Page 40 - Sayı-57 Mayıs - Haziran 2022

38 ARAŞTIRMA TÜMER TOPAL

UKRAYNA’DAKİ SAVAŞ KÜRESEL GIDA

GÜVENLİĞİNİ NASIL ETKİLİYOR?

“Avrupa’nın ekmek sepeti” olarak da adlandırılan Ukrayna, dünyanın en büyük ayçiçek yağı üreticisi-
Rusya ve Ukrayna’daki savaş, kıta ve dünya genelinde dir ve Rusya ile birlikte, küresel ayçiçek yağı ihraca-
gıda güvenliği üzerinde büyük bir etkiye sahip. Mah- tının yarısından fazlasından, buğday ihracatının ise
sul kıtlığı ve artan gıda, yakıt ve gübre fiyatları, daha üçte birinden (%36) sorumludur. Bölge dünyanın
fazla çatışmanın kaynağı olabilir. en büyük buğday ihracatçısıdır.

Ukrayna önemli bir buğday, mısır ve ayçiçek yağı Bölgedeki istikrarsızlık, çoğu hâlihazırda gıda ye-
ihracatçısı. Bundan dolayı Rus işgalinin küresel tersizliği yaşayan ithalatçı ülkelerdeki gıda arzını
Savaşın devam gıda güvensizliğinin daha da derinleşmesine yol aç- etkileyebilir.
etmesi sebebiyle ması bekleniyor. Rus işgali, Ukrayna limanlarındaki ticari operasyon-
gelecekteki Üç milyondan fazla Ukraynalı (nüfusunun yakla- ların askıya alınmasıyla sonuçlandı ve ülkenin ürün-
gıda üretimi şık %4,5’i) diğer ülkelerde güvenli bir yere kaçtı lerini ihraç etme kabiliyetini engelledi. Tarım, ihracat
büyük olasılıkla (OHCHR, 2022). Bu durumun da ülkenin gıda gelirinin önemli bir kaynağı olduğu için Ukrayna için
tehlikeye ürünleri üretme ve ihraç etme kapasitesi üzerinde tarımsal ihracatın durması kötü. Zira 2020’de ihracat
girecek. Ukrayna olumsuz bir etkisi olacağı öngörülüyor. gelirinin %45’i yani, 22,2 milyar dolar tarımdan geli-
eski tarım Buna karşılık, savaşı sona erdirmek amacıyla yordu (Uluslararası Ticaret İdaresi, ITA, 2022).
bakanı Roman Rusya’ya ciddi ekonomik yaptırımlar uygulandı. Savaşın devam etmesi sebebiyle gelecekteki gıda
Leshchenko, Yaptırımlara karşı Rusların olası tepkileri ise küre- üretimi büyük olasılıkla tehlikeye girecek. Ukrayna
ülkenin ilkbahar sel gıda arzı üzerinde de olumsuz bir etkiye sahip eski tarım bakanı Roman Leshchenko, ülkenin ilk-
bahar mahsulü ekim alanının 2021’dekinin yarısın-
olabilir.
mahsulü dan daha az olabileceğini söyledi (Reuters, 2022).
ekim alanının SAVAŞ GIDA ÜRETİMİNİ NASIL ETKİLİYOR?
2021’dekinin Birlikte bazen “Avrupa’nın ekmek sepeti” olarak İrlanda hükümeti, Ukrayna’daki üretimdeki düşü-
şü telafi etmeye yardımcı olmak için arpa, buğday
yarısından daha anılan Rusya ve Ukrayna, birçok önemli tahıl (buğ- ve yulaf ekimini artırmak için 12 milyon Euro’luk
az olabileceğini day ve mısır gibi) ve bitkisel yağların önde gelen bir mahsul yetiştirme planı başlattı. Ancak birçok
söyledi üreticileri ve ihracatçılarıdır. çiftçi, teşvik ödemelerinin ‘artan gübre ve yakıt ma-