Page 54 - Sayı-50 Mart - Nisan 2021

52
52 ARAŞTIRMA DENİZHAN DERE

TARIMDA YENİ ARAYIŞLAR

018 yılında, Birleşmiş Milletler Gıda ve Ta- özelliklerine, bu özellikleri ise açıkça ve doğrudan
rım örgütü (FAO) tarafından yayımlanan biyoçeşitliliğe bağlıdır.
2“Gıda ve Tarım için Biyoçeşitliliğin Küresel Toprak organizmaları, toprakta ayrıştırıcı olarak
Durumu Raporu”na göre, gıda için üretilen 6.000 çalışarak, yarattıkları organik maddeler sayesinde
bitki türünün sadece 9 tanesi toplam bitkisel üreti- toprakta karbon tutulumunu sağlarlar. Karbon ise
min %66’sını oluşturuyor.
topraktaki yaşamsal döngüyü sağlar. Biyoçeşitlilik
Yine FAO’ya göre dünyanın 13.4 milyar hektar ve organik madde miktarı azaldıkça, toprakta kar-
olan arazi yüzeyinin, yaklaşık olarak yüzde 11’i, bon tutulumu azalır. Sera gazı emisyonu artar ve
yani 1.5 milyar hektarlık alanı tarımsal üretim için çölleşme süreci başlar.
kullanılmaktadır. Bu durumda yaklaşık 9.9 milyon Dünyada tarımsal kullanımdaki arazi miktarı
hektar alan başta mısır, buğday, şeker kamışı, ka- 1960’ların başı ile 1990’ların sonu arasında yalnız-
nola, soya gibi ürünler olmak üzere yalnızca 9 adet ca 155 milyon hektar (yaklaşık yüzde 11) artarak
ürünün üretiminde kullanılmaktadır. Bu ürünler yaklaşık 1.5 milyar hektara yükseldi. Aynı dönemde
de ağırlıklı olarak endüstriyel hayvancılık için yem dünya nüfusu nerede ise ikiye katlanarak 3,1 mil-
bitkisi olmaktadır.
yardan 5,9 milyarın üzerinde bir noktaya ulaştı.
Bu durum, dünyada bulunan ekilebilir alanların ya- Sonuç olarak, kişi başına ekilebilir arazi 1961-63
rısından fazlasının belirli bir türe yönelik olarak iş- yıllarındaki 0,43 hektar seviyelerinden, 1997-99
lendiği, yani bu kadar alanda biyoçeşitliliğin büyük yıllarına kadar 0,26 hektara düşerek, yüzde 40 ora-
ölçüde ortadan kalktığı anlamına geliyor. Dünya nında azaldı.
ekosisteminin döngüsel mekanizmalarının işleyişi Tarımsal alanların büyüklüğü ile birlikte, kalitesi-
ve yaşamın döngüsü ise biyoçeşitliliğin varlığı ile ni belirleyen toprak sağlığı konusundaki endişeler
mümkün oluyor. Aksi ise sağlıksız toprak, erozyon günden güne artmaktadır. Bu döngünün bozul-
ve çölleşme getiriyor.
masının önüne geçmek üzere “Birleşmiş Milletler
Sağlıklı bir toprak, bitki ve hayvan üretkenliğini İklim Değişikliği Sözleşmesi Taraflar Toplantısı”
muhafaza eden, besin maddesi, su, karbon ve gaz 2015 yılında Paris’te gerçekleşmiş ve Türkiye ile bir-
döngüsüne katkıda bulunabilen, insan sağlığı ile likte 196 taraf devlet imza atarak karbon salınımını
iskânına destek olabilen bir topraktır. Toprağın azaltmak için taahhütlerde bulunmuşlardır. Türki-
bunu sağlayabilmesi fiziksel, kimyasal ve biyolojik ye, sunduğu plan ile gönüllü olarak sera gazı emis-