İSTİB LOBİ FAALİYETLERİ
2024 Yılı
Kuruyemiş ve Kuru Meyve
1. Tarih: 10.09.2024
Konu: Antep Fıstığı Yetiştiriciliği Görüş ve Öneriler Hk.
Talep: 1. Antep fıstığı rekoltesinde yıldan yıla dalgalanma görüldüğü ve özellikle “yok yıl” dönemlerinde stoklama eğiliminden dolayı fiyat istikrarının sağlanamadığı, bu durumun hem iç piyasadaki ticareti hem de dış piyasadaki rekabetçiliği olumsuz etkilediği, ABD ve İran gibi rakip üretici ülkelerin fiyat istikrarını sağladıklarından dolayı uzun vadeli kontratlar yaparak rekabet avantajı elde ettiği, bu nedenle kamu otoritesi tarafından Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) marifetiyle en azından belirli bir miktarda alım yapılarak fiyatların regüle edilmesinin yararlı olacağı,
2. Antep fıstığı ürününde yaşanan en büyük sorunlardan birinin kayıt dışılık olduğu, Antep fıstığına ürün bazlı destekleme uygulanırsa, üretimin büyük ölçüde kayıt altına alınmış olacağı, aynı zamanda bu sayede destek doğrudan mahsule verileceği için alan bazlı desteklerden farklı olarak teşviklerin suiistimal edilmesinin de önüne geçilebileceği ifade edilmiştir.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 22.08.2024 tarihli kararına göre; Toplantıda belirtilen Antep fıstığında TMO marifetiyle fiyat regülasyonu yapılması ve Antep fıstığında ürün bazlı destekleme yapılması ile ilgili talepler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 10.09.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
2. Tarih: 13.11.2024
Konu: Badem Yetiştiriciliği Görüş ve Öneriler Hk.
Talep: 1. Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından pandemi döneminde fırın işletmelerine uygun fiyata ekmeklik un tedariki sağlanıyordu. Ancak bu uygulamadan fırıncılık dışındaki sektörlerin de yararlanması, kamuda yük oluşturmasına sebep olmuş ve uygulamaya son verilmişti. Ekmeğin en önemli girdi maliyeti olan un fiyatlarının yüksek enflasyon nedeniyle artmasına karşın, ekmeğin satış fiyatı, tarifeye bağlı olduğu için aynı oranda artış göstermedi. Bu nedenle; 2023 yılının Haziran ayında sonlandırılan TMO'nun fırın işletmelerine indirimli ekmeklik un satışına tekrar başlanması fırıncılık sektörünü girdi maliyetleri bakımından destekleyici olacaktır.
2. 2021 yılından bu yana ülkemizde görülen Kahverengi Kokarca Böceği nedeniyle geçtiğimiz yıl fındık üretiminde yüzde 10 rekolte kaybı olmuştur. Bu kaybın 2024 yılında yüzde 25 civarında olacağı öngörülmektedir. Bu böceğin fındık dışındaki diğer tarım ürünlerinde de verimi etkilediği görülmektedir. Bu sebeple; Kahverengi Kokarca Böceği ile mücadelede ilgili Bakanlık tarafından daha kapsamlı ve etkin tedbirler alınması gerekmektedir.
3. Bilindiği üzere, 2025 yılından itibaren uygulanacak “2025-2027 Yıllarında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler İle Diğer Bazı Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar”a göre patates, planlı üretim kapsamına dâhil edilmiştir. Bununla birlikte, hâlihazırda 2024 yılında hasadı devam eden patates üretiminde cari hasat döneminde kayda değer miktarda arz fazlasının ortaya çıkacağı öngörülmektedir. Bu sebeple, cari dönemde patates ihracatının teşvik edilmesi, üreticinin arz fazlasını değerlendirebilmesini sağlayacaktır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 22.08.2024 tarihli kararına göre; Toplantıda belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 13.11.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
3. Tarih: 2.12.2024
Konu: Yabanmersini Yetiştiriciliği Görüş ve Öneriler Hk.
Talep: Yaban mersini yetiştiriciliğinde karşılaşılan en büyük sorunlardan biri, bu üründe kullanılacak ruhsatlı zirai ilaçların bulunmamasıdır. Türkiye’de, zirai ilaç ruhsatlandırma süreci, ilaç firmalarının başvurusu ile yürütülmektedir. Ancak, yaban mersini yetiştiriciliği ülkemizde henüz sınırlı bir alanda yapıldığından, ilaç firmaları başvuru ücreti sebebiyle bu ürüne yönelik ruhsat başvurusunda bulunmayı anlamlı bulmamaktadır. Bu durum yaban mersini üretiminin yaygınlaşmasını engelleyen bir faktör haline gelmiştir.
Bu sorunun çözümü için:
Çilek gibi ürünlerde kullanılan ruhsatlı ilaçların tamamı, yaban mersinine de tavsiye edilmeli.
Bölgelerle sınırlandırmadan bu ilaçlar Türkiye genelinde kullanılabilmeli.
Üretim 12 ay boyunca sürdüğünden, tüm ilaçların dönem kısıtlaması olmadan yıllık kullanımı mümkün olabilmeli.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 21.11.2024 tarihli kararına göre; Toplantıda belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 02.12.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
4. Tarih: 30.12.2024
Konu: Ahududu Yetiştiriciliği Görüş ve Önerileri Hk.
Talep: Borsamız tarafından Webinar ortamında düzenlenen 22 Kasım 2024 tarihli “Altın Tohumlar” toplantısında “Ahududu Yetiştiriciliği” ele alınmıştır. Katılımcılar tarafından sektörün güncel durumunun değerlendirildiği toplantıda öne çıkan konu şu şekildedir:
Ahududu pazar sorunu olmayan katma değeri yüksek bir üründür ve Türkiye'nin farklı bölgelerinde yetiştirilebilecek birçok türü bulunmaktadır. Türkiye'de ise ahududu üretimi genellikle Bursa ili çevresinde “Aksu pembesi” adı verilen türle geleneksel yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Çelikleme yöntemiyle tek bir türden üretilen fidanlar hastalıkların yayılmasına ve yeni bahçelere taşınmasına, verimliliğin düşmesine neden olmaktadır. Bu durum, ahududunun potansiyelini tam anlamıyla değerlendirmeyi zorlaştırmaktadır. Ahududu kırsal kalkınma için en uygun ürünlerden biridir. Küçük aile işletmelerine 3 ila 10 tonluk üretim yapma imkânı sağlayabilecek bir üründür. Ancak üretiminin yaygınlaştırılması ve verimliliğin artırılması için bir eylem planı devreye alınmalı ve hızla hayata geçirilmelidir.
Bu çerçevede aşağıda zikredilen tedbirlerin alınması faydalı olacaktır.
1. Kaliteli fidan üretimi çelikleme yöntemiyle değil, “doku kültürü” yöntemiyle yapılmalıdır. Bunun için “Tarım Mükemmeliyet Merkezi” kurulmalıdır.
2. Çiftçilere doğru üretim ve bakım yöntemleri öğretilmelidir. Makineli hasat, makineli toprak işleme ve budama sistemleri kullanılarak verimlilik artırılmalıdır.
3. Toplanan ahududuların hızlı bir şekilde soğutulması için bölgesel bazda soğutma tesislerinin ve modern işleme tesislerinin kurulması teşvik edilmelidir.
4. Ahududu türleri, kullanım amacına uygun olarak endüstriyel ve perakende kullanım alanları için ayrıştırılmalıdır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 19.12.2024 tarihli kararına göre; Toplantıda belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 30.12.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
Et ve Et Ürünleri
1. Tarih: 9.09.2024
Konu: TGK ET, Hazırlanmış Et Karışımları ve Et Ürünleri Tebliğ Taslağı Hk.
Talep: Protein değeri olarak hem bir önceki tebliğde hem de yeni hazırlanmış tebliğ taslağında sucuk grubu ürünlerde asgari protein miktarlarını geleneksel üretim yöntemleri ile her partide karşılamak mümkün olmayabilir. Ayrıca yasal sınırlarda kullanılan yağ ve et kombinasyonları da bu miktarları teknik olarak karşılamaktadır.
Sonuç: 17. Kırmızı Et Ticareti Meslek Komiteleri Üyeleri çalışmaları kapsamında tebliğ taslağına Borsamız görüşlerine yer verilerek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
Baharat
Tarih: 26.04.2024
Konu: Pestisit Kalıntısı Hk.
Talep: Tarımsal üretimin ve ticaretinin en büyük sorunlarından biri bilinçsiz zirai ilaç kullanımından kaynaklanan pestisit kalıntısıdır. Bu durum insan sağlığı kadar tarımsal ürün ihracatımızı da olumsuz etkilemekte, dışsatım yapılan değerli tarım ürünlerimiz ilaç kalıntıları yüzünden iade edilmektedir. Bu sorunun yaşanmaması için tedbirlerin ürünün ekim aşamasında ilaçlama yapılmadan önce alınması, ilaç denetimlerinin de yine bu dönemde yapılabilmesi ve ilaçların kayıt altına alınarak üreticiye kontrollü bir şekilde verilebilmesi gerekmektedir.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
Zeytin ve Zeytinyağı
1. Tarih: 26.04.2024
Konu: Markalı ve Ambalajlı Zeytinyağı İhracatının Desteklenmesi Hk.
Talep: Türkiye, coğrafi konumu ve zeytin ağacı varlığı ile miktar ve kalite bazında dünyanın en önemli zeytinyağı üreticileri arasında konumlanmaktadır. Bu sebeple, zeytinyağında uluslararası pazarda söz sahibi olmak için markalı ve ambalajlı zeytinyağı ihracatı desteklenmeli ve bu destekler uluslararası pazar payımızın korunabilmesi adına en az 5 yıllık bir planlama dâhilinde süreklilik arz edecek şekilde düzenlenmelidir.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
Muhtelif Meslek Komiteleri
1. Tarih: 26.04.2024
Konu: Yabancı İşçi Çalıştırılması ve Asgari Ücret Desteği Hk.
Talep: Türkiye'de sektörlerde genel olarak nitelikli personel ihtiyacının sürmesi sebebiyle, işletmelerin yabancı işçi çalıştırabilmesi için yasal düzenlemeler yapılması ve işletmelerin, Meslek Lisesi mezunlarını çalıştırması karşılığında aldığı asgari ücret desteğinde iyileştirmeler yapılmalıdır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
2. Tarih: 26.04.2024
Konu: Nitelikli İstihdam İhtiyacının Karşılanması Hk.
Talep: Özellikle hizmet sektöründe yaşanan nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için Mesleki Eğitim Merkezi adıyla bilinen ve geçmiş dönemlerde nitelikli eleman yetiştirilmesinde ve istihdamında oldukça etkili olan bu sistemin, gerekli iyileştirmelerle tekrar faaliyete alınması faydalı olacaktır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
3. Tarih: 26.04.2024
Konu: Tarımsal Desteklerin Tarlaya Değil, Üretilen Mahsule Verilmesi Hk.
Talep: Alan bazlı (gübre, mazot vb.) tarımsal destekler, toplam tarımsal desteklerin kabaca üçte birini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, bu destekleme biçiminde tarla büyüklüğü baz alındığından, ilgili arazinin ekilip ekilmediği etkin denetlenmediğinde ciddi bir kaynak israfı meydana gelmektedir. Bu sebeple, tarımsal desteklerin tarlaya değil, üretilen mahsule verileceği bir destekleme mekanizmasının tesis edilmesi, verilen desteklerin daha etkin ve faydalı olacaktır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
4. Tarih: 26.04.2024
Konu: İşletmelerin Krediye Erişimin Kolaylaştırılması Hk.
Talep: Yüksek faiz oranlarından dolayı işletmelerin kredi maliyetleri oldukça fazladır. Yüksek enflasyon sebebiyle KOBİ'lerimizin işletme giderleri de aynı şekilde artmaktadır. Bu saikle, faiz, vade ve tutar anlamında işletmelerin krediye erişiminin kolaylaştırılmasının sağlanmalıdır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 29.03.2024 tarihli kararına göre; İSTİB Meslek Komiteleri Müşterek Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 26.04.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
5. Tarih: 30.05.2024
Konu: Nitelikli İstihdam İhtiyacının Karşılanması Hk.
Talep: Özellikle hizmet sektöründe yaşanan nitelikli personel ihtiyacının karşılanması için Mesleki Eğitim Merkezi adıyla bilinen ve geçmiş dönemlerde nitelikli eleman yetiştirilmesinde ve istihdamında oldukça etkili olan bu sistemin, gerekli iyileştirmelerle tekrar faaliyete alınması faydalı olacaktır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 02.05.2024 tarihli kararına göre; İstanbul Sanayii Odası ev sahipliğinde düzenlenen 8. Grup Öğütülmüş Tahıl ve Unlu Mamuller Sanayii Sektör Toplantısında belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 30.05.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.
6. Tarih: 6.12.2024
Konu: İnternet Pazar Yerlerinde Gıda Satışı Görüş ve Öneriler Hk.
Talep: İnternet pazaryerlerinde gıda satışına yönelik devlet denetimleri büyük ölçüde tüketici şikâyetlerine dayanmaktadır. Bunun yanı sıra, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da internet üzerinden tüketici gibi zaman zaman alım yapılarak, ürünlerde bir uygunsuzluk olup olmadığı incelenmekte, alınan ürün numuneleri mevzuata uygunluk açısından akredite laboratuvarlarda test edilmektedir. Ancak, internet pazaryerlerinde gıda ürünlerinin çeşitliliği ve firma sayısının fazlalığı göz önüne alındığında bu denetimler sayısal olarak son derece az ve yetersiz kalmaktadır.
1. Bu nedenle öncelikle internet pazar yerlerinde gıda satışı yapılabilmesi için bazı tedbirler alınması gerekmektedir:
İnternet pazar yerlerinde taklit veya tağşişli ürünlerin satılması durumunda platformun sorumluluğu bulunmamaktadır. Bu konuda gereken yasal düzenleme yapılarak, üretici gibi satıcının da sorumlu olmasının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca üretici tarafından sunulan ürün ile ilgili üretim izni, kalite gibi tüm belgelerin web sitelerine koyma zorunluluğu getirilmelidir.
Bunun yanında resen denetimlerin artırılması ve periyodik hale getirilmesi gereklidir.
Ayrıca taklit ve tağşiş yapıldığı şüphesi uyandıracak düzeydeki fiyat indirimlerinin denetimini yapacak yazılımların zorunlu hale getirilmesi de sorunların çözümüne katkı sağlayacaktır.
2. Tarım ve Orman Bakanlığı denetimler sonucu 2024 yılında internet pazaryerlerinde yer alan 9.000’den fazla URL adresinde mevzuata aykırı ürünü tespit ederek satıştan kaldırtmıştır. Ancak, satıcılar başka URL adresleri üzerinden satışlarına devam edebilmektedir. Satıcıların aynı ürünleri yeniden pazarlamaları ve denetimden kaçabilmeleri, tüketici güvenliğini tehlikeye atmaktadır.
Bu sorunun çözümü için,
URL bazlı denetimlerin yanı sıra ürün ve satıcı kimlik doğrulaması, dijital izleme ve düzenli kontrolleri içeren daha kapsamlı bir denetim sistemi oluşturulmalıdır.
Ayrıca sosyal medya ve diğer dijital platformlarda da benzer tedbirler alınmalıdır.
Sonuç: Yönetim Kurulunun 21.11.2024 tarihli kararına göre; Toplantıda belirtilen görüş ve önerilerin ilgili Bakanlıklara iletilmek üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine iletilmesine karar verilmiştir. İlgili talepler 30.12.2024 tarihinde Birliğimize iletilmiş, süreç takip edilmektedir.