Page 54 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

54
54 T İKTİSAT TARİHİ DOÇ. DR. ŞEFİK MEMİŞ

Ne valilik ne de nazırlık tarım sevdasının önüne geçemedi

TARIMI BÜTÜN KONULARIYLA

209 MADDEDE ÖZETLEDİ

1- Toprak ve Birleşikleri
2- Otlar ve Parçaları
3- Toprağın İyileştirilmesi: Tabiî ve Sınaî Gübreler
4- Toprağın İyileştirilmesi: İyileştirici Maddeler; Su-
lama ve Su Kanalları
5- Tarım Aletleri ve Uygulamaları
6- Sunî ve Tabiî Çayırlar
7- Hububat ve Hastalıkları; Orak ve Harman İşleri
8- Nadaslık Ekinler ve Sınaî Bitkiler
9- Bağcılık
10- Bağ Hastalıkları
11- Sütçülük
12- Ziraat Hayvanları
13- Sebze Bahçesi
14- Meyve Ağaçları ve Hastalıkları
15- Kümes Hayvanları
16- Arıcılık ve İpekçilik
Bir vali çocuğu olarak Beylerbeyi’nde 1870 yılında do- Hüseyin Kazım, Ziraat Albümü’nü okunur kılmak
ğup Anadolu’yu da doyasına tanıyan ve tarım sevdası- için yabancı ziraat kitaplarından 325 resim ve çizim
na babasının görevli olarak bulunduğu Aydın vilaye- ile de zenginleştirmişti.
tinde yakalanan Hüseyin Kazım Kadri, bir köy kurup
orada yaşama hayalini gerçekleştiremedi ama birçok “BİR ZİRAAT ALBÜMÜ
gencin ve köylünün işine yarayacak tarım kitapları BİR KÜTÜPHANE-İ ZİRAÎNİN HÜLASASIDIR”
yazdı. Yalın, anlaşılır ve kısa cümlelerden oluşan bu ki-
taplarla çiftçiliğin en büyük zenginlik olduğunu yeni 1913 yılında İstanbul’da Tanin Matbaası tarafından
neşredilen kitapa, Vakıa Suresi’nden “Siz mi bitiriyor-
neslin gündemine sokmaya gayret etti. Bu kitaplardan
bazılarının “Çiftlik Nasihatleri, Çiftçi Çocuğu, Ana- sunuz onu? Yoksa biz miyiz bitiren?” ayet-i kerimesi
dolu Köylüsüne Çiftçi Öğüdü” gibi isimler taşıması, epigraf yapılmıştı. Beylerbeyi’ndeki konağında 14
tarımın faydasını çiftçiler ile çocuklara anlatmaya özel Mart 1913 tarihinde kaleme aldığı önsöz yazısında
gayret gösterdiğini ortaya koyuyordu. Böylece top- neden böyle bir kitap yazdığını şöylece aktarıyordu:
raktan alınan verimi artırarak daha çok kazanmanın “Bir ziraat albümü her bir çiftçinin daima gözü
mümkün olduğunu göstermeye gayret ediyordu. Bu önünde bulundurmaya mecbur olduğu bir kitaptır.
“Bir ziraat kitaplardan biri de Ziraat Albümü idi. Çiftçi kendi sanatının en lüzumlu bahislerini böyle
albümü her bir bir kitapta bulur. Bir ziraat albümü bir kütüphane-i
çiftçinin daima 16 BÖLÜMLÜK, 209 MADDELİK ALBÜM ziraînin hülasasıdır. Bu albümde böyle bir nokta-i
nazara göre yazıldı ve içindekileri daha iyi anlaşıl-
gözü Hüseyin Kazım Kadri’nin 1912’de Selanik valiliğin- mak için birçok resimlerde ilave edildi.”
önünde den ayrıldıktan hemen sonra kaleme aldığı Ziraat
bulundurmaya Albümü, 16 bölüm ve 209 madde başlığı altında “EN İYİSİ GÜBREYİ AHIRDAN TOPRAĞA DÖKMEKTİR”
tarımı bütün yönleriyle herkesin anlayacağı bir dille
mecbur olduğu anlatıyordu. Albümü oluşturan 16 bölüm şu isimleri “Toprağın İyileştirilmesi” bölümünü ise hem litera-
bir kitaptır.” taşıyordu: tür okumalarından elde ettiği bilgiyi, hem de vilayet