Page 40 - Sayı-50 Mart - Nisan 2021

38 GEÇMİŞ ZAMAN OLUR Kİ

ET TÜKETİMİNDE BÜYÜKBAŞ ORANI

BİR ASIRDA 5 KAT ARTMIŞ

“1920’lerden 2020’lere, kesilen hayvanlar içinde
büyükbaş oranı 5 kattan fazla artmış. Yani bir

asır öncesine göre 5 kat daha fazla büyükbaş eti
tüketiyoruz.”

İSMAİL ŞEN Her ne kadar sahadaki varlıkla birebir örtüşmese
de Türkiye’nin güncel hayvan varlığı, 18 milyon 60
bin büyükbaş, 55 milyon da küçükbaş hayvandan
oluşuyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Mü-
dürlüğü verilerine göre 2019 yılında Türkiye’de 3
milyon 634 bin 068 büyükbaş, 5 milyon 893 bin
402 küçükbaş hayvan kesilmiş. Yani 2019’da kesi-
len hayvanların yüzde 62’si küçükbaş, yüzde 38’i ise
büyükbaş…
***
Peki, bu oran eskiden de böyle miydi? 50 yaşın üs-
tünde olanlar küçükbaş hayvan tüketiminin eski-
den çok daha fazla olduğunu hatırlarlar. 1930 yılın- yılları arasında İstanbul’da kesilen hayvan rakamları-
da yayınlanan bir haber gösteriyor ki bir 90 yıl önce nın verildiği yazının kaynağı İstanbul Mezbahası.
bu fark çok daha büyükmüş.
Kesilen hayvan sayılarına geçmeden önce dönemin
Cumhuriyet gazetesinin 3 Ocak 1930 tarihli sayısı- İstanbul nüfusu hakkında da bilgi verelim. 1927 yı-
nın ilk sayfasında yer alan “Şayanı dikkat bir istatistik lında yapılan Cumhuriyet döneminin ilk sayımına
– İstanbul son beş sene içinde ne kadar et yedi?” baş- göre İstanbul’un nüfusu 680 bin.
lıklı yazıdaki verilen gerçekten çarpıcı. 1924 ile 1928
1922 yılında açılan karaağaç Mezbahasında 1924
ile 1928 yılları arasında domuz hariç kesilen hayvan
sayısı 3 milyon 467 bin 27.
Bu hayvanların 3 milyon 208 bin 625 tanesi küçük-
baş, 129 bin 201 tanesi de büyükbaş hayvan… Yani
kesilen hayvanların yüzde 93’ü küçükbaş, yüzde 7’si
büyükbaş…
Bu durumu açıklamak için kırsal nüfusun kent nü-
fusuna oranından, meraların verimli bir biçimde
kullanılmasına kadar birçok neden sayılabilir. Bu-
gün de küçükbaş hayvan varlığını artırmak için ve-
rilen desteklerin yanında bakımı ve beslenmesinin
kolay olmasından bahsetmiyor muyuz?
Günümüzdeki küçükbaş ve büyükbaş et tüketim
Cumhuriyet, 3 Ocak 1930 oranlarına baktığımızda ne kadar büyük bir değişim