Page 61 - Borsaaktüel-48-internete

uNuTulAN MESlEKlER

Sözlüklerde şapka, erkeklerin ve kadınla-
rın sokakta giydikleri fötrden ya da çeşitli
maddelerden yapılmış değişik şekillerdeki
başlık olarak anlatılıyor. şapkacılık ise bu
şapkaları yapan ve satan kimselerin yaptığı
meslektir. Başka bir kullanışa göreyse şapka
bir şeyin tepesini örten her şey olarak ta-
nımlanmış. Soba borusunun şapkası, baca
şapkası, harfin üzerindeki şapka, lamba
şapkası gibi.
İnsanlar soğuktan, sıcaktan ve dış ortamın
etkilerinden korunmak için giyinmeyi öğ-
rendikçe hep daha güzel ve şık görünmek
için arayışlar içerisine girmiş, değişik ak-
sesuarlar ortaya çıkarmış. Bu arayışın do-
ğal sonucu olarak da sarıktan fese, festen
şapkaya çeşitli başlıklar insanlar tarafından
kullanılmış.

PÜSKÜllÜ şAPKA: FES

Bilinen bir Gaziantep türküsüne ve baş-
ka birçok türküye konu olan fesin Osmanlı
İmparatorluğu’nda Sultan ıı. Mahmut’un
çıkardığı fermanla imparatorluğun resmi
şapkası olarak kabul edilmesi önemli bir
yenilik kabul edilmişti. Yeniçeri ocağının
yerine kurulan Asakir-i Mansure-i Muham- göstermiş ve şapka, giyim unsuru olarak ya başlamıştı. Öyle ki o dönemde İstanbul’un
mediye askerleri püsküllü fes kullanmaya benimsenmiş,1925’te çıkan “şapka Kanu- Pera (Beyoğlu) semtindeki dükkânların şap-
başlamıştı. nu” ile beraber şapka kullanımı yaygınlaşma- ka ihtiyacını karşılayamadığı söylenir.
İsmini esas üretim yeri olan Fas’ın Fes şeh-
rinden almış olan fes, tepesi düz, kırmı-
zı renkli, püsküllü silindirik bir şapkaydı.
1832’den 1925 yılına kadar kullanılan fes,
Avrupa’da Osmanlı ve Türklükle özdeşleşti-
rildiğinden halen birçok Avrupa ülkesinde
Türklerin fes kullandığı kanısı yaygındır. Bu
nedenle, turistik yörelerde, hediyelik eşya
olarak rağbet görmektedir.

şAPKAYı DAHA ÇOK AZıNlıKlAR GİYERDİ

Osmanlı döneminde şapka daha çok azın-
lıklar tarafından giyilirdi. Onların şapkaları
ya kendi ustaları tarafından dikilir ya da
yurt dışından, en çok da Fransa’dan ithal
edilirdi. Fransa şapka imalatı ve ihracatın-
da önemli ülkelerden biriydi. Tanzimatla
başlayan, Meşrutiyetin ilanıyla hız kazanan
“batılılaşma” hareketi etkisini Türklerde de

Kasım-Aralık 2020 59