Page 57 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

EYLÜL-EKİM 57

“Yedikule ve
Halep nevileri iyi
marullardır.”

Soğan Marul salatası

“Yapraklarını hayvanlar iştiha ile yerler. Kökler zi- dikule surları civarında yetişen Yedikule maruluydu:
yadan [ışıktan] ari ve kurak yerlerde uzun müddet “162- Marul – Müteaddit cinsleri vardır. Bir senelik
dayanır. On dönümde 25-30 bin kilo hasılat alınabi- bir ottur. Senenin dört mevsiminde yetiştirilebilir.
lir. Havuç kökleri beygirleri ve süt ineklerine verilir.
Havuçla beslenen ineklerin sütleri yağlı olur.” Fidede büyüyen fidanları yerlerine dikilir. Toprağı
gübrelemek lazımdır. Soğuk iklimlerde turfanda ye-
“SOĞANI DAİMA AYNI TARLAYA DİKMEMELİDİR” tiştirmek için marulların üzerlerini fanuslarla kapar-
lar. Yedikule ve Halep nevileri iyi marullardır.
Günümüzde satış fiyatında yaşanan aşırı dalgalanma
sebebiyle sıklıkla gündeme gelen “Soğan”, Hüseyin Salata da marula benzer ve bu tarzda ekilir.”
Kazım’ın 1913 tarihli Ziraat Albümü’nde 155’inci
alt başlık olarak yerini almıştı: “AYŞE KADIN, 100 YIL ÖNCE DE ‘AYŞE KADIN’DI”
“155- Soğan – Yaş yenmek ve kurutmak için ekilir. Albüm’de 164’üncü alt başlık fasulyeye ayrılmıştı.
Tohumdan yetiştirilen “arpacık” soğanları ertesi sene Sebze bölümünün şah bitkisi fasulye söz konusu
toprakta büyür ve baş verir; tohum yapan sürgün- olunca İstanbul bostanlarının tartışmasız kraliçesi
de bu ikinci sene zarfında kemale erer. Sarı ve beyaz, olan Ayşe Kadın’dan bahsetmek olmazdı. Hüseyin
toparlak ve sivri olmak üzere soğanın müteaddit ne- Kazım da fasulyeyi anlatırken, tadı dillere destan
vileri vardır. Soğan tohumları ağustosta ekilir ve top- Ayşe Kadın’a değinmeden geçememişti:
rak da gübrelenir. Baş bağlayan soğanların aralarında
8,10 santimetre mesafe bırakılır. Kemale eren soğan-
ların yaprakları kurur, o zaman bunları çıkarır ve gü-
neşte kuruduktan sonra rutubetsiz bir yerde saklarlar.

Arpacık soğanları ilk baharda ekilir, baş bağlayan
soğanlar o senenin ağustos veya eylülünde kemale “[Fasulyenin]
erer ve topraktan çıkarıldıktan sonra kurumak üzere İstanbul
bir müddet tarlada bırakılır. Bazı yerlerde soğanları
yapraklardan bağlar ve dizi halinde saklarlar. bostanlarında
Ayşe Kadın, çalı,
Soğan kömür hastalığına musab olur [yakalanır]. Bu-
nun için soğanı daima aynı tarlaya dikmemelidir.” yer ve barbunya
denilen nevileri
YEDİKULE MARULU ekilir. Bostanlar

Hüseyin Kazım, sebzeler hakkında bilgi verirken, da fasulyeleri
Türkiye ve İstanbul ile ilgili malumatları da aktarır. ocaklara diker
Bu nedenle albüm, biraz satır arasına kaçsa da yerli ve bütün yaz bol
ziraat hakkında bilgi edinmeye vesile oluyordu. Söz su verirler. Erken
gelimi İstanbul’un sebze ihtiyacını karşılayan ve sur
diplerindeki bostanlarda yetiştirilen marullar, kendi- ve geç yetişen
ne has bir cins bile oluşturmuştu. Bunun adı da Ye- Çalı fasulyesi nevileri vardır.”