile siler. Geri dönüşü olmayan bir
yanyana gelmesindeki boşluktan daha fazla hata olmuşsa bir kelime yanlış yazılmışsa,
görünmesidir. Tabelacıyı en çok S, O, u gibi yapılan bütün işlemlere yeni baştan başla-
yuvarlak harfler zorlar. ustalık da zaten bu- nır. Tabelayı genelde tabelayı yazan değil,
rada belli olur. yazdıran astırırdı. İki tarafı yazılı tabelalar
cadde veya sokaklara dik olarak asılır. Ye-
el alışkanlığı kazandıktan sonra bütün harf- rel yönetimler bu tür tabelaların asılmasına
ler ustaya aynı gelir ama harflerin köşelerini pek sıcak bakmazlar, izin için de işi oldukça
de kıl fırça ile yazmak ayrıca ustalık ister. nellikle yazılar 12-13 numara samur fırça yokuşa sürerlerdi.
Yapışkan bantlar yokken işleri hayli zordu ile yazılırdı. zemin fırçası olarak da kıl fırça
tabelacıların. daha sonradan yazının altına kullanılırdı. zemin boyamalarında eski, kul- Bu dA vAPur İSİ…
ve üstüne çekilen yapışkan bantlar işlerini lanılmış fırça tercih edilirdi. Boya kutuları
kolaylaştırmıştır. eski ustalar, yeni yeti- açılmadan önce iyice karıştırılır, sonra bir eskiden boyayı da tabelacı ustaları kendileri
şenlerin yazılarında bant kullanmalarını, el miktar boya küçük bir çanağa alınır. Fırça- imal ederdi. İstenilen renkteki toz boya be-
alışkanlıkları bozulmasın diye istemezlerdi. nın yazı yazarken zemin üzerinde iyi kay- zir yağı vernik ile cam üzerinde ıspatula ile
ması için boyanın kıvamı neft yağı ile ayar- ezilir, daha sonra bu kıvam bezden süzüle-
İşİn PüF nOKTASı: TABelACının TezGAHı lanır. Küçük bir ibriğe benzeyen neft kabını rek boya kullanılır hale getirilirdi. Özellikle
cama yazılacak yazılar için boyayı kendileri
Tabela, arkasında da yanağı olan ahşap ya tenekeciler yapardı. Mecbur kalmadıkça da yapardı. Bunun için vapur isi denilen siyah
da demir profilden yapılmış “A” şeklindeki boyanın inceltilmesi için benzin veya gaz- toz boya yukarıda anlatıldığı gibi hazırlanıp
tezgâha alınır. Bu tezgâh ressamların kul- yağı kullanılmazdı. ıstaka, bir ucunda bez- kullanılırdı. vapur isini de boyacılar satar-
landıkları şövale gibidir. Tabelanın oturtul- den yapılma bir top olan yaklaşık bir metre dı. vapur isi cam yazılarındaki tutuculuğu,
duğu tahtanın yerden yüksekliği, ustanın boyunda ahşap çıtadır. Yazı yazarken usta- yayılması ve kaplayıcı özelliği ile muhteşem
konumuna göre aşağıya veya yukarıya doğ- nın elinin titremesini önlerdi. bir siyah boyadır.
ru ayarlanabilir. Tabela büyükse iki tezgâh
yanyana getirilir. Tabela yazarken bütün Bİr TABelA Bİr HAFTAdA YAzılırdı
ustaların yanı başında bir de sehpa bulunur. Bir tabela ortalama bir haftada biter. Ta-
Bunun üzerinde ise neft yağı, tiner, boya, belanın çerçevesinin çatılmasından yazısı-
üstüpü, boya karıştırıcısı ve boya çanağı nın yazılmasına, kurumasına ve asılmasına
gibi ustanın her an ihtiyaç duyabileceği kadar geçen zamandır bu. Boya ne zaman
malzemeler vardır. Tabela ustasının fırçası- kurursa o zaman yazı işine başlanır. Yazı
nı da unutmamak gerek tabii.
yazarken harfin dışına taşan boyayı tabe-
Fırça yazının et kalınlığına göre seçilir, ge- lacı parmağı ile alır üzerine sürer ve yazı-

60