Page 48 - borsaaktuel-67-Toplu

48
48 İKTİSAT TARİHİ DOÇ. DR. ŞEFİK MEMİŞ

Sultan II. Abdülhamid’in tarım politikasını yansıtan Ziraat Gazetesi:

“ZİRAATSIZ SANAYİ VE TİCARET OLAMAZ”

“Ziraat Gazetesi”, Vasıta-i Servet’ten bir yıl sonra önemli olduğunu göstermek istemişti. Onlara göre
1881’de yayınlanmaya başlayan ikinci ziraat gazete- “ziraat, diğer sanayinin üzerindeydi ve diğer sana-
siydi. 15 günde bir yayınlanan ve her sayısı 16 say- yinin yaptığı ziraatın mahsulatını dönüştürüp de-
fadan oluşan dergi, Salim Bey tarafından Ziraat Ne- ğiştirmekten başka bir şey” değildi, açıkçası “ziraat
zareti’nin desteğiyle çıkartıldı. Ziraat Nezareti’nin mutluluğun kaynağı veyahut esası” idi.
katkısının somut delili ise yazarlarının bakanlık Bir milletin ziraatı olgunluk derecesinde olunca her
bünyesinde çalışmasının yanı sıra yönetim yerinin türlü musibete anında karşılık verebileceği dile geti-
de “Ticaret ve Ziraat Nezareti dairesi” olarak göste- rilen “mukaddime”de, buna örnek olarak da Fran-
rilmesiydi. Ayrıca logosunun altında “İşbu gazete 15 sa’nın ekonomiye zarar veren savaşların yaralarını
günde bir çıkar ve bir nüshası 2, bir seneliği 40 ku- ziraat sayesinde kısa zamanda sarması gösteriliyordu.
ruştur. Taşralar için yalnız beş kuruş posta ücreti zam
[ilave] olunur. Üç ve altı aylığı yoktur” bilgisini yer “Ziraatsız sanayi ve ticaret dahi olamaz” diyen Zi-
veren gazete, ilanlarıyla dikkat çekti ve çiftçiler ile raat Gazetesi yönetimi, Osmanlı İmparatorluğu için
tüccarları ilan vermeye teşvik etmek için “İlanat eh- yapılması gerekeni anlatırken aslında Ziraat Nezareti
ven fiyata basılır” ibaresini logosundan eksik etmedi. destekli bir gazete olarak Sultan II. Abdülhamid’in
politikasını ifade ediyordu.
İlk nüshası 13 Temmuz 1881 Çarşamba günü oku-
yucuyla buluştu. Derginin kuruluş amacını ifade ZİRAATTA TERAKKİ ETMEMENİN SEBEBİ NEDİR?
eden, bir nevi manifesto niteliğindeki “Mukaddime”
başlıklı yazının ilk cümlesinin “Ziraat hangi mülkte Gazete tarımın gelişmemesine yolların eksikliğini
ilerler ise orada mamuriyet hasıl olur” şeklinde ol- gösterenlere şiddetle karşı çıkıyor ve esas sebebin
Ziraat Gazetesi ması, ziraat ile ülkenin ilerlemesi arasında kurduğu “ziraatın” bilinmemesi olduğunu kaydediyordu. Bu
yönetimine kopmaz bağı gösteriyordu. yeni ve farklı bir bakış açısıydı. Çünkü üretim artışı
göre “ziraat kendi “yolunu” inşa ederdi zaten.
mutluluğun “ZİRAAT MUTLULUĞUN KAYNAĞIDIR” “Binaenaleyh ziraatı ilerletmeğe çalışmalıdır. Fakat
kaynağı veyahut Dergi yönetimi, yayına “Ziraat” ismini vermekle zi- en evvel ziraat kelimesinden ve ziraati ilerletmek ifa-
esası” idi. raatın gelişmesine çalışmanın bir millet için ne kadar desinden maksadımızın ne olduğunu izah edelim.