Page 38 - Sayı-55 Ocak - Şubat 2022

36 EKONOMİYE BAKIŞ

TÜRKİYE’DEN ‘POZİTİF TASARRUF’A

DAYALI KALKINMA HAMLESİ

İhracatta kırdığımız yeni Cumhuriyet rekoruyla, 225,4 milyar dolarla bi-

tirdiğimiz 2021 sonrası, 2022 için 250 milyar dolar hedefi, Türkiye’nin
yerli ve milli emtia ve enerji kaynakları hamlesiyle birlikte bizi ‘dış ticaret
fazlası’ veren bir ekonomiye adım adım yaklaştırdıkça, Türkiye ‘pozitif
tasarruf’a dayalı kalkınma hamlesini de yeniden hızlandırmış olacak.

PROF. DR. Küresel ekonomik sistemin önde gelen uluslararası ku- için 250 milyar dolar hedefi, Türkiye’nin yerli ve milli
KEREM ALKİN ruluşlarının ‘kalkınmada yeni yaklaşımlar’ boyutunda emtia ve enerji kaynakları hamlesiyle birlikte bizi ‘dış
bir arayış içinde olduğunun farkındayız. Türkiye ola- ticaret fazlası’ veren bir ekonomiye adım adım yaklaştır-
rak, bilhassa son 10 yılda kalkınma hedefimizi çok daha dıkça, Türkiye ‘pozitif tasarruf’a dayalı kalkınma hamle-
yoğun bir şekilde ‘Tam Bağımsız Türkiye’nin temelini sini de yeniden hızlandırmış olacak.
sağlamlaştırmaya, perçinleştirmeye yoğunlaştırdık. ‘Tam
Bağımsız Türkiye’, kendi teknolojisini üreten, kendi alt-
yapı ve üst yapı ihtiyaçlarını kendi mühendislerinin tasa- 2022 İÇİN 4 TEMEL MÜCADELE ALANI
rımlarıyla gerçekleştiren, her türlü mal ve hizmetin üreti- 2022, Birleşmiş Milletler (BM), Ekonomik İşbirliği ve
mi için gerekli olan girdileri, hammadde, ara mamülleri Kalkınma Örgütü (OECD) ve Dünya Ticaret Örgütü
kendi kaynaklarıyla, yerli ve milli kaynaklarla karşılayan (WTO) başta olmak üzere, tüm uluslararası kurumların
bir Türkiye anlamına geliyor. ‘Tam Bağımsız Türkiye’ üzerinde titizlikle çalışacağı 4 temel konunun öncelik-
için tanımladığımız bu sacayaklarının finansmanı adına lendirileceği bir yıl olacak. Birinci başlık, hiç şüphesiz,
da ‘pozitif tasarruf’ vazgeçilmez dayanağı oluşturmakta. ‘küresel iklim değişikliği’ ve sebep olduğu anomaliler.
Bu nedenle, uluslararası ekonomik sistemden yüklü mik- Bir tarafta aşırı yağmurlar, aşırı fırtınalar, sel baskınları ve
tarda ‘yabancı kaynak’ kullanarak; yani ‘sıcak para’ ola- yıkımlar; diğer tarafta ise, aşırı kuraklık, küresel ölçekte
rak tanımlanan portföy yatırımları veya dış borçlanmaya tarım ve gıda üretimini tehdit eden bir tablo ve ne yazık
dayalı bir finansman modelinden çok; Türkiye için öz ki tarım ve gıda fiyatlarının daha da yükselmesi riski. Bu
kaynaklara, kendi yerli ve milli finansman kaynaklarına nedenle, 2022’nin bütününde küresel iklim değişikliğini
dayalı, en temel nokta olarak da ‘tasarruf fazlası’ veren nasıl yavaşlatacağımızı, etkilerini nasıl hafifleteceğimizi,
bir ekonomi olmamız gerekiyor. Bilhassa, özel kesimin dünyamızı ağır doğal afetlerden, açlık ve temiz su kay-
‘tasarruf fazlası’, kamu kesiminin ‘tasarruf açığı’nın üs- naklarından mahrum kalma riskinden nasıl koruyacağı-
tündeyse, ülke ekonomisi tasarruf fazlası veriyor, demek- mızı konuşmayı, tartışmayı sürdüreceğiz.
tir. 1980’lerin ikinci yarısının sonlarından, 2000’li yılla- 2. önemli başlık, enerji dönüşümü ve enerji arz güven-
rın başlarına kadar olan dönemde, Türkiye’nin en ağır liği konusu. Küresel iklim değişikliği ile de bağlantılı
sorunu özel kesimin tasarruf fazlasının kamu kesiminin olan bu başlık, insanoğlunun yaşamı için vazgeçilmez
tasarruf açığının altında kalmasıydı. bir ihtiyaç olan enerjinin üretiminde havaya minimum
Bu tablo bize 1994 ve 2001 krizlerini yaşattı. AK Parti’nin düzeyde karbon salınımı için yenilenebilir enerjiye yö-
iktidar olması sonrasında gerçekleşen ‘Anadolu KOBİ nelimi hızlandırmak anlamına geliyor. Bununla birlikte,
devrimi’yle, Türk özel sektörü ile özel kesiminin tasarruf kömür ve petrolü tamamıyla yasaklamaya yönelik büyük
fazlasındaki tarihi sıçramayla ve ‘kamu mali disiplini’ni bir kampanya başlatmış olan Avrupa Birliği dahi, ‘enerji
de bu tablonun içerisine dahil ederek, Türkiye’yi büyüme dönüşümü’nün aynı zamanda ‘enerji arz güvenliği’ kav-
ve kalkınmada rekorlara imza atan, faiz oranlarını son ramı da gözetilerek yönetilmesi gerektiğinin farkında ol-
40 yılın en düşük seviyelerine çeken ve döviz kurlarını duğundan, ‘net-sıfır karbon’ hedefinin tutturulması adı-
istikrara kavuşturan bir ekonomiye dönüştürdük. Ancak, na doğal gaz ve nükleerin de çemberde yer aldığı yeni bir
2006’dan sonra hız kazanan ve 2008 ile 2012 arası doruk düzenlemeyi açıklamaya hazırlanıyor. Bazı nükleer enerji
noktasına ulaşan ‘TL’deki aşırı değerlenme’ döneminde, ve doğal gaz projelerini ‘yeşil yatırım’ olarak sınıflandır-
Türk özel sektörünün döviz cinsinden borçlanma alış- ma konusundaki plan tamamlanmış durumda.
kanlığının katlanması ve ithalatın ucuzlaması ile birlikte, Projelerin hangi kriterlere bağlı olarak yeşil yatırım sı-
cari işlemler açığımızın büyümesi, Türk özel sektörü ile nıfına gireceğini belirleyen kuralları içeren taslağın bu
özel kesimdeki ‘tasarruf fazlası’nı azalttı. ay içerisinde AB Komisyonu’nun gündemine gelmesi
Bu nedenle, ihracatta 2019’dan bu yana hızlanmış olan bekleniyor. Elbette, dünyayı küresel iklim değişikliğinin
ciddi hamleler ile, Türkiye’nin ‘dış ticaret fazlası’ veren etkilerinden kurtarmak adına yürütülecek projeler, geniş
bir ekonomiye tam anlamıyla yoğunlaşmış olması tarihi kapsamlı enerji dönüşümü projeleri aynı zamanda ciddi
önemde. İhracatta kırdığımız yeni Cumhuriyet rekoruy- bir finansman da gerekiyor. 2030 yılına kadar 5 trilyon
la, 225,4 milyar dolarla bitirdiğimiz 2021 sonrası, 2022 dolarlık bir yatırım hamlesini gerektiren bu tabloda,