Page 58 - borsaaktuel-75-k

58

OSMANLI’NIN İLK

ZİRAAT MEKTEBİ, BİR

ÇİFTLİKTE AÇILDI?

Sultan Abdülaziz devri kalkınma arayışlarının hız
kazandığı bir devirdi. Osmanlı aydın ve bürokrat-
ları, Avrupa ülkelerini yakından takip ederek, çeşitli
çıkış yolları öneriyorlardı. Bu kapsamda aydınlar
zirai kalkınma için ziraat mekteplerinin açılmasını
şiddetle teklif ettiler. Hadika yazarları da bunların
arasındaydı. Gazete yazılarında hükümetin bu yön-
deki cesur uygulamalarını aktarıyor, yenilerini cesa-
retlendiriyor, benzer icraatların geçmişini hatırlatıp
neden yürümediğine dikkat çekiyorlardı. “Ziraat
Mektebi ve Numune Çiftliği” başlıklı yazıyla da
benzer bir iş görüldü.

“YOLLAR, TİCARET YOLUDUR”

Yazının başlangıcında Osmanlı İmparatorluğu’nun
her vilayetinde yollar tesviye edilirken, şose yollar
yapıldığı vurgulanıyordu. Çünkü yollar eşyaların
kolaylıkla nakledileceği ticaret yolları olarak görü-
lüyordu. Uzak memleketleri yakın kılacaktı. Ayrıca
demiryollarının da inşaatına başlanarak ticaret ko-
laylaştırılmıştı. Şimdi sıra ahalideydi, ahali de ziraat,
ticaret ve sanayiini ilerletecekti. Yazıda bu heyecan Hadika, 30 Nisan 1870, s.86
şu cümlelerle paylaşılıyordu:
her çeşit okulların kurulması gerektiği vurgulanıyor-
“Bundan [yolların yapımından] maksat ise ahali bir du.
beldeden diğer beldeye nakledip ulaştıracağı emtia,
eşya ve mahsulatı kolaylıkla nakletmek içindir. De- “Evvela rüştiye ve sâniyen sanayi mektepleri teşkil
mek oldu ki şu yollar ticaret yoludur. O da şimdi olundu. Hatta Bağdat Vilayeti’nde bir de numune
açılıyor. Hususuyla sürat ulaşıma sebep ve her mem- çiftliği teşkil edildi” denilen yazıda, numune çiftlik-
“Diğer leketin ulaşım hatlarını ziyade kısaltıp ve adeta bir- lerinin açılması gerektiği ilk örnekten yola çıkılarak
vilayetlerde birine komşu etmeğe sebep olan şimendiferler inşa- anlatılıyor, hatta ilk açılan ziraat mektebi hakkında
dahi numune sına dahi bir taraftan başlanmaktadır. Ticaret işinin da ilginç bilgiler veriliyordu:
çiftliğinin kolaylaştırıcı vasıtaları meydana konuluyor. Ahali “Vakıan böyle bir numune çiftliğinin her vilayette
açılacağından için de şimdiden çalışmak lazımdır. Bu da ziraat ve teşkiline lüzum ve ehemmiyet vardır. Diğer vilayet-
3
şüphe yok ise ticaretini ve fünûn ve sanayii ilerletmektedir.” lerde dahi anılan çiftlikten açılacağından şüphe yok
de her vilayet İLK ZİRAAT MEKTEBİ 1848’DE ÇİFTLİKTE AÇILDI ise de her vilayet için birer ziraat mektebi icap edece-
için birer ziraat ği de inkâr olunamaz. Ve şu ziraat işinin vatanımızda
mektebi icap Bu tespitten sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun ilerletilmesi bundan pek çok seneler evvel düşünüle-
geniş vilayetlerinin her birinde büyük arazilerin ve rek Altmış Dört (H. 1264 / M. 1848) tarihinde Ba-
edeceği de inkâr milyonlarca nüfusun bulunduğuna dikkat çekilerek, ruthane civarında (İyos Mama)da bulunan çiftlikte
olunamaz.” böylesi bir büyük ülkenin hükümet merkezlerinde sabık Postahane Nazırı müteveffa Ağaton Efendi’nin