Page 43 - BORSAAKTUEL_60k

KASIM-ARALIK 41

ENERJİ KRİZİ GIDAYI VURUYOR

Tarımsal faaliyetler ve gıda endüstrileri enerjiyi çe- GÜBRE
şitli aşamalarda kullanırlar. Üretimin pek çok aşa-
masında büyük miktarlarda gerçekleşen enerji kul- En önemli tarımsal girdilerden üre gübresi üreti-
lanımı, hem tarımsal üretimdeki girdi maliyetlerine, minde, büyük oranda hammaddesi doğalgaz olan
hem de son ürün fiyatlarına doğrudan etki eder. amonyak kullanılır. Bu nedenle doğalgaz maliyetin-
deki yüksek artış amonyak tesislerindeki üretimin
Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz ihracatçısı azalmasına yol açar. Aynı zamanda da yüksek gübre
Rusya, Avrupa gaz ihtiyacının yüzde 45’ini karşılıyor. fiyatlarından dolayı birçok çiftçi, kuru tarım yapı-
Dünya enerji arzında önemli bir yere sahip olan Rus- lan alanlarda buğday ve arpa yerine daha az gübre
ya’nın özellikle son dönemde petrol ve gaz arzını kıs- isteyen mercimek ve nohut ekimine yönelmekte.
ması sonucu Avrupa’da enerji krizi yaşanmakta. Bu Bu sebeple bazı ürünler daha az ekilmekte, ekimi az
kriz küresel gıda zincirini de tehdit etmeye başladı.
ürünlerde ise fiyat artışları yaşanmaktadır.
Enerji krizi sonucu petrol ve gaz fiyatlarındaki yük- TÜİK’in Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi Tem-
seliş ambalajdan ilaçlamaya, gübreden kimyasallara muz 2022 verilerine göre, bir yıllık fiyat değişimi
hemen hemen tüm tarımsal girdi fiyatlarını yükselt- %234,88 olarak gerçekleşen gübre, en büyük artış
mekte ve taşıma maliyetlerini artırmakta. Ülkemizin yaşanan tarımsal girdi olmuştur.
cari açığının en büyük kaleminin enerji sektörü ol-
duğu göz önünde bulundurulduğunda, tarım başta DOĞALGAZ
olmak üzere birçok sektörümüz bu durumdan ne-
den olumsuz etkilendiği anlaşılır. Küresel piyasalarda doğalgaz fiyatları, Rusya-Ukray-
na savaşının doğalgaz arzında kesintiye yol açacağı
TÜRKİYE’DE TARIMSAL ÜRETİMDEKİ ENERJİ YOĞUN endişesiyle günden güne yükselmekte. Rusya’nın
MALİYETLER Ukrayna’ya yönelik bombalama ve füze saldırıların-
dan dolayı doğalgaz altyapısının zarar görmesi ve gaz
Tarımsal üretimde enerjinin ağırlığı en yüksek olan
girdileri, doğalgaz, elektrik ve petrol olarak sıralaya- akışının kesintiye uğrama endişeleri de fiyatların art-
biliriz. Üretiminde doğrudan petrol ürünleri olan masına neden olmakta.
gübrenin yanında hayvan yemi, tarımsal ilaçlar, to- Avrupa Birliği ve dünyanın gelişmiş ekonomileri, sa-
hum ve dikim materyalleri gibi tüm süreçlerde de vaş sebebiyle Rusya’ya finans, ulaşım, vize politikası,
enerji kullanılır. Dolayısıyla enerji doğrudan veya yayın yasağı, mal varlığı dondurma, teknoloji ihra-
dolaylı olarak tüm girdileri etkiler. catı gibi çeşitli alanlarda yaptırım uygulamaktadır.

TÜİK’in Tarımsal
Girdi Fiyat
Endeksi Temmuz
2022 verilerine
göre, bir yıllık
fiyat değişimi
%234,88 olarak

gerçekleşen
gübre, en büyük
artış yaşanan
tarımsal girdi
Tarım-GFE Yıllık Değişim Oranı (%), Temmuz 2022 / TÜİK olmuştur.