Page 61 - Sayı-65 Eylül - Ekim 2023

KİTABİYAT EYLÜL-EKİM 61
61
EYLÜL-EKİM

ki bence esnaflıkları tartışmalıdır, 1970’ler boyunca İSLAM HUKUKUNA GÖRE HELAL
çizilen karikatürlerdeki işportacılar istisna olarak ka-
GIDA VE GDO’LU ÜRÜNLER
bul edilebilir. Bu karikatürlerde işportacılar, “namus-
lu” bir biçimde ekmeğinin peşindeyken onları engel- Doç. Dr. Ali Yüksek
lemeye çalışan “vicdansız” zabıtadan kaçan olumlu Kitapta, İslam’ın sağlıklı
tipler olarak görülür. Aynı dönemde yayınlanan diğer ve helal gıdaya bakışı,
karikatürlerdeki bakkal, kasap, lokantacı, manav es-
konunun önemi, felse-
nafı ise, yasal bir iş yapmaları ve vergilerini ödüyor fesi, temel ilkeleri, gıda-
olmalarına rağmen olumsuz yansıtılır.
nın haram olmasına etki
*** eden unsurlar, yenilebi-
lecek ve yenilemeyecek
1970’lerdeki bu karikatürler ideolojik bakış açısı-
nın bir yansıması olarak açıklanabilir. 1930’lar ve türden yiyecek ve içe-
1940’larda Yahudi tüccarların, Mütareke döneminde cekler değerlendirilmiş..
Karamanlı bakkalların ve gayrimüslim lokantacıların Üniversite Yayınları, 2023, 209 sayfa
dönem karikatürlerinde olumsuz yansıtılmalarını
açıklamak için de nispeten karikatürcülerin, dergi- YEMEK SAVAŞLARI
lerin ve dönemin baskın ideolojisi yolumuzu aydın-
latabilir. Ancak yüz yıldan uzun bir süredir çizilen Charles C. Ludington,
karikatürlerin hemen tamamında esnaf tipinin neden Matthew Morse Booker
olumsuz olduğunu açıklamaya yetmez.
“Yemek Savaşları tarihin
Belki de cevabı tüccar ve esnafın kültürel kodlarımız- mevcut gıda sistemimi-
daki durumunda aramak gerekir. Kayseri gibi Bronz
zi nasıl şekillendirdiği-
Çağından beri, 3 bin yıldan uzun süredir ticaret ne dikkat çekerek gıda
merkezi olan birkaç yer dışında, Türkiye’de tüccar ve araştırmalarına tarihsel
ticaretin muteber olduğunu söylemek pek mümkün bir bağlam kazandırı-
değil. Bir taraftan TRT’de yayınlanan 80’ler adlı di- yor… Ludington ve Bo-
zideki annenin sık sık vurguladığı gibi “SSK’lı” işle-
oker’ın bu kitabında yer
rin güvenli olması, diğer taraftan ticareti tavsiye eden verilen bakış açılarının
hadislere rağmen kâr etmeyi pek de etik bulmayan çeşitliliği mevcut gıda sistemini yorumlama-
bir anlayışın yaygınlığı bu sorunun kaynaklarından mıza yardımcı oluyor.”
ikisi olabilir. Dönem dönem ticaret yapmasına ve De-
mokrat Parti çizgisinden hiç ayrılmamasına rağmen, Sabri Ülker Vakfı Yayınları, 2023, 400 sayfa
rahmetli babamın bile kâr etmeyi “ayıp” veya “günah”
saydığını düşünmeme yol açan birçok konuşmasının GIDA İSRAFININ BOYUTU VE
şahidiyim. EKONOMİK ETKİLERİNİN TESPİTİ
*** Hasan Durmuş

Cumhuriyetin ilk yıllarında, 1950’li yıllarda, Evlerdeki gıda israfının
1980’lerde bu anlayışın gücünü yitirdiği oldu. Bu yıl- boyutu ve nedenleriyle
larda ticaret ve tüccar görece bir itibar kazandı. Ancak ilgili ayrıntılı bir araş-
artan bu itibara hiçbir zaman saygınlık eşlik etmedi. tırmanın sonuçlarının
1910’lar ve 1940’larda savaş zengini, 1920’lerde tü- görülebileceği kitapta,
redi zengin, 1950’lerde hacıağa, 1980’lerde köşe dö- gıda israfıyla ilgili genel
nücü gibi olumsuz anlam yüklenen sıfatlarla birlikte bilgiler ve daha önce bu
anıldılar.
konuda yapılan çalışma-
Belki ilk kez 21. yüzyılda gerçekten itibarlı ve saygın lar hakkında da bilgiler var.
bir terimi yaygın olarak kullanmaya başladık: Giri- Ekin Basım Yayın, 2023, 126 sayfa
şimci…