Page 29 - Sayı-51 Mayıs Haziran 2021

MAYIS-HAZİRAN 2021 27

masıyla orman köylüsüne yılda ortalama 300 mil- DELİCE ZEYTİN NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?
yon TL ek gelir sağlanması beklenmektedir.
Delice, aşılanmamış yabani zeytindir.
Türkiye’de böyle bir aşılama seferberliği yaşanmış Zeytinin atasıdır.
olmasına rağmen dünyanın diğer önde gelen üreti- Yağı az çıkar ama kıymetlidir, şifadır.
cilerinde farklı bir durum söz konusudur. Damızlıktır, tozlayıcıdır.
Dünyanın bir numaralı üreticisi İspanya’daki du- Adaptasyonu muhteşemdir.
rumu öğrenmek için İspanya Tarım Bakanlığı ve Bu sebeple aşı gelişimi çok hızlı olur.
Madrid Ticaret Ataşeliği ile iletişime geçtik. Çekirdekten yetiştirmeye göre çok daha çabuk
sürede verime ulaştırır.
İspanya Tarım Bakanlığı yetkililerinin yaptığı açıkla-
maya göre bugüne kadar Delice Zeytinler üzerinde
geniş kapsamlı bir çalışma yapılmamış zira delice zey- bölgesinde konumlanmıştır. Söz konusu araştırma-
tinlerin yetiştiği alanların çok fazla olmadığı biliniyor. da yabani zeytinin çeşitlerinden bazılarının aşılama
Hatta vahşi zeytin varlığı o kadar az ki bu konuda ile çoğaltılmış olduğuna da değinilmiştir.
bir istatistik de tutulmuyor. Bu sebepten de aşılamaya İtalya Tarım, Gıda
veya bir aşılama çalışmasına da ihtiyaç duyulmamış. ve Ormancılık Poli-
tikaları Bakanlığına
T.C. Madrid Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği’nden
Alfonso López ise sektör temsilcileri ile geçtiği temas- bağlı, tarımsal gıda
lar sonucunda verdiği bilgilerde bu durumu doğru- konusunda önde ge-
lamıştır. len İtalyan araştırma kuruluşu CREA (Consiglio
per la ricerca in agricoltura e l’economia agraria)
Bir sektör yetkilisinden, İspanya’da yabani zeytin sektörün üretkenliğini ve rekabet gücünü artırmaya
üretiminin minimum seviyede olduğu ve önemsiz- yönelik çaba gösterirken bir yandan da bölgenin en
liği nedeniyle herhangi bir istatistik dahi bulunma- iyi şekilde korumasını garanti etme iddiası taşıyor.
dığını teyit etmiştir.
CREA’da zeytinin gen kaynaklarının genetiği ve
Ayrıca söz konusu yetkili yabani zeytinlerin koz- karakterizasyonu ile ilgilenen araştırmacı Samanta
metik, sağlık gibi başka endüstrilerde farklı şekilde Zelasco ise delice zeytin hakkında şu açıklamalarda
kullanımları ile ilgili kullanımının oldukça sınırlı bulundu:
kaldığını belirtmiştir. Buna sebep olarak da zeytin- Öncelikle ‘Yabani’ terimini açıklığa kavuşturmak is-
lerin verimsizliği ve işleme maliyetleri gösterilmiştir.
tiyorum çünkü genetik açıdan, ekili zeytin ağacının
ortak atası olan Olea europaea subsp. europaea var.
bot sylvestris. var. bot. sylvestris, Sardunya, Sicilya
ve belki de Calabria gibi güney İtalya’nın yalnızca
belirli bölgelerinde yetişen Akdeniz çalılıklarının
floristik bir unsurudur.

Yabani zeytin ağaçları hakkında bildiğim kadarıyla
özel bir politikamız yok. İtalya’da Sylvestris formu,
Uluslararası Zeytinyağı Konseyi yetkilileri ise fi-
danlık bitkilerinin üretiminde yabani zeytinin kul- zeytin ağacının evcilleştirilmesiyle ilgili filogenetik
lanılması çok yaygın bir uygulama olmadığını ve çalışmalar ve kuraklık toleransı gibi yeni ilginç özel-
üretilen zeytin bitkilerinin çok düşük bir yüzdesini liklerin araştırılması için büyük önem taşımaktadır.
temsil ettiğini belirtmişlerdir. Daha karlı zeytin ağaçları haline gelmeleri için aktif
olarak yabani zeytin ağaçlarını aşılama çalışmaları
Roma Ticaret Müşavirliği’nden alınan bilgiye göre,
İtalya’nın Umbria Bölgesi ‘’ASSOPROL’’ (Orga- konusunda ise şunu söyleyebilirim.
nizzazione dei Produttori Olivicoli dell’Umbria) – İtalyan zeytin yetiştiriciliği, çok sayıda eski bitki ile
Umbria Bölgesi Zeytin Üreticileri Örgütü’nün yap- karakterize edilir ve bunların çoğu muhtemelen ya-
tığı araştırmada İtalya’da zeytin çeşitlerinin bölgelere bani / gerçek zeytin ağaçlarına aşılanmıştır. Bilimsel
göre dağılımı listesinde Yabani Zeytin (olivo selvati- çalışmalarımız şu anda bu anaçların genetik kökeni-
co, olivastro) çeşidinin çoğunlukla Emilia Romagna ni doğrulamaya odaklanmaktadır.