Page 59 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

EYLÜL-EKİM 59

Bizim memleke-
timizde yetişen
[armudun] en iyi

nevileri Mustafa-
bey, Akça, Anka-
ra, Gümüşhane
armutlarıdır. Bu
son zamanlarda
Avrupa nevilerin-
den de yetiştiril-
Fındık dalı mektedir.”

dığı haberine ise bir metinde ilk defa rastlanıyordu:
“185 – Fındık – Ağaç şeklini alan bir çalıya benzer.
Hafif topraklarda ve 1600 metre irtifaında kadar Bir armut ağacının dördüncü senede aldığı şekil
dağa sırtlarında ve yamaçlarında yetişir. Karadeniz
sahilleri en çok ve en iyi cins fındık yetiştiren yer- Kış nevileri uzun müddet dayanır ve yeşil iken kopa-
lerdir. Dağlarda ve ormanlarda yabanisi de vardır; rılıp meyveliklerde oldurulur.”
bunlar tek tük meyve verir.
“ÇAMLICA’NIN DALBASTI KİRAZLARI MEŞHURMUŞ”
Fındık köklerinden çıkan sürgün ve p.çlerden çoğal- Artık binalarla dolu olan Büyük ve Küçük Çamlı-
tılır. İhtiyarlayan dalları keser ve yerlerine taze fidan-
ca’nın bir zamanlar sayfiye ve mesire yeri olduğunu
ları bırakırlar. Her sene ağaçların altıların bellemeli- bilen son nesiller de tarihe karışırken, çam ağaçla-
dir. Sivri ve tombul fidanlar en iyi cinslerdir. Fındık rının yanı sıra iri ve kıp kırmızı kirazlar veren kiraz
dallarından sepet yapılır. Ve danelerinden çıkarılan
ağaçlarına da ev sahipliği yaptığı da unutulacak. Hü-
yağ eczacılıkta kullanılır. İlkbahar dumanları bazen seyin Kazım, 1913 yılından imdadımıza yetişerek,
fındık mahsulüne zarar verir. Yeni fidanlar üç sene bu gerçeği 2023’de bize unutturmuyor:
sonra mahsul vermeye başlar…”
“192 – Kiraz – Müsait topraklarda çok büyür ve
TÜRKİYE’NİN EN İYİ ARMUTLARI: MUSTAFABEY, AKÇA, çok ratip olmayan bütün topraklarda yetişir. Espalya
ANKARA, GÜMÜŞHANE ARMUTLARI şeklinde budandığı gibi haliyle de bırakılır. Dağlar-
da yetişen kirazların renkleri siyah ve taamları acı-
Ziraat Albümü’nde verilen en özgün bilgiler armut dır; bunlar binnispe [nispeten] daha geç idrak eder.
hakkında olanlardı: Mensin denilen yabaniler üzerine aşılanır. Çamlı-
“186 – Armut – İyi, kuvvetli ve çok yaşlık saklayan ca’nın acı ve tatlı dalbastı [iri] kirazları pek meşhur
topraklarda olur. Tohumlarından yetiştirilir ve ahlat idi. İngiltere’de kirazdan şeri denilen bir nevi şarap
veya ayva ve Akdeniz [Alıç] üzerine aşılanır. Kurak yaparlar. Odunu da marangozlukta kullanılır.”
ve derin topraklarda ahlat üzerine vurulan aşılı fi-
danlar iyi gelir. Ratıp [nemli] ve serin topraklarda
ayva üzerine aşılanmalıdır.

Beş yüzden ziyade armut envaı vardır. Yaz nevileri
temmuzdan eylüle, sonbahar nevileri teşrinievvelden
kanunuevvel nihayetlerine, kış nevileri kanunuevvel
sonlarından mayısa kadar olur. Armut muhtelif şekil-
lerde budanır ve kolları teller üzerine uzatılır. Bizim
memleketimizde yetişen en iyi nevileri Mustafabey,
Akça, Ankara, Gümüşhane armutlarıdır. Bu son za-
manlarda Avrupa nevilerinden de yetiştirilmektedir. Kiraz dalı