Page 58 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

58
58 T İKTİSAT TARİHİ

“164 – Fasulye – Yer ve çalı tabirleriyle müteaddit
envaı vardır. Bazıları yaş halinde istihlak olunur [tü-
ketilir]. Diğerleri de kurtulur. Fasulye ziraatı pek
mühimdir. Birçok yerlerde bunu mısırla karışık
dikerler; mısır hereke [tahta sopa] hizmetini görür.
İstanbul bostanlarında Ayşe Kadın, çalı, yer ve bar-
bunya denilen nevileri ekilir. Bostanlar da fasulyeleri
ocaklara diker ve bütün yaz bül su verirler. Erken ve
geç yetişen nevileri vardır.

Açık tarlada ekileceği zaman toprağı iyi işlemelidir…”

“İSTANBUL BAHÇELERİNDE
KEMER VE BOSTAN PATLICAN YETİŞİR” Kırkağaç Kavunu
169 – Patlıcan – KAVUNUN İKİ ÇEŞİDİ: HASANBEY VE TOPATAN
Birçok nevileri Sebze Bahçesi bölümünün uzun alt maddelerinden
vardır. Kemer ve biri olan kavun konusunda, Hüseyin Kazım geniş
bostan patlıcanı bilgi veriyordu. Türkiye’nin meşhur kavun cinsi ola-
İstanbul bahçele- rak Manisa, Balıkesir, Kırkağaç’ta yetişen Hasanbey
rinde en çok ekilir. cinsi ile Uzunköprü’de yetişen Topatan cinsini sayı-
Hoşlandığı toprak- yordu. Kavunun ekilme zamanı martın ortasıydı,
larda bir metreden aşırı yağmur kavunlarda hastalık yapıyordu:
ziyade boy verir.
Tohumları yastık- “173 – Kavun – Manisa, Menemen, Kırkağaç, Kasa-
larda yetiştirildik- ba, Balıkesir [Hasan Bey cinsi], Uzunköprü Topatan
ten sonra ocaklara cinsleri meşhurdur. Kavun kuvvetli, siyah ve münbit
Patlıcan
“Manisa, dikilir ve bütün yaz toprakları ister, yerini kıştan iyi ve derin sürmek ve ilk-
Menemen, mevsiminde bol su verilir. Hafif ve gübreli topraklardan baharda ikileyip tırmıklamak lazımdır. İklimi müsait
hoşlanır. Bazı yerlerde ham fanuslar altında yetiştirilen olan yerlerde mart on beşinden itibaren ekilmeye baş-
Kırkağaç, fidanlardan daha erken mahsul alırlar. Fidanlar iki kol lar. Fidanlar beş yaprak olunca dördüncü yaprağın üze-
Kasaba, yapacak surette budanır, daha sonra bu kollarda ikişer rinden keserler, o zaman “koltuk” verir ve uzar. Bunlar
Balıkesir [Hasan kol yapacak tarzda keserler ve fidanları muntazam bir da on oniki yaprak olduğu zaman tekrar kesilir. Kavun
Bey cinsi], şekilde büyütürler. İklimi müsait olan yerlerde yaz son- tarlaları çapalanır ve köklerin dipleri doldurulur. Çok
Uzunköprü larında budanan fidanlar ikinci defa sürüp mahsul verir. yağmurlu senelerde kavunlarda “Basra” veya “Ballık”

Topatan “BİBER DÖVÜLÜP TOZ HALİNE GETİRİLİR” denilen bir hastalık hasıl olur ki, bu bir nevi mantardır;
göz taşı mahsulünden çok fayda görülür. Bazı memle-
cinsleri ketlerde kavunları cam fanuslar altında yetiştirirler, bu-
meşhurdur. 171 – Biber – Tatlı ve acı müteaddit nevileri vardır. nun için tohumlar fidelerde büyütülür ve bir müddet
Büyük ve toparlak biberler umumiyetle tatlıdır. Acı
Kavun kuvvetli, biberler kemale erdikten ve bir az kızarmaya başladık- saksılarda tutulduktan sonra yerlerine dikilir.
siyah ve münbit tan sonra toplanır ve Kapuz da ekser yerde kavunla beraber dikilir. Hafif
toprakları ister, iplere dizilip tama- ve kumsal topraklardan hoşlanır.”
yerini kıştan iyi mıyla kızarmak için
ve derin sürmek asılır. Bazı yerlerde “FINDIK DANELERİNİN YAĞI ECZACILIKTA KULLANILIR”
bunları döğer ve toz
ve haline getirirler. Bu Albüm’de fındık bahsinin geçtiği kısımda Karadeniz
ilkbaharda yerlerde domates bölgesinde yetişen kaliteli fındığın daha o tarihlerde
ikileyip gibi fide de yetiştiril- bile tartışmasız en iyi cins fındık olduğu ilan ediliyor-
du. Yamaçlarda yetiştiği, sivri ve tombul cinslerinin
tırmıklamak dikten sonra yerleri- olduğu, dallarından sepet yapıldığı gibi bilgiler bilin-
lazımdır.” Yeşil biber ne dikilir. dik malumatlardı. Ama yağının eczacılıkta kullanıl-