Page 61 - borsaaktuel-75-k

MAYIS-HAZİRAN 61

kaynatılıp ondan hasıl olan galiz ve yağlı bir su dişleri Hadika gazetesi
sallanan ineklere verilse dişlerini hemen pekleştirir. yöneticilerinin
Sapı ve çiçek tabanı sıcak su ile haşlanıp da hayvan- ziraat sevdası,
lara yedirilse hayvanlar ziyade süt verir. Ondan başka
Çinliler işbu gün çiçeğinin sapında olan liften ipek idarehanelerinde
gibi gayet ince ve latif bir şey yaparlar ki ziyadesiyle okuyucularına
makbul ve mergup ve bahası ipekten fazladır. Dane- ücretsiz fidan
lerin kabuğundan kaba kâğıt ve sapının özünden yazı ve tohum
kâğıdı imal olunur. Velhasıl işbu çiçek her şeye faydalı dağıtmalarından
5
ve sizin özel dikkatinizi çekmeğe yeteneklidir.”
belli oluyordu.
“BOSNA AHALİSİ RUS ÇİFTÇİLERİ ÖRNEK ALMAMASINA
ÜZÜLSÜN”

Boşnak yazar gün çiçeğinin, faydalarını saymakla ye-
tinmiyor. Yeni ziraat usulünü benimseyenlerin nasıl
zenginleştiğini gün çiçeğinden yola çıkarak anlatma-
yı sürdürüyor:

“1865 Miladi senesinde Rusya çiftçileri Prusya ül-
kesine elli milyon kantar (56,449 gram) gün çiçe-
ği tohumu çıkarıp satmışlardır ki pahası otuz sekiz
milyon kuruştu. Fakat Rusya’da gün çiçeği ziraatı Hadika, 23 Nisan 1870, s.180
bu derece ileri giderek bir senede elli milyon kantar
dânenin yalnız Prusya’ya ihraç olunduğu kimsenin ması gereken hizmetlerden” biri olarak görüyordu.
hayretini çekmesin. Ancak toprakları işbu gün çi- Fidan ve tohum dağıtımını okuyucularıyla sürekli
çeğini yetişmeğe arzu edilenin üzerinde uygun olan paylaşan gazete, bu duyurularından birinde meyve
Bosna ahalisi ziraatlarını yoluna koyup da şu hakir fidanları ile sebze tohumlarını gazete merkezinde
görünen çiçekten bu kadar istifade eden Rus çift- bulunduğunu belirtip hem abonelerini hem de me-
çilerine örnek almazlar ise buna taaccüp ve teessüf raklı çiftçilerini gelip almaya davet ediyordu:
olunsun.
“Bundan evvel bir kere daha beyan olunmuştu ki, as-
Hasıl-ı kelam şu gün çiçeği bu kadar faydalı ve her hab-ı meraka her nevi meyve fidanının âlâ cinsinden
çeşit toprakta büyürken bizim ahalinin indinde nasıl kalem aşılığı ve bazı cins tohum vereceğiz. Bu beyanı-
ki ‘lâ şey/önemsiz’ yerinde kabul ediliyor ise ziraatta mız üzere bend-i mezkur kalemler ve tohumlar şim-
tuttuğumuz usul ve fürûun [asıl ve dalların] kâffesi diye değin bazı meraklı zevata verilmiş ise de sadece
işte bu nispettedir.”
6
vatan evlatlarına bir hizmet ümidiyle bir zatın yirmi
beş otuz nevi kadar ve her nevi üçer beşer cins olmak
HADİKA FİDAN VE HUBUBAT TOHUMU DA DAĞITTI
üzere göndermiş olduğu çeşit çeşit sebze tohumlarıy-
Hadika gazetesi, bir ziraat gazetesi kabul edilmese de la bir takım hububat tohumları doğrusu ekmeye ve
ziraat öncü işlere imza atmış ve önemli bir yol açma- dikmeye değer olduğundan yine önceki gibi evvelbe-
yı başarmıştı. Mesela ilk defa gazete merkezinden, evvel [ilk olarak] abonelerimizden ashab-ı meraka tev-
çiftçiye ücretsiz tohum dağıtan gazete olmayı Hadi- zi olunacağı gibi sair isteyenlere dahi verileceğinden
ka başardı. Bunu da “umûmen vatan ve millete yap- merkez-i idareye müracaat eylemeleri beyan olunur.” 7

1 Hadika, “Erba-ı Fenn-i Ziraatten Rıza Efendi Hazretleri Tarafından Gelen Varakadır”, 17 Mart 1871, Sene 2, Sayı 1, s. 8-9.
2 A.e.
3 Hadika, “Ziraat Mektebi ve Numune ÇiftliğiG, 29 Nisan 1870, Sayı 11, s. 86-87.
4 A.e.
5 Hadika, “Bosna’da Gülşen-i Saray namında Çıkan Gazete-i Mergubede Sa’y ve Amele Dair Yazılan Fıkra Bendlerinden Nakl
Olunan”, 1 Nisan 1870, Sayı 7, s. 55.
6 A.e.
7 Hadika, 22 Nisan 1870, Sayı 10, s. 80.