Page 57 - Sayı-51 Mayıs Haziran 2021

MAYIS-HAZİRAN 2021 5555
MAYIS-HAZİRAN 2021

Taş insan oğlunun hayatta kalıcı olma arzusunun Anadolu’da taş ocaklarından çıkartılan taşlar, inşaat
dışavurumu olarak kabul edilebilir. Daha sağlam ya- sahasına kesme taşların taşçı eşekleri ile taşınırdı.
pılar yapma hem afetlerden korunmanın, hem daha 20-30 eşek birden sürü halinde taş ocaklarından
kalıcı olmalarını sağlamanın bir yolu olarak ortaya inşaat alanına taş çekerlerdi. Çullarının iki yanına
çıkmıştı. Köprülerden saraylara, kervansaraylardan kendirlerle bağlanan taşları toplu halde hiç dağıl-
evlere kadar her alanda kullanılan taşları, orada kul- madan yapı sahasına taşırlardı. Bu taşlar eşeğin sır-
lanılabilecek hale getirmek ise taş ustalarının işiydi. tından düşmeden kilometrelerce taşınırdı. Aslında
Onlar sertliğin ve değişmezliğin simgesi olan taşa buradaki maharet taşın hayvanın sırtına özel bir
şekil veren, işleyen, yontan süsleyen ve gerektiğinde şekilde bağlanmasındaydı.
üzerlerine çeşitli yazılar yazan ustalardı. Taş ustalığı,
yapıların kesme ve yontma taş kullanılarak yapıldığı TAş uSTALARıNıN PİRİ: HZ. İbRAHİM
dönemlerin gözde mesleklerinden biriydi. Oysa gü- İnşaat alanına yığılan taşların bundan sonraki serü-
nümüzdeyse unutulmak üzere…
venleri yapıcı da denilen taş yontucularıyla devam

oCAKTA bAşLAYAN MESLEK eder. Bu ustalar bir bakıma hem yontucu hem mi-
mar hem de inşaatçı kabul edilirler.
Taş ustalarını anlatırken söze taş ocaklarından baş- Her mesleğin bir piri olduğuna göre taş ustalığının
lamamız doğru olacaktır. Taş ustalığı taş ocakların- da piri Hz. İbrahim Halilullah peygamberdir. İna-
dan başlar. Bu mesleği yapan taş ustaları amaçlarına nışa göre Kâbe’nin inşaatından sonra Urfa’ya gelmiş
uygun taşları taş ocaklarından çıkarırlar. Taşçılar ve Halil Rahman külliyesini yapmıştır. Yanında ye-
ocaklarda, “külünk” denilen kesici ve yontucu alet- tiştirdiği birçok taş ustası da daha sonradan Antep,
leri ile zeminde yuva açarlar. Daha sonra yuvalara Mardin, Diyarbakır yörelerine dağılarak mesleğin
ağız tarafı ince demir keskiler çakılarak taş blok bu-
lunduğu yerden kırılarak çıkarılır. İyi bir taş ustası yayılmasını sağlamışlardır.
taşın damarını bularak balyoz ve keskiyle istenilen Türklerle beraber yaşayan Süryaniler ve Ermeniler
boyutta taşı çıkarabilir. Kesilerek çıkarılan taşlar bir de taş işçiliğini öğrenmişler ve kendi kutsal binaları-
kişinin taşıyabileceği boyutta olurlar. nı ve evlerini yapmışlardır.