Page 63 - borsaaktüel-42k

UNUTULAN MESLEKLER

ALTIN VARAKLA YAZMAK, BAŞLI BAŞINA BİR SANATTI

Hava akımından dahi etkilenen altın varakla tırılır. Cam tersinden siyah boya ile (vapur çayla sürülür. Cam yatık tutularak jelâtinin
yazı işi tabelacılığın gerçekten övünülecek isi boyası) yazılır. Harflerin içerisi boştur. fazlası akıtılır. Bu iş sırasında kesinlikle toz
işlerinden biridir. eskiye dayanan bir yazı Sadece konturları çekilmiştir. Kuruduktan ve hava akımı olmamalıdır. Folyo en küçük
tekniğidir. Tarihi yapıların süslemelerinde, sonra boyanın taşan yerleri kretuvar ile ka- bir esintide bozulur. Bir daha da düzeltme
çinilerde, porselenlerde, dini kitap süsle- zınıp temizlenir. imkânı yoktur. nefes alıp vermeden etki-
melerinde, cilt kapaklarında çokça kulla- lenmesin diye ağızlarına mendillerini maske
nılırdı. Biz şimdi size altın varağın tabela- varağın yapıştırıcısı olan jelâtin piyasada gibi bağlarlar. 8 santimetre eninde kıldan
cılıkta nasıl kullanıldığını anlatalım. Altın plaka halinde bulunur. Camla çok iyi anlaşan süpürgeye benzer bir fırçayı tabelacı saçı-
varak işi olduğunda ustaların çoğu bunu saydam yapışkan bir maddedir. jelâtinden na ya da sakalına sürerek elektriklendirir ve
evde veya işyerinin kapalı bir bölümünde iki jilet boyunda kırılıp bir bardak sıcak suya bu elektriklenen fırça folyoya yaklaştırılınca
yaparlardı. Kimsenin görmesini istemezler- atılır, karıştırılarak eritilir. Bu sıvı cama fır- kendiliğinden yapışır. Yazının yüzeyine el
di. nasıl yapıldığını çalışanlar arasında da değmeden bırakılır. Buruşuk olması önemli
çok azı bilirdi. değildir. varağın bu buruşukluğu fırçayla

Altın varak yurtdışından getirilirdi. 22 ayar üzerine jelâtinli su bırakılarak giderilir. Su
altındır ve mikronun 3/1000 kalınlığında- üzerine damlatıldığında folyo açılıp düzelir.
dır. 8×8cm. ebadında folyo olup pelür kağıt İstenilen yere de bu yöntemle kaydırılır.
yapraklar arasında defterler halinde satışa jelâtin kuruduktan sonra varağın taşan
sunulur. Tabelacılar bu defterlere “tefe” kısımları da temizlenir. üzerine sarı yaldız
derler. Bir adet “Tefe”deki 12 folyonun boya çekilir. çok ince açıklıkları bu yaldız
ağırlığı ancak bir gram altına denk gelir.
boya kapatır. Yaldız boya gomalak ve mavi
Altın varak yazılarda mutlaka çift renk kul- ispirto karışımı ile sürülür. en son iş ise yine
lanılır. Altın varak için siyah konturlu yazı siyah vapur isinden yapılan boya ile camın
ve siyah ya da kırmızı zemin kullanılır. Ya- arkasının tümden boyanmasıdır. zemin bo-
zının şablonu çizilip camın arkasına yapış- yası siyah ya da kırmızı renklerde olabilir

Kasım-Aralık 2019 61