Page 40 - Sayı-53 Eylül Ekim 2021

38 İKTİSAT TARİHİ

vardı. Çünkü Hükümet, İmparatorluğun her köşe-
sinde gerekli teşkilat ve şubenin kurulması için bü-
yük miktarda para harcamıştı. Peki, bu kadar para
harcayıp teşkilat kurulduğu halde Tarımı Teşvik
Şubeleri ne iş görmüşlerdi? Ne yazık ki bu sorunun
cevabını kalp huzuruyla vermek mümkün değildi.
Nedenini Toprakzade, şöyle açıklıyordu:

“Korkuyoruz ki mevcut Tarımı Teşvik Şubesi vazife-
sini hakkıyla yapabilmekten acizdir, diyeceğiz.”
Bir ülkenin bürokrasisinde aşk ve coşkuyla işini
yapma rüzgârı estirilemezse, her iş eksik kalmaya,
hedefine ulaşmamaya mahkumdu. Toprakzade,
bütçenin olmasına, teşkilatın kurulmasına, müdür
ve memurların varlığına rağmen tarımın teşvik edil-
memesini, 8 teşvik maddesinin arzu edildiği şekilde
yürütülemediğini belirtiyordu. Sekiz maddenin uy-
gulanması sırasında yapılanları ise şu şekilde özet-
liyordu:

“köylünün elini sıkmak bile teşviktir” “köy köy dOlaşan, çiFtçiyi aydınlatan memur

Aşıcılığa, bağcılığa, bahçıvanlığa, tavukçuluğa, zi- görmedim”
raat aletlerinin kullanımına dair yapılan yarışmalar, “[…] Şimdi bizim memlekette bu (8) vasıta için ne-
teşvikin diğer bir ayağıydı. Çiftçinin üretime yönel- ler yapılabildiğini birer birer hülasa edelim:
mesi başarının mükafatla neticelenmesi sayesinde
sağlanacaktı. Mesela çiftçiler arasında İngiliz aşısını 1- Konferans ve sohbetler: Bir vakitler ziraat müdür
güzel ve hızlı yapma yarışması açılır. Hepsi kontrol ve öğretmenlerine konferanslar vermeleri, hatta yıl-
altında aşılarını yapar, en çok ve aynı zamanda güzel lık bir rakam konarak o kadar konferans vermeleri
aşı yapan mükafat alıp dereceye girer. Güzel yapan mecbur kılınmıştı. Sonra galiba emir geri alındı ki
çiftçilere ehliyetnameler verilir. Bu da pek mükem- konferanslar görünmedi. Ziraat müdürlerimizden
mel bir teşvik olur. Bu yarışmalarda valinin ya da Zi- ayağına çarığını giyip köy köy dolaşan ve çiftçiyi ay-
raat Nezareti’nden gönderilen üst düzey bir memu- dınlatıp doğru yolu gösteren gördüm dersem yalan
run başarı kazananları tebrik etmesi, ellerini sıkması söylemiş oluruz. Ayağına çarık değil, rugan potin
bile pek büyük teşvik ve rağbeti artıran unsurdur. giyilerek yapılsa yine razıyız. Ziraat memurlarının
işleri maatteessüf masa başındadır. Birçok vilayet-
Yedinci yöntem, “Boğa ve aygır depoları” açmaktı. ler gezdim, ziraat memurları için bir oda, güzel bir
Yarışmalarda Böylece, çiftçinin hayvanlarını ıslah etmesi sağlana- masa gördüm. Bazen devre (teftiş gezisi) çıkmak
valinin ya caktı. Çiftçi oraya iyi ineğini getirip çiftleştirerek lazım gelir, o vakit memur efendiler merkez kaza
da Ziraat büyük ve kuvvetli öküz almak isteyecekti. Son ola- veya nahiyenin hükümet dairesinde çalışırlar. Biz
Nezareti’nden rak da gerekli malumatı sağlamak önemliydi. Çün- pek doğruyu söylüyoruz, bize birçok dostlarımız,
gönderilen kü birçok çiftçi maruz kaldığı sorunları çözmek, arkadaşlarımız, okuyucularımız bu kadar açık söy-
üst düzey bir ihtiyaç duyduğu bilgileri almak için Tarım Bakan- lediğimizden kızacak!.. Fakat ne yapayım ki acı olan
memurun başarı lığının Ziraat Şubelerine müracaat eder. Aslında pek hakikattir. Memurlarımız içinde çalışanlar yok
bunu Tarımı Teşvik Şubesine sorar, onlar da lazım
demek de ihanettir; elhamdülillah azıcık çalışanla-
kazananları gelen bilimsel cevapları verirler. Böylece sistem ma- rımız da vardır.
tebrik etmesi, kine gibi tıkır tıkır işler.
ellerini sıkması Ziraat memurlarımızdan birçoğu köylü ile aynı se-
viyeye inmeye, onların hayatıyla birkaç zaman yaşa-
bile pek büyük “tarımı teşvik şubesi görevini yapmıyOr” maya, onların fikirlerini uzun uzadıya ıslah eylemek
teşvik ve rağbeti Toprakzade’ye göre 8 maddede anlatılan hizmetleri için sohbete lüzum görmezler. Binaenaleyh tarımı
artıran unsurdur. yapacak teşkilat ve kuvvet, Tarımı Teşvik Şubesi’nde teşvik şubesinin en mühim aktif üyesi olan ziraat