Page 48 - Sayı-64 Temmuz - Ağustos 2023
P. 48
48 T DEĞERLENDİRME
FAO GIDA FİYAT ENDEKSİ DÜŞÜŞ EĞİLİMİNDE
İSMAİL KEMALOĞLU İklim değişikliği, artan jeopolitik tarafta yukarı yönlü hareket dikkat
riskler, savaşlar, salgın hastalıklar, çekmektedir.
gıda tedarik zincirindeki bozul-
malar gibi çok sayıda faktörün FAO GIDA FİYAT ENDEKSİ
etkisi ile aşırı yükselen ulusla- Nisan 2023’e göre yüzde 2,6
rarası hammadde fiyatları Tahıl düşerek ve Mart 2022’de ulaş-
Koridoru başta olmak üzere son tığı tüm zamanların en yüksek
aylarda yaşanan olumlu gelişme- seviyesinden yüzde 22,1 düşe-
lerin etkisi ile tersine döndü.
rek Mayıs 2023’te ortalama 124,3
Ukrayna ve Rusya gibi dünya tarım puan oldu. Mayıs ayındaki düşüş, kıs-
Uluslararası ürünleri dış ticaretinde çok önemli bir yere men şeker ve et endekslerindeki artışlarla
buğday fiyatları, sahip iki ülkenin savaşı nasıl ki fiyatları fırlattı ise dengelenen bitkisel yağlar, tahıllar ve süt ürünleri
fiyat endekslerindeki önemli düşüşlerle desteklendi.
tahıl koridoru vasıtası ile hammaddeler için dış tica-
önümüzdeki ret güvenlik koridorunun açılması da o derece fiyat
2023/24 düşüş eğilimi oluşturdu. FAO TAHIL FİYAT ENDEKSİ
sezonunda bol Son bir yıl içinde özellikle tahıl ürünlerinde ve yağ- Mayıs ayında ortalama yüzde 4,8 ve bir yıl önceki
miktarda küresel lı tohumlarda fiyatlar %40-50 oranında geriledi. rekor değerinin yüzde 25,3 altında.
arz beklentisi Rekotelerdeki olumlu beklenti, özellikle en büyük Uluslararası buğday fiyatları, önümüzdeki 2023/24
ve Karadeniz buğday ihracatçısı Rusya Devletindeki tarihi üretim sezonunda bol miktarda küresel arz beklentisi ve Ka-
Tahıl Girişimi’nin rekorları, taleplerdeki daralmalar da fiyat düşüşlerini radeniz Tahıl Girişimi’nin uzatılması nedeniyle aylık
uzatılması tetikledi. bazda yüzde 3,5 düştü. Dünya mısır fiyatları Mayıs
nedeniyle aylık Bugün ülkemiz açısından baktığımızda yurtiçi tahıl ayında yüzde 9,8 düştü.
bazda yüzde 3,5 ürünleri fiyatları yurtdışı fiyatlardan pahalı hale gel- 2023/24 için olumlu bir görünüm, iki büyük ihra-
di. Tabii bu denklemde dövizdeki baskılanmanın ve
düştü. Dünya döviz kurundaki yatay seyrin de etkisi mevcut. catçı olan Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri’n-
de daha yüksek üretim beklentisiyle küresel tedarik-
mısır fiyatları Aşağıdaki grafiklerde de görüleceği üzere tahıl ürün- te bir toparlanmaya işaret ediyor ve fiyatlar üzerinde
Mayıs ayında leri, süt ürünleri, yağlı tohumlarda önemli fiyat baskı oluşturuyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin
yüzde 9,8 düştü. düşüşleri görülmektedir. Buna karşılık şeker ve et yavaş ihracat temposu ve Çin’in iptal ettiği alımlar
da dünya mısır fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı
oluşturdu.
FAO BİTKİSEL YAĞ FİYAT ENDEKSİ
Mayıs ayında ortalama yüzde 8,7 düşüşle ve bir ön-
ceki yılın seviyesinin yüzde 48,2 kadar altında yer
aldı. Endeksteki devam eden düşüş, hurma, soya,
kolza tohumu ve ayçiçeği yağlarında dünya fiyatla-
rının düşmesini yansıtıyor. Uluslararası hurma yağı
fiyatları, uzun süreli zayıf küresel ithalat alımlarının
başlıca üretici ülkelerdeki üretim artışı beklentileriy-
le aynı zamana denk gelmesi nedeniyle Nisan ayına
göre önemli ölçüde düştü.
