Page 61 - Borsa Aktüel Sayı 47

uNuTulAN MESlEKlER

Sözlükte “Özel bir düzenle ısıtılan, halkın
yıkanma gereksinimini karşılayan yer” ola-
rak tanımlanan hamam, Arapça kökenlidir
ve “hammâm” diye anılır. Arkeolojik kazı-
lar hamam kültürünün çok eskilere dayan-
dığını ortaya çıkarır. Sözgelimi Yunanlılar
“gymnasion”ların civarlarında halka açık
hamamlar yapmışlar. Kuzey İtalya’da ise yer
altı sıcak sularının bulunduğu bölgelerde
İmparatorluk dönemi uygarlığından kalma
hamamlara rastlanır.

rından etkilenerek inşa edilmiştir. Osmanlı dört eyvanlı olup, dört köşe hücreli sıcak-
TÜRK HAMAMınDA ROMA ETKİSİ
döneminde gerçek önemini bulan bu yapılar lık bölümünden oluşur. Yine Mardin’deki
Eski Yunan ile İtalya hamamlarında gü- ya bağımsızdırlar ya da bir külliye içinde yer Radviyye hamamında da (xıı. yüzyıl sonu)
nümüz saunalarındaki gibi özel terleme alırlar. Külliye içindeki hamamlar genelde aynı plan uygulanmıştır. Diyarbakır “Artuk-
mekanları vardı. Buralarda beden eğiti- hayır kurumlarına, camilere gelir sağlamak
mi ve su sporları da yapılmaktaydı. Roma lu Sarayı” hamamı da altın yaldızlı mozaik
İmparatorluğu’ndan kalan hamamlarda mi- için yapılmışlardır. süslemeleriyle dikkat çeken ilk örnek ha-
mari ve teknik bilginin en güzel örneklerini mamlardandır.
görürüz. Zeminleri mozaiklerle, duvarları İLK TÜRK HAMAMı ÖRnEğİ: MARİSTAn Anadolu Selçukluları döneminden ise gü-
ise mermer levhalarla kaplıdır. Granit sü- Türk hamamlarının ilk örneklerini Güney- nümüze az sayıda hamam örneği kalmıştır.
tunlu revakları, günlük yaşantıdan sahne- doğu Anadolu’da görülür. Mardin’deki “Ma- Bunlara örnek olarak da Kayseri’de “Kölük
lerle betimlenmiş frizler süslemektedir.
ristan” hamamının en eski Türk hamamı hamamı”nı (1210), Kümbet hamamını
Türk hamamları, Roma ve Bizans hamamla- olduğu söylenir. Mimari planı, haç biçimi (xııı. yüzyıl), yine çifte plan hamam örnek-

Eylül-Ekim 2020 59