Page 43 - Sayı-57 Mayıs - Haziran 2022

MAYIS-HAZİRAN 41

timin ihracata konu olabilecek miktarı tam olarak Tabloda görüldüğü üzere soya fasulyesi üretiminde
uluslararası pazarlara çıkmayacak. Bazı ülkeler daha yeterlilik derecemiz sadece %5,4 iken ayçiçek tohu-
fazla stok tutmak eğiliminde olacak. munda ise %62,5 olarak görünmektedir. Bu ülke
topraklarında 1980’li yıllarda 250 bin ton üzerinde
Diğer taraftan bitkisel üretim grubunda sebze üreti-
mindeki azalış ve meyve üretiminde artış etkisini ihra- soya fasulyesi üretimi gerçekleşmişti. Hatta ilk soya
yağ fabrikası da Ordu ilinde kurulmuştu. Ancak
cat ile birlikte düşünmek gerekmektedir. Zira gittikçe
artan sebze ve meyve ihracat potansiyelimiz dönemsel uzun yıllar ortalamasında 150 bin ton civarı bir
üretimimiz sözkonudur.
olarak iç piyasa arz ve talep dengesini de etkilemek-
tedir. Yeterli sebze üretemediğimiz veya seralardan Aynı şekilde ayçiçeği tohumu üretiminde de benzer
çıkan ürünlerle tarla ürünlerinin dönemlerindeki sıkıntılar devam etmektedir. Pamuk, soya fasulye-
gecikmeler, aksamalar iç piyasa dengelerini etkiliyor. si, mısır, buğday, ayçiçeği, kanola gibi ürünler be-
lirli bölgelerde birbirine ikame olan ürünlerdir. Bu
Ülkemiz gıda güvenliği için stratejik ürün grup-
açıdan tek yıllık bitki grubunu oluşturan stratejik
larındaki ürünlerin yurtiçi üretimini artırmak zo-
rundayız. Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar dahil ürünler için daha fazla alana ihtiyaç duyulmaktadır.
temel tarımsal ürünlerde ithalatın faturası ağır ol- Bunun yanında her dönemde ısrarla vurguladığımız
maktadır. Diğer taraftan sözkonusu ürünler Dahil- gibi verimli ovaların çok yıllık bitkiler olan meyve
de İşleme kapsamında işleyip katma değerli olarak bahçelerine dönüşmesine bir çözüm üretilmelidir.
ihraç ettiğimiz ürünler. Tarım ürünleri ithalatında Aksi takdirde gittikçe kırılganlaşan uluslararası ta-
da en büyük payı bu ürün grupları oluşturuyor. rım piyasalarında stratejik ürünlerin ithalatı hem
Özellikle yağlı tohumlarda her yıl birkaç milyar do- zamanlama hem de maliyetler olarak kolay gerçek-
lar ithalata döviz çıkışı sözkonudur. leşmeyecektir.

2021 yılı toplamında yağlı tohumlar grubunda soya Arpa, kuru fasulye, mısır, pirinç gibi ürünlerde ye-
fasulyesi için 2 milyon 631 bin ton ithalat karşılı- terlilik derecelerinin %100’ün altında olduğu ve
ğında 1 milyar 531 bin dolar ödeme yapmışız. Yine ithalatla yurtiçi tüketimin karşılandığı görülmekte-
Ayçiçek tohumu ithalatı olarak 739 bin ton için dir. Yine ceviz, sarımsak gibi ürünlerde yeterliliğin
ödenen döviz miktarı 534 milyon dolar. sağlanamaması da kayda alınmalıdır.

TÜİK son olarak yayınladığı seçilmiş tarım ürünle- Her ne kadar buğday için yeterlilik derecesi %102
rinde yeterlilik dereceleri tablosunda hububat, bak- gibi oranlarda görünüyorsa da burada bir ayrıntıyı
liyat ve yağlı tohumlar dahil sebze ve meyveler için vurgulamak gerekmektedir. Ekmeklik buğdayda arz
yeterlilik derecelerini ortaya koyuyor. açığımız varken makarnalık buğdayda ise üretim faz-
Ülkemiz gıda
güvenliği için
stratejik ürün
gruplarındaki
ürünlerin yurtiçi
üretimini
artırmak
zorundayız.
Hububat,
bakliyat, yağlı
tohumlar dahil
temel tarımsal
ürünlerde
ithalatın faturası
Seçilmiş tarla ürünlerinde yeterlilik dereceleri, 2020-2021 ağır olmaktadır.